3 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (druki nr 3080 i 3100).

Poseł Beata Rusinowska:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Proponowany projekt ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego wraz z projektami aktów wykonawczych zawarty w druku nr 3080 ma na celu przede wszystkim wykonanie prawa Unii Europejskiej. Projekt ustawy określa zadania oraz właściwość organów i jednostek organizacyjnych w zakresie dotyczącym płatności bezpośrednich dla rolników na podstawie systemów wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej oraz zmienia ustawę o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, zmienia ustawę o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku suszu paszowego oraz rynków lnu i konopi uprawianych na włókno oraz ustawę o Inspekcji Weterynaryjnej.

    Zasadniczym problemem rozwiązywanym projektowaną ustawą jest zapewnienie rolnikom odpowiedniego wsparcia poprzez wdrożenie na poziomie krajowym zreformowanego systemu płatności bezpośrednich.

    Z kolei ustanowiony w przepisach unijnych system wsparcia bezpośredniego ma na celu w szczególności wspieranie dochodów rolników, wynagradzanie rolników za produkcję dóbr publicznych, przeciwdziałanie wzrostowi cen żywności i zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego.

    Wdrożenie przepisów polega na nadaniu kompetencji organom i jednostkom organizacyjnym w zakresie płatności bezpośrednich, tj. jednolitej płatności obszarowej, płatności za zazielenienie, płatności dla młodych rolników, płatności dodatkowej, płatności związanych do powierzchni upraw, płatności związanych do zwierząt i płatności dla małych gospodarstw oraz płatności niezwiązanej do tytoniu, określeniu zasad i trybu przyznawania oraz wypłat tych płatności rolnikom, a także określeniu zasad i trybu przeprowadzania kontroli w zakresie tych płatności. Projekt zestawia określenia używane w ustawie wraz z ich wyjaśnieniami. Proponuje się, aby określenia te zasadniczo były tożsame z takimi samymi określeniami zawartymi w odpowiednich przepisach unijnych.

    I tak, dla przykładu, regulacje zaproponowane w art. 3, 4 i 5 odpowiadają dotychczasowym przepisom w tym zakresie. Zostały jedynie odpowiednio dostosowane w związku z wejściem w życie nowych rozporządzeń unijnych, które zastąpiły rozporządzenia przywoływane w dotychczasowych przepisach, oraz w związku z nowym znaczeniem określeń użytych w ustawie.

    Projektowany art. 6 określa ogólną zasadę przyznawania płatności bezpośrednich i płatności niezwiązanej do tytoniu, wskazując, że płatności bezpośrednie oraz płatność niezwiązana do tytoniu są przyznawane rolnikowi, jeżeli są spełnione warunki przyznawania tych płatności określone w przepisach unijnych, przepisach projektowanej ustawy oraz przepisach wydanych na jej podstawie.

    Projektowany art. 7 określa minimalne wymogi dotyczące otrzymywania płatności bezpośrednich. Przepis ten ma zapobiegać nadmiernemu obciążeniu administracyjnemu związanemu z zarządzaniem płatnościami o niskich kwotach. Polska zdecydowała się na stosowanie limitu powierzchniowego, co oznacza, że płatności bezpośrednie mogą zostać przyznane rolnikowi, jeżeli łączna powierzchnia gruntów rolnych będących w posiadaniu tego rolnika jest nie mniejsza niż 1 ha. Jednak w przypadku stosowania progu powierzchniowego należy stosować próg kwotowy w odniesieniu do rolników, którzy nie spełniają wymogu dotyczącego minimalnej powierzchni, ale otrzymują płatności związane do zwierząt. Oznacza to, że w przypadku beneficjenta płatności związanych do zwierząt płatności bezpośrednie mogą zostać przyznane również wtedy, gdy łączna powierzchnia gruntów rolnych będących w jego posiadaniu jest mniejsza niż 1 ha. W takim przypadku stosuje się jednak próg kwotowy, który wynosi 200 euro.

    Proponuje się określenie granicznej rocznej kwoty płatności bezpośredniej, do wysokości której rolnika zawsze, niezależnie od rodzaju prowadzonej działalności nierolniczej, uznaje się za aktywnego, oczywiście na maksymalnym dopuszczalnym poziomie, tj. 5 tys. euro. Dzięki temu stosunkowo duża liczba rolników zostanie automatycznie uznana za aktywnych zawodowo, co tym samym upraszcza ubieganie się o płatność przez najmniejsze gospodarstwa, a także ogranicza nakłady administracyjne związane z obsługą samych wniosków. W zakresie bezpośredniej płatności obszarowej każde z państw członkowskich określa minimalną powierzchnię działki rolnej, w odniesieniu do której można składać wniosek. Minimalna powierzchnia nie może jednak przekraczać 0,3 ha. Proponuje się, aby minimalna powierzchnia wynosiła, tak jak dotychczas, 0,1 ha.

    Projektowana ustawa ustanawia także przepisy dotyczące nowego komponentu systemu płatności bezpośrednich - płatności z tytułu praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu i środowiska, tj. płatności za zazielenienie. Zgodnie z przepisami unijnymi jest to obowiązkowy do wdrożenia przez państwa członkowskie element systemu płatności bezpośrednich. Celem wprowadzenia nowej płatności jest poprawa oddziaływania na środowisko wspólnej polityki rolnej, przede wszystkim w zakresie różnorodności biologicznej i klimatu.

    Zgodnie z projektem ustawa wejdzie w życie 15 marca 2015 r. Ma to na celu zapewnienie, że w dniu, w którym rozpoczyna się okres składania wniosków o przyznanie płatności za 2015 r., będą znane warunki przyznawania wsparcia za ten rok. Proponowany termin wejścia w życie ustawy nie narusza oczywiście zasad demokratycznego państwa prawnego, jednak niektóre przepisy wejdą w życie dopiero z dniem 1 stycznia 2016 r., z uwagi na to, że pierwsze określenie zmiany wskaźnika trwałych użytków zielonych w stosunku do wskaźnika referencyjnego ustalanego w bieżącym roku 2015 będzie możliwe dopiero w 2016 r.

    Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska, który mam zaszczyt reprezentować, przyjmując oczywiście informacje i tłumaczenia rządu dotyczące uzgodnień z Unią Europejską, będzie pilnował, aby zapisy dotyczące dopłat bezpośrednich do gruntów dotyczyły tylko 2015 r. Klub Platformy Obywatelskiej będzie głosował za przyjęciem omówionego projektu ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)