13 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Gospodarki o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych oraz niektórych innych ustaw (druki nr 2856 i 2911).

Poseł Sprawozdawca Mirosława Nykiel:

    Dziękuję bardzo.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Gospodarki przedstawić sprawozdanie z prac komisji nad rządowym projektem nowelizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych, druk nr 2856.

    Wysoka Izbo! Projekt wpłynął do Sejmu 29 października 2014 r. W przedmiotowym projekcie zaproponowano siedem zmian, które chciałabym Wysokiej Izbie pokrótce przedstawić.

    Po pierwsze, określono przesłanki wygaszania zezwolenia. Przedsiębiorca będzie mógł wnioskować o wygaszenie zezwolenia, w sytuacji gdy przed dniem złożenia wniosku nie korzystał ze zwolnienia dochodu od podatku dochodowego w oparciu o zezwolenie. Obecnie minister gospodarki na wniosek przedsiębiorcy wygasza zezwolenie, w sytuacjach gdy przedsiębiorca nie korzystał z pomocy lub korzystał, ale zrealizował wszystkie warunki.

    Po drugie, wprowadza się możliwość cofnięcia zezwolenia na wniosek przedsiębiorcy. Obecne przepisy przewidują cofnięcie zezwolenia jedynie w sytuacji niezrealizowania jego warunków lub zaprzestania działalności w strefie. Przedsiębiorca, który skorzystał z pomocy, będzie miał możliwość wcześniejszej rezygnacji z zezwolenia. Zwrot pomocy może być dla przedsiębiorcy korzystniejszy aniżeli oczekiwanie na cofnięcie zezwolenia przez ministra gospodarki.

    Po trzecie, wprowadza się regulację dotyczącą zwrotu pomocy i przechowywania dokumentacji. W związku z tym, że pomoc udzielana jest w formie zezwolenia podatkowego, zgodnie z Ordynacją podatkową beneficjentów obowiązuje pięcioletni okres przechowywania dokumentacji i przedawnienia roszczeń. Komisja Europejska wymaga 10 lat i taka jest propozycja zmiany.

    Po czwarte, wprowadza się regulacje dotyczące wniosku o udzielenie pomocy. Zgodnie z obecnymi regulacjami inwestorzy składają wniosek o udzielenie pomocy w ofercie składanej do zarządzającego strefą w ramach przetargu lub rokowań o udzielenie zezwolenia. W celu przyspieszenia realizacji inwestycji na gruncie prywatnym niewłączonym jeszcze do strefy proponuje się umożliwienie składania takich wniosków już na etapie procedowania zmiany granic strefy.

    Po piąte, wprowadza się do składu rady nadzorczej spółek zarządzających strefami przedstawiciela ministra finansów w miejsce przedstawiciela wojewody. Z uwagi na udzielenie pomocy publicznej w formie zwolnień podatkowych projekt przewiduje zastąpienie w radzie nadzorczej spółki zarządzającej strefą przedstawiciela wojewody przedstawicielem ministra finansów.

    Po szóste, poszerza się zakres działania spółek zarządzającymi strefami w taki sposób, że proponuje się rozszerzenie katalogu głównych zadań zarządzających specjalnymi strefami ekonomicznymi o: prowadzenie współpracy ze szkołami ponadgimnazjalnymi oraz szkołami wyższymi w celu dostosowanie ich oferty edukacyjnej programów do potrzeb pracodawców, prowadzenie działań zwiększających potencjał stref do powstawania struktur klastrowych.

    Po siódme, wprowadza się jednolite zasady zmian zezwolenia bez względu na datę jego wydania.

    Wysoka Izbo! Ustawa z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych wprowadziła m.in. nowe zasady zmiany zezwoleń, przy czym dla zezwoleń wydanych przed datą wejścia w życie tej ustawy pozostawiono dotychczasowe zasady. Najważniejszą zmianą było wprowadzenie możliwości obniżenia poziomu zatrudnienia określonego w zezwoleniu o nie więcej niż 20%. Z uwagi na dobrą koniunkturę gospodarczą przełomu lat 2007-2008 i brak prognoz o nadchodzącym kryzysie możliwość tę wprowadzono jedynie dla zezwoleń wydanych po wejściu w życie tego przepisu, tj. od sierpnia 2008 r. Ostatnie lata kryzysu spowodowały u części przedsiębiorców istotne problemy ze sprzedażą wyrobów i co za tym idzie z zatrudnieniem wymaganej zezwoleniem liczby pracowników. Zastosowanie również do nich tej elastyczności pozwoli przynajmniej części przedsiębiorców przetrwać trudny okres recesji bez likwidacji firmy, a więc zwolnienia całej załogi.

    Projekt został skierowany do pierwszego czytania w Komisji Gospodarki, która prowadząc dyskusję nad tym projektem, 5 listopada odbyło się pierwsze czytanie, uznała za celowe powołanie podkomisji, której przewodniczył pan poseł Krzysztof Gadowski. Dyskusja, którą prowadzono na posiedzeniu podkomisji, dotyczyła dwóch obszarów. Pierwszy obszar, merytoryczny, dotyczył nowych rozwiązań zaproponowanych w projekcie rządowym, takich jak poszerzenie zakresu działalności spółek zarządzających strefami oraz przesłanek wygaszania zezwolenia przez ministra gospodarki na wniosek przedsiębiorcy. Drugim obszarem były uwagi posłów i Biura Legislacyjnego dotyczące poprawności proponowanych przepisów. Wynikiem prac podkomisji i komisji było zgłoszenie przez panie i panów posłów kilku poprawek. Dotyczyły one określenia sposobu zlecenia firmom zewnętrznym przez zarządzających wykonywania zadań w zakresie przygotowania terenów stref pod nowe inwestycje przedsiębiorców, a zmiana ma na celu przesądzenie, że przetarg, o którym mowa w przepisie, nie jest przetargiem w rozumieniu ustawy Prawo zamówień publicznych. Poza obowiązkiem zachowania zasad jawności i uczciwej konkurencji zarządzający strefą, zlecając zadania, powinni w szczególności czynić to w trybie przetargu w rozumieniu Kodeksu cywilnego.

    Na koniec wystąpienia przedstawię opinię MSZ co do zgodności z prawem Unii Europejskiej wprowadzenia oczekiwanej przez przedsiębiorców możliwości wygaszenia zezwolenia w sytuacji spełnienia wszystkich warunków udzielania pomocy publicznej w strefie. W projekcie rządowym przewidziano wygaszanie zezwolenia jedynie w przypadku, gdy przedsiębiorca nie skorzystał ze zwolnienia podatkowego. Oznacza to, że przedsiębiorca, który zrealizował inwestycję, spełnił wszystkie warunki i skorzystał z pomocy, nie będzie mógł wyjść ze strefy przed końcem jej działania, nie ponosząc konsekwencji w postaci zwrotu pomocy. W zezwoleniu nie ma daty jego obowiązywania, a więc wygasa ono z końcem funkcjonowania strefy. Dzisiaj jest to koniec 2026 r., a może być dłużej, jeśli Rada Ministrów po raz kolejny wydłuży funkcjonowanie strefy. Poprawki legislacyjne dotyczą też poprawnego zapisania możliwości cofnięcia zezwolenia na wniosek przedsiębiorcy. Wprowadzono przepis przejściowy na dokonanie zmian w składach rad nadzorczych spółek zarządzających strefami oraz urealniono termin wejścia w życie ustawy. W projekcie rządowym zaproponowano datę 1 stycznia 2015 r., natomiast zgodnie z poprawką proponowany termin to 14 dni od daty ogłoszenia.

    Podkomisja pracowała na posiedzeniu w dniu 7 listopada. Sprawozdanie podkomisji zostało przedstawione na posiedzeniu Komisji Gospodarki 25 listopada. Wynikiem prac komisji jest sprawozdanie zawarte w druku nr 2911.

    Konkludując, projekt jest oczekiwany przez przedsiębiorców w zakresie ujednolicenia zasad zmiany wszystkich zezwoleń bez względu na datę ich wydania oraz doprecyzowania przepisów. Projekt rządowy został pozytywnie zaopiniowany przez komisję wspólną rządu i samorządu terytorialnego i nie wzbudził zastrzeżeń w toku konsultacji publicznych. Komisja Gospodarki rekomenduje Wysokiej Izbie przyjęcie omawianego projektu nowelizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych zawartego w druku nr 2856 wraz ze zgłoszonymi poprawkami w brzmieniu zaproponowanym w sprawozdaniu w druku nr 2911.

    Chciałabym jeszcze dodać, że w dniu dzisiejszym wpłynęła opinia MSZ mówiąca o tym, że projekt ustawy jest zgodny z prawem unijnym z zastrzeżeniem, które dotyczy art. 8 ust. 3. Chodzi o kontrowersje w stosunku do uznania spółek zarządzających strefami za podmioty prawa publicznego, o jedną z trzech przesłanek - te trzy przesłanki mają być rozumiane łącznie - czyli o powszechność, uznanie, że spółki zarządzające strefami prowadzą działalność powszechną w rozumieniu przepisów dyrektywy unijnej, a w konsekwencji przepisów o zamówieniach publicznych. Kontrowersje przedstawione w stanowisku MSZ spotykają się również z odpowiedzią w przedstawionych opiniach innych prawników. Jesteśmy w trakcie procesu legislacyjnego i jeśli kontrowersje przeważą na rzecz MSZ, wówczas będzie czas na zmianę tego zapisu. Na dzień dzisiejszy, Wysoka Izbo, rekomenduję przyjęcie sprawozdania przedstawionego przez Komisję Gospodarki. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)