4 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej (druki nr 2606 i 2800).

Poseł Sprawozdawca Maria Małgorzata Janyska:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Rządowy projekt ustawy o ułatwieniach w działalności gospodarczej, druk nr 2606, wpłynął do Wysokiego Sejmu 8 lipca br. Dnia 14 lipca projekt został skierowany do pierwszego czytania na posiedzeniu Sejmu, które odbyło się 22 lipca, i później został skierowany do Komisji Nadzwyczajnej do spraw związanych z ograniczaniem biurokracji. Dzisiaj, szanowni państwo, komisja składa Wysokiej Izbie sprawozdanie ze swojej pracy w druku nr 2800. Komisja pracowała nad projektem ustawy o ułatwieniach w działalności gospodarczej podczas pięciu posiedzeń. Sprawozdanie, o którym powiedziałam przed chwilą, zostało przyjęte w dniu 8 października.

    Projekt ten jest, co trzeba zaznaczyć, kolejnym z aktów, które zostały w poprzednich latach wypracowane i przyjęte przez Wysoką Izbę w tzw. pakiecie deregulacji wykonywania działalności gospodarczej. Dotyczy on wielu odrębnych aktów prawnych z uwagi na obszar objęty celami ustawy, którymi są m.in.: uproszczenie regulacji, redukcja części obowiązków informacyjnych, uściślenie niektórych zapisów budzących wątpliwości interpretacyjne, redukcja wskazanych obowiązków dokumentacyjnych, a tym samym poprawa efektywności pracy i zwiększenie możliwości inwestowania.

    W sumie w pierwotnej wersji rządowej zaproponowanych zostało ponad 40 rozwiązań wymagających dokonania zmian w 30 ustawach - wymienię najważniejsze spośród nich - m.in. Kodeksie pracy, ustawie o izbach gospodarczych, ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawie o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych, ustawie o statystyce publicznej, ustawie o ochronie danych osobowych, ustawie o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne, ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, ustawie o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, ustawie Prawo ochrony środowiska, ustawie o dostępie do informacji publicznej, ustawie o podpisie elektronicznym, ustawie o materiałach wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego, ustawie o ochronie roślin, ustawie o podatku od towarów i usług, ustawie Prawo celne, ustawie o podatku akcyzowym, ustawie o kredycie konsumenckim.

    Szanowni Państwo! Wymienione ustawy pokazują, jak ważny był obszar i jak skomplikowany był zakres prac nad tym projektem, bo trzeba było sięgać do wszystkich wymienionych ustaw i tych powiązanych z nimi, a często do genezy ich powstawania i genezy powstania przepisu, który obecnym projektem był zmieniany. Z uwagi na ten fakt prace w komisji były prowadzone w sposób, który pozwalał wszystkim na bardzo dokładne i wyczerpujące przedstawianie swoich wniosków, analiz, dyskusje na każdym etapie rozpatrywania projektu, a także zgłaszanie poprawek właściwie do końca, wręcz do ostatniego posiedzenia, ponieważ prezydium komisji zdawało sobie sprawę z tego, że po każdym posiedzeniu członkowie komisji mogą wyciągać kolejne wnioski, na ich podstawie jeszcze dyskutować z partnerami społecznymi, a także resortem, i w związku z tym przedstawiać swoje stanowiska. Na tej podstawie poprawki były zgłaszane do komisji. Z uwagi na tryb prac w komisji, o którym mówiłam, częste były weryfikacje poprawek już wcześniej zgłoszonych, część z nich była wycofywana również w trakcie dyskusji i przedstawiania wyjaśnień. Tak jak powiedziałam, nawet na ostatnim posiedzeniu zostały zgłoszone poprawki. Również Biuro Legislacyjne zgłosiło kilkadziesiąt uwag legislacyjnych, ale we wstępnej fazie pracy nad projektem. Przy okazji zostały zgłoszone również poprawki wynikające z ujednoliceń aktów prawnych i konieczności nawiązania czy odesłania w związku z tym do właściwych aktów. Tego typu poprawek było sześć.

    W efekcie tego na ostatnim posiedzeniu zajmowaliśmy się już tylko głosowaniem nad poprawkami, zgłoszone zostały 24 poprawki. Dotyczyły one m.in. zapisanych propozycji z zakresu Kodeksu pracy, tj. uzupełnienia zapisów dotyczących przypadków, w których nie będą wymagane wstępne badania lekarskie u innego pracodawcy. Projekt zakładał we wstępnej fazie niewymaganie wstępnych badań lekarskich u nowego pracodawcy, jeśli praca będzie wykonywała w takich samych warunkach. W toku prac zmieniliśmy zakres, rozszerzyliśmy go na innego pracodawcę, aby dopuścić także możliwość pozostawania jednocześnie w kilku stosunkach pracy. Uzupełniliśmy również zapisy o przypadki pozostawania generalnie w stosunku pracy, a nie na podstawie umowy o pracę, ponieważ stosunek pracy jest pojęciem szerszym i obejmuje nie tylko umowę o pracę, ale także zatrudnienie na podstawie powołania, wyboru, mianowania i spółdzielczej umowy o pracę. Tak więc beneficjenci tego zapisu, zarówno po stronie pracodawców, jak i pracobiorców, na pewno będą korzystać z tego w większym wymiarze.

    Kolejna poprawka, która była zgłaszana, dotyczyła propozycji rozciągnięcia projektowanego dla Krajowej Izby Gospodarczej i jej oddziałów uprawnienia odnośnie do wystawiania uniwersalnych świadectw pochodzenia towaru na wszystkie izby, także branżowe. Nie znalazła ona akceptacji u komisji. Następna poprawka wiązała się z innym niż w projekcie sposobem wyliczenia wartości pieniężnej nieodpłatnego świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych. Ona również nie znalazła uznania, ponieważ komisja przychyliła się do rozwiązania proponowanego przez wnioskodawcę, stronę rządową, w którym podana jest konkretna kwota, jaka w tej chwili będzie brana pod uwagę przy wyliczaniu wartości niepieniężnej, w zależności od pojemności silnika. Nie będzie żadnej dowolności służb skarbowych w tym zakresie, co się niestety zdarzało, bo do tej pory mogły być stosowane różne metody.

    Kolejna propozycja wiązała się z rozszerzeniem objęcia zwolnieniem podatkowym świadczenia z tytułu organizowanego przez pracodawcę dowozu pracowników do pracy na wszystkie pojazdy w rozumieniu ustawy Prawo o ruchu drogowym. Komisja również przychyliła się do pierwotnej propozycji rządowej, a mianowicie do wzięcia pod uwagę wyłącznie zorganizowanego przez pracodawcę dowozu realizowanego przy pomocy autobusów i busów, co jest bardzo istotne dla małych i średnich przedsiębiorstw, a także dla małych społeczności, gdzie przewozy są organizowane w taki sposób.

    Inna poprawka dotyczyła skreślenia proponowanych przepisów w zakresie ubezpieczeń eksportowych. Przychyliliśmy się, jako komisja, do utrzymania przepisów, propozycji strony rządowej, ponieważ rozumiemy, że jest to narzędzie proeksportowe. Proponowaliśmy też rozszerzenie składników pochodzenia zagranicznego usługi lub produktu w ubezpieczeniach eksportowych o cenę nabycia obok kosztów wytworzenia. W pierwotnej wersji projektu były podane tylko koszty wytworzenia jako składniki pochodzenia zagranicznego usługi lub produktu w rozumieniu ustawy o rachunkowości. Gdyby tak zostało, można by sugerować i interpretować, że dotyczy to tylko przedsiębiorstw produkcyjnych, a nie przedsiębiorstw handlowych, które są przecież równie ważnym podmiotem na rynku gospodarczym.

    Kolejna poprawka dotyczyła poprawienia zapisu, w którym ograniczamy obowiązki sprawozdawcze dla mikroprzedsiębiorców, w taki sposób, aby zapisać, że te mikroprzedsiębiorstwa w ogóle nie podlegają żadnym obowiązkom statystycznym. To również nie znalazło uznania w oczach komisji z uwagi na to, że część tych obowiązków informacyjnych jest wymagana chociażby po to, żeby analizować, badać i rozeznać rynek i w związku z tym na tej podstawie móc temu rynkowi coś zaoferować. Tutaj nawiążę choćby do systemu wsparcia ze środków unijnych czy innych środków finansowych dotacyjnych czy pomocowych.

    Kolejna poprawka dotyczyła skreślenia propozycji ograniczenia katalogu niektórych osób prawnych udzielających poręczeń i gwarancji do państwowych osób prawnych utworzonych w drodze ustawy i fundacji, w których są one fundatorami.

    Była również zgłoszona poprawka, aby skreślić cały rozdział projektu dotyczący zmian w ustawie o ochronie danych osobowych. Zapis proponowany w tym projekcie pozwala przedsiębiorcy na fakultatywne podejmowanie decyzji co do organizacji ochrony danych osobowych w swojej firmie w sensie powoływania bądź niepowoływania podmiotu, który nosi nazwę administratora bezpieczeństwa informacji, a wskutek tego braku obowiązku rejestrowania tych zbiorów danych osobowych u generalnego inspektora ochrony danych osobowych. Tutaj również przychyliliśmy się do zapisu proponowanego przez stronę rządową.

    Kolejna poprawka, bardzo istotna, powoduje poszerzenie zakresu zaproponowanego w projekcie udostępniania przez narodowy fundusz ochrony środowiska oraz wojewódzkie fundusze ochrony środowiska środków finansowych bankom na kredyty, pożyczki, dotacje oraz dopłaty do rat lub innych opłat ustalanych w umowach leasingu. To jest zasadnicza zmiana, która została dobrze przyjęta przez partnerów, przez przedstawicieli przedsiębiorców oraz instytucji finansowych, ponieważ to narzędzie, narzędzie leasingowe, jest mocno wykorzystywane i cieszy się dużą popularnością wśród przedsiębiorców.

    Kolejna poprawka, która została złożona, miała poszerzyć projektowany katalog informacji zamieszczanych w BIP. Według propozycji rządowej zakres informacji zamieszczanych w BIP ma być zwiększony o treść orzeczeń sądów powszechnych, Sądu Najwyższego, sądów administracyjnych, wojskowych, Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Stanu. Była również poprawka mówiąca o rozszerzeniu tego zakresu o wykazy umów cywilnoprawnych zawieranych przez podmioty obowiązane do udostępniania informacji publicznej. Komisja nie przychyliła się do tego rozszerzenia poza propozycję rządową, czyli o te wykazy umów cywilnoprawnych, dlatego że uznała, iż byłaby to już bardzo duża ingerencja w cały zakres funkcjonowania tych podmiotów, bo właściwie każda, nawet najdrobniejsza umowa musiałaby być umieszczana w BIP.

    Kolejna poprawka, która znalazła akceptację, to doprecyzowanie rygoru umów w zakresie podpisów elektronicznych oraz ważności certyfikatów w określonych sytuacjach.

    Dalej był cały szereg poprawek zgłoszonych do wiążącej informacji akcyzowej, m.in. taka, która znalazła uznanie, dotycząca terminu ważności WIA, czyli zmiany tej propozycji rządowej, czyli z terminu ściśle określonego na czas bezterminowy, jeśli oczywiście nie zmieniają się przepisy w tym zakresie. Obowiązek informacyjny o posiadaniu WIA dla organu kontrolnego został zniesiony. Był proponowany wcześniej, a teraz w sprawozdaniu mamy takie rozwiązanie, że organ kontrolny nie może wymagać, a podmiot kontrolowany nie ma obowiązku przedstawiania WIA, którą posiada, ponieważ jest ona w systemie ogólnodostępnym.

    Była także propozycja dotyczącą zmiany wydawanej WIA z podmiotowej na przedmiotową, ale nie znalazła ona uznania. Kolejna zmiana, która z kolei znalazła uznanie, dotyczy systemu i terminowości opłat z tytułu przeprowadzanych badań lub analiz wyrobów akcyzowych. Kolejna zmiana mówi o wygaśnięciu WIA w przypadku zmiany przepisów prawa podatkowego w zakresie akcyzy, odnoszących się do przedmiotów tej WIA.

    Pojawiła się również propozycja poprawki, która dotyczyła zakresu obowiązywania i terminu wejścia w życie przepisów ustawy oraz delegacji do przygotowywania rozporządzenia ministra właściwego do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy, które to porozumienie ma m.in. określać zakres informacji objętych skierowaniem na badania lekarskie, orzeczeniem lekarskim, a także wzory tych dokumentów. Ten jeden przepis, który tu wymieniłam, będzie wprowadzony w życie według projektu, który jest dzisiaj przedstawiany, czyli z dniem 1 kwietnia 2015 r., natomiast cała ustawa z dniem 1 stycznia 2015 r.

    Na tym ostatnim posiedzeniu Biuro Legislacyjne zgłosiło wątpliwość dotyczącą oceny zgodności z konstytucją art. 26 pkt 3, a szczególnie dodawanego art. 7h. Wyrażono obawę, czy przepis ten jest zgodny z wynikającymi z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zasadami przyzwoitej legislacji, pewności prawa, określoności przepisów, zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa, a także wynikającą z art. 32 konstytucji zasadą równości wobec prawa.

    Wystąpiłam o taką analizę do Biura Analiz Sejmowych, żebyśmy dzisiaj podczas dyskusji mieli pewność, czy ta obawa jest realna. Z opinii Biura Analiz Sejmowych wynika, że w przypadku proponowanego kształtu przepisów mogą być wątpliwości interpretacyjne dotyczące standardów tworzenia prawa podatkowego. Zostały tutaj zaproponowane ewentualne możliwości rozwiązania tego problemu, natomiast nie ma tutaj przedstawionej obawy co do niekonstytucyjności tego przepisu.

    Zwróciłam się oczywiście również do MSZ o opinię dotyczącą zgodności projektu z prawem Unii Europejskiej. Ta opinia jest pozytywna z jedną uwagą odnośnie do zabiegu legislacyjnego dotyczącego relacji między ważnością umowy o świadczenie usług certyfikacyjnych a ważnością certyfikatu. W tym zakresie z pewnością wypowie się pan minister. Ja na koniec tylko dodam, że komisja rekomenduje Wysokiej Izbie przyjęcie sprawozdania dotyczącego rządowego projektu ustawy o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej, druk nr 2800. Dziękuję. (Oklaski)