12 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Tadeusz Arkit:

    Dziękuję bardzo.

    Pani Marszałek! Panie Ministrze! Podczas moich dyżurów poselskich otrzymałem od matki dziecka chorego na cukrzycę informację, z której wynikało, że od dłuższego czasu na terenie całego kraju występują problemy w dostępie do sprzedawanych w aptekach i hurtowniach niektórych rodzajów insuliny. To poważny problem, bo dotyczący pół miliona pacjentów, którzy z uwagi na swoją cukrzycę muszą zażywać insulinę. Z informacji prasowych wynika, że niektóre rodzaje insuliny są dostarczane w ilościach, które powinny zaspokoić potrzeby polskich pacjentów. Problem prawdopodobnie jednak tkwi w tym, że atrakcyjna cena tych leków powoduje sytuację, że insulinę z polskich hurtowni masowo wykupują pośrednicy z zagranicy, m.in. Niemiec, dla których cena towaru jest niezwykła korzystna w kontekście dalszej sprzedaży. Taka praktyka powoduje, że ilości niektórych rodzajów insuliny wychodzące do polskich aptek są ograniczone i nie mogą w pełni zaspokoić potrzeb pacjentów.

    Pewnym rozwiązaniem problemu stosowanym przez część pacjentów jest przyjmowanie leków zastępujących niektóre rodzaje insuliny, o podobnym sposobie działania. Pacjenci jednak twierdzą, że nie zawsze jest to wyjście z sytuacji, bo zmiana insuliny w wielu przypadkach może być okupiona powikłaniami, które mogą przekładać się na wahania poziomu cukru, co w konsekwencji może przyczyniać się do udarów i zawałów.

    Wydaje się, że zainteresowanie sprawą niedoboru na polskim rynku niektórych rodzajów insuliny Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego może spowodować poprawę sytuacji, bo wykluczy możliwe nieprawidłowości w sprzedaży przez hurtownie, które także mają ustawowy obowiązek dbania o interes polskiego pacjenta. Być może warto w tej sytuacji obligować hurtownie do sprzedaży leku na polski rynek, na który te rodzaje insuliny są przeznaczone.

    W związku z tym pytania do pana ministra: Jaka jest sytuacja w zakresie przeciwdziałania i leczenia cukrzycy w Polsce i jak ministerstwo ocenia dostęp pacjentów do insuliny, biorąc pod uwagę zarówno skuteczność działania, jak i cenę leku? Dziękuję bardzo.

12 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Igor Radziewicz-Winnicki:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Dziękuję pięknie za te pytania. Rzeczywiście prawdą jest to, że wskutek wejścia nowych przepisów ustawy refundacyjnej w Polsce od ponad dwóch lat mamy obniżające się ceny leków w Polsce, w tej chwili należą one do najniższych cen w Europie, co odsłoniło nowe zjawisko, nieznane przed ustawą refundacyjną, a mianowicie wzmożenie eksportu równoległego, czego efektem czasami bywają przejściowe niedobory leków.

    Zjawisko jest znane ministrowi zdrowia, który w tej chwili kończy przygotowywanie pakietu przepisów mających za zadanie uszczelnianie w zgodzie z prawem unijnym granic w zakresie tych leków, których wywóz rzeczywiście spowodowałby niedobór na polskim rynku leków dla polskich pacjentów.

    W praktyce sytuacja jest jednak nieco bardziej skomplikowana, niż przedstawił ją pan poseł, a mianowicie znakomita większość przypadków tzw. niedoborów czy braków insulin nie dotyczy rzeczywistego braku, gdy pacjent nie może się zaopatrzyć w insulinę, ale raczej dotyczy trudności apteki, która nie może nabyć leków w określonej hurtowni, a dzieje się tak dlatego, że apteki zwykle przyzwyczajone są do współpracy z jedną, dwoma, pięcioma hurtowniami, podczas gdy na rynku hurtowni jest ich ok. 700. W znakomitej większości przypadków w tych wszystkich sytuacjach, kiedy interweniuje minister zdrowia w odpowiedzi na zgłoszenie braku dostępności insuliny czy braku możliwości zaopatrzenia w insulinę przez aptekę, okazuje się, że dokładnie ta sama insulina znajduje się w aptece w bliskim sąsiedztwie albo w innej hurtowni na tym samym terenie i że ten problem jest bardziej problemem logistycznym niż problemem rzeczywistego niedoboru.

    Odpowiadając wprost na pytanie pana posła - pan poseł zapytał, jak minister zdrowia ocenia dostęp pacjentów do insuliny - chcę powiedzieć, że dostęp do insuliny jest dobry. Refundujemy w Polsce różne rodzaje insulin: i insulinę ludzką, i analogi insuliny, i krótko- i długo działające w różnych typach insuliny. One są dostępne za odpłatnością pacjenta, na ryczałt, niektóre postaci są dostępne za odpłatnością 30-procentową, w przypadku cukrzycy typu II, ale poziom cenowy znakomitej większości tych leków nie stanowi bariery finansowej, jeśli chodzi o dostęp pacjentów do nich. One w znakomitej większości są dostępne za odpłatnością 3,20 zł i bardzo niewiele tych preparatów kosztuje pacjenta więcej niż 20 zł. Dziękuję.

12 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Czesław Czechyra:

    Dziękuję.

    Pani Marszałek! Panie Ministrze! Cukrzyca jest chorobą, w przypadku której nie można przerwać leczenia ani na dzień. Również dowolne zmienianie różnego rodzaju insulin może powodować pewne komplikacje, co już pan poseł Arkit powiedział. Krótko działające analogi insulin, o które dzisiaj pytamy, są używane przez pacjentów chorych leczonych głównie pompami insulinowymi. Dużą grupę tych pacjentów stanowią dzieci i młodzież.

    W związku z tym, co pan minister powiedział, że dostęp do insulin jest w zasadzie nieograniczony, mam konkretne pytanie: Czy w związku z informacjami o utrudnieniu dostępu do zakupu insulin przez pacjentów chorych na cukrzycę zdarzały się przypadki, kiedy pacjenci byli narażeni na utratę czy pogorszenie stanu zdrowia albo ich życie było zagrożone? I ostatnie pytanie: Czy Ministerstwo Zdrowia lub Główny Inspektorat Farmaceutyczny zna przypadki (Dzwonek) niezgodnych z prawem działań dotyczących odwróconego łańcucha dystrybucji czy eksportu równoległego? Dziękuję bardzo.

12 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Igor Radziewicz-Winnicki:

    Dziękuję.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W istocie znane są tego typu przypadki. One są ścigane z mocy prawa. Zjawisko, o którym mówi pan poseł, odwróconego łańcucha sprzedaży i sprzedaży z apteki jest zagrożone sankcją karną. Odpowiednie instytucje czy odpowiedni wojewódzcy inspektorzy farmaceutyczni przekazują informacje prokuratorom i tego typu kontrola odbywa się na co dzień.

    Natomiast odpowiadając na to wcześniejsze pytanie pana posła, czyli co ministerstwo robi, żeby zabezpieczyć dostępność, szczególnie tych newralgicznych preparatów, chciałbym powiedzieć, że rzeczywiście jeśli chodzi o krótko działające analogi, które służą do leczenia w technologii pomp insulinowych, półtora roku temu był przejściowy problem związany z brakiem dostaw na polski rynek oraz wywozem. Monitorujemy stale wielkość dostaw i podjęliśmy razem z podmiotami odpowiedzialnymi, czyli firmami, koncernami, które dostarczają na polski rynek te insuliny, działania monitorujące stałe dostawy, które następują mniej więcej co 3 tygodnie. Wiemy, do jakich one idą hurtowni i jakie są dalsze losy tych insulin. Od tego czasu, można powiedzieć, problem rzeczywistego braku dostępności nie wystąpił ani razu. Natomiast w pełni zgadzam się co do konieczności doprecyzowania na poziomie ustawowym przepisów, które zabezpieczą na stałe dostępność leków, a przede wszystkim możliwość śledzenia przez organy instytucji państwowej dystrybucji preparatów insulin. Biorąc pod uwagę bardzo rozbudowaną sieć aptek i hurtowni, faktycznie taki system informatyczny jest niezbędny. On jest przedmiotem procedowanego w tej chwili przez Wysoką Izbę projektu ustawy implementującej dyrektywę fałszywkową do Prawa farmaceutycznego, gdzie jest mowa o trackingu do poziomu paczki, oraz jest elementem podstawowym przewidzianym przez ministra zdrowia w ustawie nowelizującej ustawę refundacyjną i Prawo farmaceutyczne, gdzie jest mowa przede wszystkim o tworzeniu sprawnego systemu nadzoru i zabezpieczenia przed niekontrolowanym wywozem. Dziękuję uprzejmie.