19 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o uchwale Senatu w sprawie ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym (druki nr 2811 i 2821).

Poseł Sprawozdawca Krystyna Skowrońska:

    Panie Marszałku! Pani Minister! Panie i Panowie Posłowie! Chciałabym bardzo krótko przedstawić w imieniu Komisji Finansów Publicznych sprawozdanie, które zostało przyjęte wczoraj, w sprawie ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym, oceniające przedłożone poprawki Senatu do ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym.

    Co do samego rozwiązania, które po raz pierwszy wprowadzamy na rynek, to będzie to nowy produkt, tego kredytu będą mogły udzielać banki, będzie to podlegało całemu systemowi nadzoru, bo banki są instytucjami nadzorowanymi. W przypadku tego produktu, czyli kredytu, nie będzie wymagane badanie zdolności kredytowej, a jedynie zostanie on zabezpieczony hipoteką na nieruchomości bez przenoszenia prawa własności, co jest rzeczą niezwykle ważną w stosunku do funkcjonujących na rynku produktów oferowanych nie przez instytucje bankowe. A zatem z datą zaciągnięcia tego kredytu zabezpieczonego nieruchomością własność nie będzie przenoszona, na obowiązek spłaty będzie wyznaczony termin 12 miesięcy od śmierci kredytobiorcy, będzie też obowiązek pełnego poinformowania klienta o możliwości zaciągnięcia tego kredytu, o warunkach tego kredytu. To jest rzecz niezwykle ważna, bo to jest nowy produkt, nowy nadzorowany sektor, a zatem rozpoczyna się kształtowanie nowej praktyki, która powinna służyć klientowi.

    Senat w swojej uchwale zaproponował 14 poprawek. Chciałabym omówić tylko niektóre z nich. Jakie stanowisko dotyczące rekomendowania bądź nierekomendowania przyjęcia tych poprawek przez Sejm zajęła komisja?

    W poprawkach 1., 6. i 9. Senat proponuje wprowadzenie dodatkowych zapisów określających koszty związane z zaciągnięciem tego kredytu. W tym przypadku opinia komisji jest taka, aby te poprawki odrzucić, uznając, przyjmując takie wyjaśnienia w tej sprawie, które wskazują na to, że ta umowa obowiązuje nawet po śmierci kredytobiorcy, a w przypadku wyceny nieruchomości lub lokalu jest potrzeba monitorowania stanu tej nieruchomości, jest potrzeba przyjęcia dodatkowych obowiązków, których koszty w dniu zawierania umowy będą trudne do określenia, bo może pojawić się np. obowiązek wprowadzenia kuratora albo zabezpieczenia nieruchomości, albo poprawienia jej stanu tak, aby wartość tej nieruchomości w dalszym ciągu była przybliżona do tej z dnia udzielenia kredytu, aby po pierwsze, zabezpieczony został ten kredyt, a po drugie, aby nie powodował dodatkowych ryzyk dla instytucji kredytującej, dlatego że w przypadku gdy powoduje dodatkowe ryzyka, przenoszą się one m.in. na depozyty, a te są w tym przypadku gwarantowane. Zatem jest to zrobione po to, żeby nie generować dodatkowych ryzyk. I takie było też przeświadczenie komisji, żeby w tym przypadku poczekać na ukształtowanie się praktyki na rynku. I na pewno w przypadku nowo wprowadzonych rozwiązań to jest dobra praktyka, a przypomnę, że m.in. wprowadzając podatek od miedzi i srebra, taką ustaliliśmy praktykę, że po okresie funkcjonowania danego rozwiązania oceniamy je. I w tym przypadku dzisiaj pozostawiono przepisy, które zaproponował Sejm, odrzucając właśnie poprawki, czyli rekomendując negatywnie poprawki 1., 6. i 9.

    Poprawka 8. dotyczy m.in. zawarcia umowy kredytowej z odwróconą hipoteką w formie aktu notarialnego. Chcę przypomnieć uzasadnienie rządu, bo był on przeciwny tej poprawce. Tak naprawdę musimy zdać sobie sprawę z tego, że forma aktu notarialnego nie zapewnia żadnego dodatkowego bezpieczeństwa kredytobiorcom. Ona jedynie potwierdza poprzez podpis kredytobiorcy, że jest on stroną umowy kredytowej, a w tym przypadku powoduje również dodatkowe koszty po stronie kredytobiorcy, a zatem rekomendacja dla tej poprawki przez komisję jest negatywna.

    W przypadku poprawki 3., która mówi o zastosowaniu łącznego prawa przy ustanowieniu hipoteki, to jest ujawnienia dotyczącego wpisu, ale zarazem ujawnienia roszczenia o przeniesienie własności nieruchomości, oba te warunki muszą być zastosowane łącznie. W przypadku Senatu było inne rozwiązanie. A zatem komisja nie rekomenduje przyjęcia tej poprawki.

    Bardzo pozytywnie, trzeba powiedzieć, przyjęliśmy - ale długo w komisji rozmawialiśmy, żeby nie mówić, że tym tematem nie zajmowała się Komisja Finansów Publicznych - wydłużenie terminu ważności oferty banku, z 7 do 14 dni. Jest to dodatkowe rozwiązanie prokonsumenckie.

    Pozostałe poprawki mają charakter doprecyzowujący. A zatem komisja rekomenduje, aby te poprawki zostały przyjęte.

    Chciałabym powiedzieć, że tak jak wszyscy w trakcie pracy nad tym projektem uważam, że ten nowy produkt będzie bezpieczny, jeżeli będzie zainteresowanie nim na rynku, będzie to nadzorowane - sama procedura - przez Komisję Nadzoru Finansowego, a w przypadku dodatkowych kosztów czy innych kosztów bądź kształtowania się cen na rynku tego produktu, przypomnę, zawsze Wysoka Izba, parlament, ma prawo do tego, aby nakładać czy wprowadzać dodatkowe rozwiązania, które zabezpieczają kredytobiorcę. Te stosunki pomiędzy kredytobiorcą a kredytodawcą są różne. Przypomnę, że w przypadku kredytów konsumenckich były wprowadzane takie dodatkowe ograniczenia, między innymi w przypadku wysokości odsetek maksymalnych.

    A zatem ten produkt jako nowy wejdzie na rynek. My kończymy pracę parlamentarną. Ten projekt będzie czekał na podpis prezydenta i będziemy się przyglądać, a na pewno po roku warto się zainteresować, jak ten produkt wpłynął na rynek.

    Jedno tylko bardzo krótkie wyjaśnienie, żeby tej dyskusji dopełnić. Nie zajmowaliśmy się w trakcie pierwszego czytania i drugiego czytania sprawą renty dożywotniej. Myślę, że ten projekt będzie nowym projektem, nad którym będziemy wspólnie pracować. Dziękuję bardzo. (Oklaski)