35 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o rybołówstwie morskim (druk nr 2919).

Poseł Adam Rybakowicz:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Twój Ruch wobec rządowego projektu ustawy o rybołówstwie morskim zawartego w druku nr 2919.

    Projekt dotyczy dostosowania krajowych przepisów w zakresie rybołówstwa do prawa Unii Europejskiej, w szczególności w odniesieniu do kontroli i nadzoru nad wykonywaniem rybołówstwa morskiego oraz zarządzania żywymi zasobami morskimi, w tym przyznawania określonych uprawnień do prowadzenia połowów. Proponowane regulacje mają zapewnić efektywne funkcjonowanie sektora rybołówstwa morskiego dzięki dostosowaniu polskich przepisów do wymogów unijnych. Według autorów rybołówstwo w Unii jest w dużym stopniu regulowane przez prawo Unii Europejskiej.

    Najistotniejsze zmiany w stosunku do obowiązującej ustawy to wprowadzenie rozwiązań dotyczących szczegółowych zasad prowadzenia rejestru statków rybackich, rozwiązania w zakresie podziału zdolności połowowej, rozwiązania umożliwiające zarządzanie kwotami połowowymi przez organizacje producentów, wprowadzenie wieloletnich udziałów połowowych, wprowadzenie możliwości rezygnacji z kwot połowowych przez armatorów, przepisy regulujące wymiany międzynarodowe kwot połowowych, podział dodatkowych kwot połowowych, pomniejszanie kwot połowowych w przypadku ich niewykorzystywania, wdrożenie przepisów UE dotyczących poważnych naruszeń wspólnej polityki rybołówstwa oraz systemu zapobiegania nielegalnym, nieraportowanym i nieuregulowanym połowom oraz ich powstrzymywania i eliminowania. Nowa ustawa określa zasady wykonywania rybołówstwa morskiego, zadania organów w odniesieniu do nadawania i cofania uprawnień do połowów morskich, nadzór nad racjonalnymi połowami ryb z uwzględnieniem ochrony żywych zasobów morza, nadzór nad wyładunkiem i przeładunkiem ryb. Przepisy te będą stosowane wobec właścicieli i kapitanów statków rybackich łowiących na polskich obszarach morskich.

    Projektowana ustawa zmienia pojęcie rybołówstwa morskiego, które według obecnej ustawy oznacza połów ryb dla celów zarobkowych, natomiast w nowej ustawie zarobkowe prowadzenie połowów będzie określane jako wykonywanie rybołówstwa komercyjnego. Rybołówstwo morskie natomiast obejmie szerszy zakres działalności, tzn. rybołówstwo komercyjne, rybołówstwo rekreacyjne, połowy organizmów morskich prowadzone w celach badań naukowych, zarybianie oraz chów lub hodowlę ryb.

    Zasadnicze zmiany dotyczą samego pojęcia rybołówstwa morskiego, które dotychczas, na gruncie obecnej ustawy, oznaczało połów organizmów morskich dla celów zarobkowych, natomiast w nowej ustawie prowadzenie połowów będzie określane jako wykonywanie rybołówstwa komercyjnego. Rybołówstwo morskie zaś obejmie szerszy zakres działalności.

    W projektowanej ustawie określono ogólne warunki, których spełnienie jest wymagane dla wykonywania rybołówstwa komercyjnego, w tym wskazano, jakimi statkami i na jakim obszarze rybołówstwo to może być wykonywane. W szczególności rybołówstwo komercyjne może być prowadzone wyłącznie wpisanym do rejestrów statków rybackich statkiem rybackim, na który wydano licencję połowową oraz specjalne zezwolenie połowowe. Takie warunki wykonywania rybołówstwa komercyjnego wynikają z przepisów Unii Europejskiej, rozporządzenia nr 1224/2009 oraz rozporządzenia nr 404/2011.

    W projekcie wprowadzono niefunkcjonującą dotychczas w Polsce instytucję prawną segmentacji floty rybackiej. Segmentacja ta odnosi się do obszarów, na których wykonywane są połowy na podstawie specjalnego zezwolenia połowowego. Segmentacja dzieli floty na obszary: Morza Bałtyckiego, zalewów (morskich wód wewnętrznych) oraz obszarów dalekomorskich (obszarów morskich poza Bałtykiem). W ramach segmentacji bałtyckiej wprowadzono podsegmentację w zakresie długości statków rybackich. Na Morzu Bałtyckim nie będą mogły łowić statki rybackie niemające 5 m długości lub silnika o mocy minimum 15 kW, natomiast na obszarach zalewów nie będą mogły być wprowadzone statki rybackie o długości większej niż 12 m. Ograniczenia zmierzają do zapewnienia bezpiecznego wykonywania rybołówstwa komercyjnego i ochrony ekosystemu akwenu.

    Projekt określa, jak mają być wykonywane połowy, tzn. jakimi statkami i na jakim obszarze. Statek rybacki musi być wpisany do rejestru statków rybackich i mieć wydaną licencję połowową oraz specjalne zezwolenie połowowe.

    Rozwiązanie takie zagwarantuje pewność obrotu prawnego, za dzień wpisu lub dzień zmiany wpisu bowiem uważać się będzie datę wydania decyzji w tym przedmiocie.

    Przepisy projektowanej ustawy wprowadzają regulacje prawne dotyczące zarządzania zdolnością połowową polskiej floty rybackiej, co jest niezbędne z uwagi na dotychczasowy brak norm prawnych w tym zakresie w obecnie obowiązującej ustawie. Zgodnie z rozporządzeniem nr 1380/2013 zdolność połowowa statku rybackiego jest określana jego pojemnością brutto oraz mocą napędową. W projektowanej regulacji określono zakres oraz źródła zdolności połowowych, jakie składają się na indywidualną zdolność połowową i dodatkową zdolność połowową, a także podmioty uprawnione do dysponowania tymi zdolnościami.

    Projekt określa również kary pieniężne za naruszanie przepisów wspólnej polityki rybackiej, m.in. dotyczy to nielegalnych połowów, niszczenia narybku, nieoznakowania narzędzi połowowych, braku wpisu do rejestru statków, zanieczyszczenia środowiska itd. Do kontroli upoważniony jest inspektor rybołówstwa, który w dowolnym momencie może wejść na pokład statku i sprawdzić, jak wykonywane są połowy.

    Nowa ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2015 r., a przepisy dotyczące stosowania kar pieniężnych mają obowiązywać od 1 lutego 2015 r. I tutaj jest główne zastrzeżenie związane z tym, czy zdążymy cały proces legislacyjny przeprowadzić do tego terminu, czy nie będzie potrzebne ustanowienie konkretnego vacatio legis w przypadku wejścia w życie tej ustawy. Jednak klub parlamentarny Twój Ruch będzie głosował za dalszymi pracami w komisji. Dziękuję bardzo.

    (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Elżbieta Radziszewska)