11 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2787).

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Janusz Cichoń:

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na początku chcę podziękować, bo odnoszę wrażenie, że wszystkie kluby są zgodne co od tego, że ten błąd, który nam się zdarzył, musimy naprawić. Dziękuję przede wszystkim klubowi Platformy Obywatelskiej, który zechciał przygotować to przedłożenie.

    Chcę jednocześnie o paru sprawach przypomnieć, bo odnoszę wrażenie, że nie do końca wiemy, o czym mówimy. Regulacja przewidująca opodatkowanie dochodów osiąganych przez zagraniczne spółki kontrolowane dotyczy wyłącznie wąskiej grupy polskich podatników, którzy posiadają za granicą spółki spełniające szereg określonych w ustawie warunków. Ja to już dzisiaj mówiłem, ale powtórzę. Regulacja ta może być stosowana, po pierwsze, gdy polski podatnik posiada w takiej spółce zagranicznej co najmniej 25% udziałów w kapitale, praw głosu lub udziału w zysku; po drugie, gdy tzw. przychody pasywne, np. odsetki, należności licencyjne, dywidendy, stanowią więcej niż 50% ogólnej sumy przychodów uzyskanych przez taką spółkę. Po trzecie, chodzi wyłącznie o spółki położone w państwach, w których stawka podatku jest o 25% niższa od stawki polskiej, tj. niższa od 14,25%. Ponadto, jeśli nawet zostaną spełnione powyższe warunki, omawiane przepisy będą miały zastosowanie tylko wtedy, gdy przychody tej kontrolowanej spółki zagranicznej przekroczą kwotę 250 tys. euro.

    Kolejnym i najistotniejszym ograniczeniem w stosowaniu przepisów jest ograniczenie odnoszące się do spółek położonych w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego, bo na tym obszarze przepisy tej ustawy mogą być stosowane tylko wtedy, gdy taka spółka zagraniczna stanowi czysto sztuczną strukturę, inaczej mówiąc, gdy nie prowadzi w tym państwie rzeczywistej działalności gospodarczej. Ten obszar obejmuje takie kraje, jak Luksemburg, o którym tu mówiliśmy, Holandię, Cypr, Maltę.

    Warto też zwrócić uwagę na to, że jeśli weźmiemy pod uwagę to ograniczenie, to praktycznie rzecz biorąc, gdyby się przyjrzeć polskim inwestycjom zagranicznym - taką analizę przeprowadził parę lat temu minister gospodarki - okaże się, że prawie 94% w ujęciu wartościowym spółek zagranicznych, przyjmując założenie, że te inwestycje zagraniczne to oddają, mieści się w tych krajach. Oznacza to, że te nieco ponad 6% polskich inwestycji dotyczy inwestycji poza Europą, czyli w takich krajach, jak chociażby USA, Kanada, Chiny, Korea, które trudno uznać za raje podatkowe. Wobec tego zastosowanie tych przepisów, jak państwo widzicie, jest naprawdę bardzo ograniczone, a wiedza na temat tego, jakie spółki i gdzie one są, jest, praktycznie rzecz biorąc, zerowa.

    Nie wiemy, skąd się wzięła kwota 3,3 mld zł. Twierdzimy, że jest ona absolutnie nieuprawniona i wynika tak naprawdę z niezrozumienia istoty przepisów, o których mówimy, i z pewnością także ze złej woli. Chciałbym, żebyście państwo tej kwoty nie powtarzali, bo przypomnę debatę w tej Izbie, prace w komisji sejmowej, podkomisji, gdzie od początku mówiliśmy, że nie jesteśmy w stanie wskazać nawet przybliżonych skutków finansowych, że tak naprawdę w tym przypadku nie o kasę nam chodzi, a o uszczelnienie polskiego systemu, zapobieganie jego erozji. Po to tak naprawdę podejmowaliśmy ten wysiłek. W uzasadnieniu tej ustawy, którą dzisiaj zmieniamy, jeśli chodzi o termin, wyraźnie to zostało zapisane. Wyraziliśmy tam przeświadczenie o pozytywnym wpływie na sektor finansów publicznych jako instrumentu uszczelniającego system i przeciwdziałającego erozji, wskazując wprost, że ze względu na konstrukcję, praktycznie brak jakichkolwiek danych statystycznych, przypisywanie jakichkolwiek kwot nie znajduje uzasadnienia. Wobec tego ani w ocenie skutków regulacji nie ma żadnej kwoty, ani w budżecie państwa na rok 2015 i w prognozach i projektach na lata przyszłe nie ma żadnej kwoty. W dokumencie, chciałbym podkreślić tutaj jego wagę, bo dotyczy go wiele pytań, który minister finansów przygotował na potrzeby Komisji Europejskiej, w oczekiwaniu, że wypełnimy rekomendacje Komisji w sferze podatkowej dotyczące zacieśnienia, tak naprawdę poprawy efektywności polskiego systemu podatkowego, wskazaliśmy także to działanie. Tam jest szereg pozycji, 42 pozycje, jeśli dobrze pamiętam, które mają ten polski system podatkowy ustrzec przed erozją, ograniczyć także oszustwa podatkowe, poprawić mechanizmy kontrolne po to, żeby poprawić efektywność systemu. Tam znajduje się też dotyczący tego przepis, ale nie przypisujemy mu żadnych wpływów podatkowych.

    Warto też powiedzieć, że rzeczywiście w naszym otoczeniu jest wiele krajów, które mają tego typu rozwiązania. Przykładem są Niemcy, które to rozwiązanie mają od roku 1972. Tylko że od razu pewnie powinienem powiedzieć, że nikt w Niemczech nie traktuje rozwiązania dotyczącego kontrolowanych spółek zagranicznych jako remedium, jako panaceum na unikanie opodatkowania. Mimo tego, że jest długa historia stosowania przepisów w tym zakresie, ubytki w niemieckim systemie podatkowym, związane tak naprawdę z unikaniem opodatkowania przy wykorzystaniu rajów podatkowych, szacuje się na 100 mld euro. Jeszcze raz powtórzę: to jest jedno z działań, które podejmujemy.

    Panowie wskazujecie różne problemy, z którymi się za pośrednictwem mediów, panowie i panie, przepraszam, stykacie. Podejmujemy szereg działań związanych z transferem, np. z cenami transferowymi, w paru pytaniach to wybrzmiało. Mamy regulacje w tym zakresie. Mało tego, mamy specjalny zespół zadaniowy, który się tą problematyką w Ministerstwie Finansów zajmuje.

    Przyjęliśmy założenia do ustawy, kończymy prace nad ustawą zmieniającą ordynację podatkową, w której znowu wprowadzamy szereg rozwiązań, które mają służyć poprawie efektywności. Jedno z rozwiązań, które już dziś budzi gigantyczne emocje, to klauzula do spraw unikania opodatkowania. To przykład, że podejmujemy działania, które mają temu służyć.

    Kwestia tego, dlaczego tak późno Ministerstwo Finansów zabrało się za to rozwiązanie. Prace w Ministerstwie Finansów trwają od 2012 r., to naprawdę jest trudna i skomplikowana materia.

    (Poseł Krystyna Skowrońska: Zaczęło się posiedzenie komisji.)

    Już, pani przewodnicząca, postaram się kończyć, dosłownie jeszcze kilka słów.

    Przedłożenie rządowe zostało zaakceptowane przez Radę Ministrów 18 marca. Pierwsze propozycje pochodzą z roku 2013. Ostatecznie 18 marca wyszło to z Rady Ministrów. Zakładaliśmy, że rozwiązania podatkowe, pamiętajmy, że to jest element większej ustawy, wchodzą 1 stycznia 2015 r., natomiast te rozwiązania miały wejść szybciej, z 3-miesięcznym vacatio legis, bo zakładaliśmy na starcie, że one wejdą wcześniej i będą obowiązywały być może podmioty, które rozpoczynają rok podatkowy na przykład w grudniu. Procedowanie trochę nam się przeciągnęło i niestety błąd, który się zdarzył, a moim zdaniem jego przesłanka podstawowa to to, że mamy zróżnicowane i wewnętrznie zaszyte przepisy dotyczące vacatio legis, rozmijające się z rokiem podatkowym od 1 stycznia, spowodował to, że opóźniono tę publikację.

    Kończąc już, jeszcze raz powiem tylko, że tak naprawdę nie można jednoznacznie stwierdzić, nie jesteśmy dzisiaj w stanie jednoznacznie stwierdzić, kto bezpośrednio jest winny. W moim przekonaniu to są wadliwe procedury, błąd systemowy. Szczegóły sytuacji wyjaśni, mam nadzieję, kontrola. Już w tej chwili KPRM przygotował procedury, które mają w perspektywie chronić przed tego typu zdarzeniami. Natomiast w pełni obraz tego, jeśli chodzi o przyczyny błędu, powinniśmy mieć w następstwie kontroli, którą prowadzi KPRM. W tle mamy także kontrolę Najwyższej Izby Kontroli, która również zajmie się wyjaśnieniem tej problematyki.

    Jeśli chodzi o szczegółowe pytania, w zasadzie myślę, że w tym, co powiedziałem, mieszczą się...

    (Głos z sali: Procedury w starym Ministerstwie Finansów. Jakie procedury przed odejściem...)

    Mogę powiedzieć, że rzeczywiście będziemy pilnowali każdego ogłoszenia, jeśli chodzi o ustawy podatkowe. To jest pierwszy taki przypadek, jeśli chodzi o nas, nigdy wcześniej to się nie zdarzyło. Dziękuję bardzo.