Strona którą oglądasz dotyczy poprzedniej kadencji sejmu. Aktualne informacje znajdziesz tutaj

12 punkt porządku dziennego:


Pytania w sprawach bieżących.


Poseł Stanisław Szwed:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dnia 21 października Trybunał Konstytucyjny rozpatrywał skargę posłów Prawa i Sprawiedliwości na ustawę dotyczącą przyznawania świadczeń pielęgnacyjnych. Jednoznacznie stwierdził, że nie można różnicować opiekunów osób niepełnosprawnych ze względu na wiek, w którym powstała niepełnosprawność.

    To już drugi wyrok. Pierwszy wyrok - przypomnę - dotyczył praw nabytych. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że odebranie ponad 100 tys. opiekunów osób niepełnosprawnych uprawnień do świadczeń pielęgnacyjnych było niekonstytucyjne.

    To jest fatalny przykład tworzenia prawa. Odpowiedzialny za tę sytuację opiekunów osób niepełnosprawnych jest osobiście premier Donald Tusk, który obiecywał różnym grupom różne zmiany i doprowadził do sytuacji, że zróżnicowaliśmy opiekunów, tworząc cztery grupy.

    Pierwsza grupa opiekunów osób niepełnosprawnych to są opiekunowie dzieci do 18. roku życia, druga - osób do 25. roku życia, jeśli się uczą. Tu nie ma kryterium dochodowego, obecnie jest wyższe świadczenie w wysokości 1 tys. zł. Wprowadzono specjalny zasiłek opiekuńczy dla osób powyżej 18. roku życia, który wynosi 520 zł, i wprowadzono kryterium dochodowe na poziomie 623 zł, czyli jest duże ograniczenie. Trzecia grupa to są te osoby, które miały prawa nabyte i mają zasiłek dla opiekunów. Jeszcze jest czwarta grupa, która dzisiaj też jest pokrzywdzona - to są osoby, które nabyły prawa emerytalne ze względu na opiekę nad dziećmi niepełnosprawnymi. Tu jest najniższe świadczenie.

    Z tego wynika, że mamy cztery różne grupy. Taki stan rzeczy absolutnie jest nie do zaakceptowania, stąd moje pytania do pani minister: Jak rząd zamierza wykonać wyrok Trybunału Konstytucyjnego? Czy dokona się zmian, aby zmniejszyć różnicę pomiędzy zasiłkami dla opiekunów dzieci niepełnosprawnych i osób dorosłych, aby ta różnica nie wynosiła tyle, ile w tej chwili? Czy zostaną zmienione zasady ustalania kryterium dochodowego? Dziękuję.


12 punkt porządku dziennego:


Pytania w sprawach bieżących.


Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Elżbieta Seredyn:

    Dziękuję bardzo.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Państwo Posłowie! W wyroku z dnia 21 października Trybunał Konstytucyjny orzekł następująco: Art. 16a ust. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych, zgodnie z którym prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego uzależnione jest od spełnienia kryterium dochodowego, jest zgodny z Konstytucją Rzeczypospolitej. Natomiast art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 konstytucji.

    Odnosząc się do tego rozstrzygnięcia, Trybunał Konstytucyjny w ustnym uzasadnieniu, ale także w komunikacie, który zamieścił na stronie internetowej, zawarł następującą informację: Trybunał orzekł o częściowej niekonstytucyjności wprowadzenia do ustawy o świadczeniach rodzinnych kryterium wieku powstania niepełnosprawności jako przesłanki uzależniającej uzyskanie świadczenia pielęgnacyjnego. Wyrok nie oznacza zatem usunięcia tego kryterium z ustawy.

    Następnie: Wyrok nie stanowi również podstawy do uchylenia decyzji, które już przyznały prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego nie kreuje także nowego prawa do żądania świadczenia przez opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych w stopniu znacznym, jeżeli niepełnosprawność ich podopiecznych powstała po okresie dzieciństwa.

    Ponadto Trybunał Konstytucyjny wskazał, że wykonanie wyroku wymaga podjęcia niezbędnych i niezwłocznych działań ustawodawczych prowadzących do przywrócenia równego traktowania opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych. Ustawodawca ma w tej kwestii pewien margines swobody. Powinien jednakże uwzględnić oczywiście możliwości budżetu państwa, ale także prawa nabyte osób, które korzystają obecnie ze świadczeń w zaufaniu do państwa.

    Na koniec pozwolę sobie powiedzieć, że wczoraj w godzinach popołudniowych do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej dotarł dokument, który jest pisemnym uzasadnieniem tego wyroku. Jeszcze nie zdążyliśmy go nawet do końca przeczytać, bo jest to bardzo obszerny dokument, natomiast z całą pewnością zawiera wszystkie ważne argumenty, na które zwrócimy uwagę po to, żeby w miarę możliwości jak najszybciej przystąpić do formułowania zasad systemu prawnego, który będzie wypełniał postulaty nakreślone przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 21 października, ale także postulaty wypracowane w trakcie prac w tzw. podstolikach przy okrągłym stole, które funkcjonują od maja, od początku maja tego roku pod hasłem: ˝Jak wspierać osoby niepełnosprawne˝. Dziękuję bardzo.


12 punkt porządku dziennego:


Pytania w sprawach bieżących.


Poseł Elżbieta Rafalska:

    Pani minister, myślę, że dla opiekunów i dla osób niepełnosprawnych ważne jest nie tyle uzasadnienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego, ile ich sytuacja życiowa, która jest głęboko niesprawiedliwa, bo mocno różnicuje osoby, których niepełnosprawność powstała w różnym wieku. Jeżeli chodzi o niepełnosprawność, która powstała przed 18. rokiem życia, świadczenie pielęgnacyjne wynosi 1200 zł i jest przyznawane bez kryterium dochodowego. Jeżeli niepełnosprawność powstała po 18. roku życia - dotyczy też dziecka, ale ciut starszego - specjalny zasiłek opiekuńczy w wysokości 520 zł przyznawany jest pod warunkiem spełnienia kryterium dochodowego - 623 zł. A więc proszę nie mówić, że tu jest jakaś logika i jakaś sprawiedliwość, bo środowisko osób niepełnosprawnych i opiekunów najpierw zostało wprowadzone w błąd poprzez obietnicę, że jak opiekunowie zwolnią się z pracy, będą mogli (Dzwonek) spokojnie zajmować się osobami niepełnosprawnymi, niezależnie od kryterium dochodowego, przy czym mamy także sytuację, w której jedna z ustaw stała się przedmiotem oceny Trybunału Konstytucyjnego i orzeczenie nie do końca jest korzystne - co do art. 17b wyraźnie wskazuje na to, że zastosowanie kryterium wieku nie powinno mieć miejsca.

    Pani minister, o okrągłym stole i podstolikach słyszeliśmy prawie rok temu. Proszę powiedzieć, co w tym czasie się działo w tym zakresie, jakie państwo będziecie proponowali rozwiązanie i jakie rząd uzyskał oszczędności przy tej zmianie, która spowodowała, że nie 100 tys., bo nawet możemy dzisiaj mówić, że 150 tys. opiekunów straciło prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, gdyż specjalny zasiłek opiekuńczy otrzymuje ok. 100 tys. osób.


12 punkt porządku dziennego:


Pytania w sprawach bieżących.


Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Elżbieta Seredyn:

    Dziękuję.

    Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Pozwolę sobie zacytować uzasadnienie do wyroku Trybunału Konstytucyjnego, bo jeszcze go nie znam, toteż literalnie je przedstawię. Odniosę się do pierwszej kwestii, którą pani poseł była uprzejma poruszyć. Na gruncie ustawy o świadczeniach rodzinnych kryterium wyróżniającym taką kategorię jest ukończenie 18. roku życia, ewentualnie 25. roku życia w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej. Przekroczenie tak wyznaczonej granicy wieku sprawia, że od tego momentu można mówić wyłącznie o jednej grupie podmiotów podobnych. Tworzą ją wówczas opiekunowie dorosłych osób niepełnosprawnych. Brak jest konstytucyjnego uzasadnienia zróżnicowania podmiotów należących do tej kategorii, czyli wszyscy ci, którzy ukończą 18. rok życia - bądź 25., ucząc się - a stali się niepełnosprawnymi wcześniej, po tym wyznaczonym czasie stają się jedną grupą uprawnionych do stosownych świadczeń. Ustawodawca może przyjąć odmienne zasady przyznawania świadczeń opiekuńczych opiekunom niepełnosprawnych dzieci. I to jest pierwsza część odpowiedzi.

    Druga część odpowiedzi dotyczy okrągłego stołu i podstolików. Pani poseł, prace przy okrągłym stole trwają od 30 kwietnia tego roku. Ja przewodniczę dwóm zespołom, chodzi o zespół do spraw kompleksowego wsparcia rodzin z dziećmi niepełnosprawnymi i zespół do różnych spraw opiekunów sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną, której niepełnosprawność powstała w dorosłym życiu. Wypracowaliśmy szereg różnych postulatów, ale przede wszystkim wydyskutowaliśmy te postulaty. Te postulaty są spisane i jestem w stanie kilka państwu przytoczyć. Jeden dotyczy na przykład sytuacji emerytów, którzy skorzystali z wcześniejszej emerytury i dziś są pokrzywdzeni finansowo w stosunku do uprawnionych do świadczeń pielęgnacyjnych. To jest sprawa emerytury wcześniejszej i to jest jeden z postulatów. Inny bardzo ważny postulat wypracowany w trakcie częstych spotkań w ramach tych podstolików to postulat co do osób, które dziś nie są zobowiązane do alimentacji, a sprawują faktyczną opiekę nad osobą niepełnosprawną i nie są uprawnione do żadnych świadczeń.

    I na koniec chcę powiedzieć, że mamy świadomość zawiłości systemu świadczeń rodzinnych obejmującego 130 tys. osób uprawnionych do zasiłku dla opiekuna, tych wszystkich, którzy otrzymali to świadczenie. Po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 5 grudnia ub.r. mamy blisko 100 tys. uprawnionych do świadczenia (Dzwonek) pielęgnacyjnego i 15 tys. osób, które korzystają ze specjalnego zasiłku opiekuńczego. Ten system musi ulec zmianie i tutaj Trybunał Konstytucyjny swoim uzasadnieniem daje nam delegację do tego. Chcemy do tego dołączyć prace w podstolikach, które są konstruktywne i przynoszą konkretne rozwiązania. Dziękuję bardzo.



Stanisław Szwed, Elżbieta Rafalska, Marek Ast i Maria Zuba - pytanie z 6 listopada 2014 r.


49 wyświetleń