Strona którą oglądasz dotyczy poprzedniej kadencji sejmu. Aktualne informacje znajdziesz tutaj

34 punkt porządku dziennego:


Przedstawione przez Radę Ministrów sprawozdanie z realizacji ˝Krajowego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie˝ za okres od 1 stycznia 2013 r. do 31 grudnia 2013 r. (druk nr 2851) wraz ze stanowiskiem Komisji Polityki Społecznej i Rodziny (druk nr 2993).


Poseł Iwona Kozłowska:

    Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Komisja Polityki Społecznej i Rodziny na posiedzeniu w dniu 4 grudnia 2014 r. rozpatrzyła sprawozdanie z realizacji ˝Krajowego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie˝ za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2013 r., druk nr 2851. ˝Krajowy program przeciwdziałania przemocy w rodzinie˝ ustanowiony został uchwałą nr 162/2006 Rady Ministrów z dnia 25 września 2006 r. Program ten nakłada na wszystkie szczeble administracji publicznej zadania, które poprzez kompleksowe, interdyscyplinarne działania mają na celu skutecznie przeciwdziałać przemocy w rodzinie.

    Podczas posiedzenia komisji Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej bardzo szczegółowo zaprezentowało główne zadania zrealizowane w ramach programu w 2013 r., bowiem sprawozdanie wypełnia obowiązek zawarty w art. 11 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy. Poza sprawozdaniem z realizacji działań w danym roku zawiera ono wyniki badań, które w każdym roku mają inny charakter i ukierunkowane są na inną kategorię.

    Ofiarami przemocy w zdecydowanej większości przypadków są kobiety, stanowią one 96%. Duża część osób doświadczających przemocy pozostaje w związkach formalnych, jest to prawie 50%, dla porównania w nieformalnych - 14%. W przeważającej części są to osoby z wykształceniem zawodowym i średnim. Przyczyn takiego stanu rzeczy można byłoby szukać w dezaktywizacji zawodowej, ponieważ aż 33% to osoby bezrobotne, nieaktywne zawodowo z różnych powodów.

    Ofiary przemocy często wycofują się z decyzji o zgłoszeniu popełnionego wobec nich przestępstwa, co w konsekwencji powoduje, iż proces uregulowania ich problemów jest długotrwały i wymaga zaangażowania oraz wiedzy wielu służb. W związku z tym czas pozostawania pod wpływem przemocy wynosi przeciętnie 54 miesiące, czyli ok. 4,5 roku.

    Najczęstszą formą przemocy i najtrudniejszą w zidentyfikowaniu, o czym mówiła pani minister, jest przemoc psychiczna, w następnej kolejności ekonomiczna, fizyczna i seksualna. W oparciu o przeprowadzony monitoring stwierdzono w sprawozdaniu, że kluczową rolę w ograniczaniu stosowania przemocy odgrywa właściwe szkolenie osób realizujących przepisy ustawy oraz podejmujących bezpośrednie działania ograniczania przemocy w rodzinie w lokalnych środowiskach.

    W ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej realizuje Program Operacyjny ˝Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie i przemocy ze względu na płeć˝. Środki przeznaczone zostały na ogólnopolskie szkolenie zespołów interdyscyplinarnych, pracujących bezpośrednio z osobami doświadczającymi przemocy oraz ze sprawcami.

    Najwięcej środków na kształcenie i przygotowanie pracowników przeznaczają marszałkowie województw. W 2013 r. wydatkowano ze środków województw 3 549 676 zł, dodatkowo z budżetu państwa 239 tys., i przeszkolono 5600 osób. W ramach realizacji tego programu finansowane są także specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie. W kraju takich ośrodków jest 35, a więc niezbyt dużo, ale idea ustawy przewiduje, że to nie ofiara, a sprawca powinien opuścić mieszkanie. Ośrodki te w przyszłości będzie można również przekształcać w miejsca pracy - terapii sprawców. W placówkach tych dla porównania w 2007 r. przebywało 4900 ofiar, a w 2013 r. - 7600. Między 2007 r. a 2013 r. widać spory wzrost. Jednak w porównaniu z 2011 r. i 2012 r., czyli 8700 i 8300 osób, widać powolny spadek. Można więc przypuszczać, że zmiana ustawy zaczyna działać i że ofiary coraz częściej pozostają w swoich mieszkaniach i środowisku, a sprawcy opuszczają miejsce zamieszkania. W 2013 r. z interwencji kryzysowej skorzystało 105 tys. osób, ze wsparcia całodobowego - 7018 osób.

    Kolejny obszar to kontynuacja realizowanych programów korekcyjno-edukacyjnych dla sprawców przemocy w rodzinie. Przybywa osób w programach korekcyjno-edukacyjnych. Wzrasta też liczba osób, które korzystają ze szkoleń. Skuteczność dotychczasowych programów to 40%. Wynika z tego, że tylu sprawców nie wraca już do przemocy. Dla porównania w 2007 r. oddziaływaniom tym poddano 2900 sprawców, a w 2013 r. - 4600. Jest to wynik efektywności działania sądów, ale też chodzi o pewne działania dobrowolne na skutek pracy zespołów interdyscyplinarnych. Wśród sprawców coraz częściej pojawia się przekonanie, że lepiej poddać się takiemu oddziaływaniu niż karze izolacji.

    W 2013 r. wszczęto ponad 73 tys. procedur ˝Niebieskie karty˝. Najwięcej działań interwencyjnych podjęła Policja, potem pomoc społeczna - 12 tys., oświata - 1600, gminne komisje - 813 oraz ochrona zdrowia - tylko 619. Najsłabszym ogniwem, jak widać w danych, są ciągle pracownicy służby zdrowia. Finansowanie krajowego programu to ogółem ponad 17 235 tys. zł. Ponad 12 889 tys. zł przeznacza się na prowadzenie i utrzymanie 35 specjalistycznych ośrodków. Na realizację programów korekcyjno-edukacyjnych przeznaczono 4107 tys. zł, a 239 tys. na dofinansowanie szkoleń, o czym wcześniej mówiłam. Środki te pochodzą z budżetów województw albo z rezerwy, pozycja 28.

    Dodatkowo w resorcie realizowany jest na kwotę 3 mln program pod nazwą ˝Wspieranie jednostek samorządu terytorialnego w tworzeniu systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie˝. Zachęca on do różnego rodzaju działań mających na celu powstawanie lokalnych programów przeciwdziałania przemocy w rodzinie, tak aby zadania te zostały ujęte w strategiach samorządów lokalnych. W 2013 r. dofinansowanie otrzymały 93 podmioty. Dzięki programowi norweskiemu wiele samorządów i organizacji pozarządowych otrzymało granty na realizację swoich programów przeciwdziałania przemocy. Będą one realizowane do końca 2015 r. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w zakresie tych środków wykona także badania porównawcze. W ramach ˝Krajowego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie˝ corocznie organizowane są także ogólnopolskie konferencje, przeprowadzane są także diagnozy i kampanie społeczne.

    Podczas długiej i merytorycznej dyskusji w trakcie posiedzenia komisji posłowie zwrócili uwagę na wiele płaszczyzn, z którymi wiąże się trudność w realizacji ˝Krajowego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie˝ pomimo poważnej nowelizacji ustawy. Sygnalizowano ograniczoną liczbę domów dla matek z małymi dziećmi oraz zróżnicowanie liczby ośrodków interwencji kryzysowej w Polsce. Chociaż liczba tych placówek może być wystarczająca, gdyż gminy dochodzą do porozumienia z powiatami lub też z różnych powodów ofiary nie chcą korzystać z danej infrastruktury, wskazano jednak, iż należy dokonać oceny zasobów, aby posiąść pełną wiedzę co do liczby placówek i tzw. białych plam na mapie kraju. Szansą na powstawanie małych form wsparcia będzie kolejna perspektywa funduszy europejskich. Podjęto także problem zabierania dzieci z rodzin. W porównaniu z rokiem 2012 nastąpił niewielki wzrost z 500 do 571. W dalszym ciągu jest to jednak temat, który wzbudza wiele wątpliwości, czy należy odbierać rodzicom dziecko i w jakich okolicznościach.

    Dyskusja dotyczyła także mentalności i świadomości społeczeństwa, gdyż niełatwo je zmienić. Przemoc w rodzinie traktuje się w dalszym ciągu jako temat tabu. Warto również uczulić samorządy lokalne na poziomie gmin, powiatów, województw, aby zaangażowały się w realizację ustawy i podjęły wszelkie możliwe działania służące poprawie sytuacji rodzin, w których ta przemoc funkcjonuje.

    W trakcie posiedzenia komisji pojawiły się również pewne rozwiązania dotyczące profilaktyki w postaci skierowania działań pracownika socjalnego do środowiska oraz asystenta rodzinnego reagującego na pierwsze przejawy przemocy. Być może organizowane cykliczne konferencje dla samorządów to miejsce na dyskusję i wskazanie wrażliwych społecznie tematów. Naczelnik Wydziału ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Departamencie Współpracy Międzynarodowej i Praw Człowieka w Ministerstwie Sprawiedliwości odniósł się do reagowania na przemoc w rodzinie organów ścigania, ochrony praworządności oraz wymiaru sprawiedliwości. Zaprezentowane dane statystyczne informują, iż na ok. 11 tys. osób skazanych za znęcanie się nad rodziną odizolowanych zostało ok. 10 tys. sprawców. Wynika z tego, iż narzędzia legislacyjne używane przez prokuratorów i sędziów zaczynają działać. Prócz postępowania karnego wykorzystuje się postępowanie cywilne oraz postępowanie rozwodowe, w trakcie którego sąd może orzec eksmisję osoby stosującej przemoc wobec najbliższych.

    Zwiększone środki oraz nauka najpierw na poziomie aplikantów, a potem ustawiczne szkolenie sędziów i prokuratorów powodują stopniową zmianę mentalności zarówno Policji, jak i prokuratury oraz sądów. Niestety nadal większość orzekanych kar pozbawienia wolności to kary z warunkowym zawieszeniem i osoby, które popełniają przestępstwo, wracają do miejsca zamieszkania osoby pokrzywdzonej. Pozytywnym elementem jest znaczący wzrost orzeczeń sądów w zakresie dozoru kuratora sądowego, który informuje wymiar sprawiedliwości w stosownym trybie procesowym o ewentualnym stosowaniu przemocy. Sąd dysponuje wówczas narzędziem, aby zarządzić wykonanie kary lub odwołać warunkowe przedterminowe zwolnienie. Wymiar sprawiedliwości kładzie duży nacisk na profilaktykę w zakresie edukacji. Przygotowano informator na temat przemocy w rodzinie dla sędziów, prokuratorów i kuratorów sądowych. 4,5 tys. osób na wolności przeszło program korekcyjno-edukacyjny i tyle samo w zakładach karnych.

    Sprawozdanie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej zostało uzupełnione informacją dyrektora Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, który odniósł się do sprawozdania dotyczącego ustawy o wychowaniu w trzeźwości. Według ankiet wypełnianych przez samorządy lokalne w 2013 r. w Polsce istniało ponad 2,5 tys. miejsc pomocy dla osób mających problemy z przemocą. To jest blisko 1,7 tys. punktów informacyjno-konsultacyjnych dla ofiar przemocy. Do punktów tych zgłosiło się ponad 43 tys. osób, udzielono ofiarom przemocy prawie 80 tys. porad. W Polsce działa 416 telefonów zaufania, w tym telefon PARPA, za pomocą którego w 2013 r. udzielono ponad 13,5 tys. porad. Dzięki podpisanemu porozumieniu pomiędzy Komendą Główną Policji, Ministerstwem Sprawiedliwości a PARPA z inicjatywy telefonicznego pogotowia podjęto ponad 400 interwencji z powiadomieniem organów ścigania o stosowanej przemocy.

    W sieci funkcjonuje 179 ośrodków interwencji kryzysowej dla ofiar przemocy oraz 130 ośrodków wsparcia. Działania te finansowane są z opłat uiszczanych za zezwolenie na sprzedaż alkoholu. Wiele wątpliwości również budzi współpraca z przedstawicielami podstawowej opieki zdrowotnej, o czym wcześniej już wspomniałam, których podstawowym obowiązkiem jest zgłaszanie niepokojących sygnałów znęcania się w rodzinie i aktywność w pracach zespołów interdyscyplinarnych. Istnieje więc konieczność szkolenia przedstawicieli służby zdrowia w zakresie reagowania na przemoc, rozmowy z pacjentem dotkniętym chorobą alkoholową.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! ˝Krajowy program przeciwdziałania przemocy w rodzinie˝ jest dokumentem międzyresortowym. Od momentu jego powstania podjęto wiele ważnych i cennych działań, ale nadal jest wiele do zrobienia, w szczególności przy współpracy i zaangażowaniu samorządów gminnych, powiatowych i wojewódzkich. Należy więc dołożyć wszelkich starań, aby zapisy ustawowe faktycznie znalazły odzwierciedlenie w życiu i uchroniły najsłabszych w społeczeństwie przed stosowaniem wobec nich przemocy w różnych formach.

    Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Podczas posiedzenia Komisji Polityki Społecznej i Rodziny został postawiony wniosek o przyjęcie sprawozdania z realizacji ˝Krajowego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie˝ za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2013 r. (druk nr 2851). Wniosek ten został przyjęty bez sprzeciwu. W związku z powyższym w imieniu komisji rekomenduję Wysokiemu Sejmowi przyjęcie tegoż sprawozdania. Bardzo dziękuję. (Oklaski)



Poseł Iwona Kozłowska - Wystąpienie z dnia 16 stycznia 2015 roku.


146 wyświetleń

Zobacz także:




Zobacz także:




Poseł Iwona Kozłowska - Wystąpienie z dnia 08 lipca 2015 roku.
Posiedzenie Sejmu RP nr 97 Sprawozdanie Komisji o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o...

Opubilkował videosejm.pl
Brak komentarzy

Poseł Iwona Kozłowska - Wystąpienie z dnia 24 czerwca 2015 roku.
Posiedzenie Sejmu RP nr 97 Informacja bieżąca w sprawie rządowego programu na lata 2015-2018...

Opubilkował videosejm.pl
Brak komentarzy

Poseł Iwona Kozłowska - Wystąpienie z dnia 25 czerwca 2015 roku.
Posiedzenie Sejmu RP nr 97 Informacja o działalności Rzecznika Praw Dziecka za rok 2014 oraz...

Opubilkował videosejm.pl
Brak komentarzy

Poseł Iwona Kozłowska - Wystąpienie z dnia 25 czerwca 2015 roku.
Posiedzenie Sejmu RP nr 97 Sprawozdanie Komisji o obywatelskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o...

Opubilkował videosejm.pl
Brak komentarzy

Poseł Iwona Kozłowska - Wystąpienie z dnia 23 lipca 2015 roku.
Posiedzenie Sejmu RP nr 97 Informacja bieżąca w sprawie funkcjonowania Regionalnego Systemu...

Opubilkował videosejm.pl
Brak komentarzy



Poseł Iwona Kozłowska - Wystąpienie z dnia 08 października 2015 roku.
Posiedzenie Sejmu RP nr 102 Informacja Rządu o działaniach podejmowanych w 2014 roku na rzecz...

Opubilkował videosejm.pl
Brak komentarzy