4 punkt porządku dziennego:

Poseł Brygida Kolenda-Łabuś:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska wobec rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów wojskowych (druk nr 2675).

    Ustawą z 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów wojskowych oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych zlikwidowano Departament Sądów Wojskowych w Ministerstwie Sprawiedliwości. Minister sprawiedliwości, jako administrator wszystkich sądów, realizując zwierzchni nadzór nad sądami wojskowymi w zakresie ich organizacji i działalności administracyjnej, dysponować powinien skutecznymi narzędziami określonymi na poziomie ustawowym.

    Proponowane zmiany wprowadzają do ustroju sądów wojskowych instytucję nadzoru administracyjnego nad sądami, w kształcie zbliżonym do obowiązującego w sądach powszechnych. Nadzór ten sprawować będą w imieniu ministra sprawiedliwości sędziowie sądów wojskowych delegowani do Ministerstwa Sprawiedliwości.

    Zakres przedmiotowy zewnętrznego nadzoru administracyjnego będzie następujący: analiza i ocena prawidłowości oraz skuteczności wykonywania przez prezesów sądów wewnętrznego nadzoru administracyjnego; w przypadku wystąpienia uchybień w działalności administracyjnej sądów - zarządzenie przeprowadzenia lustracji sądu lub wydziału sądu bądź lustracji działalności nadzorczej prezesa sądu; czynności konieczne do wykonywania zadań związanych z reprezentowaniem Rzeczypospolitej Polskiej przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, komitetami traktatowymi ONZ, Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz międzynarodowymi sądami arbitrażowymi w zakresie spraw dotyczących działalności sądów.

    W omawianym przedłożeniu określono również zakres i tryb sprawowania wewnętrznego nadzoru administracyjnego nad działalnością sądów wojskowych przez prezesów sądów: garnizonowego i okręgowego.

    Prezesa sądu wojskowego powołuje minister sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem obrony narodowej po uzyskaniu pozytywnej opinii Krajowej Rady Sądownictwa. Negatywna opinia KRS jest dla ministra wiążąca. Projekt przyznaje samorządowi sędziowskiemu prawo opiniowania przedstawionej przez ministra sprawiedliwości kandydatury na prezesa sądu wojskowego.

    Projekt eliminuje zbędną naszym zdaniem część procedury, która obecnie jest obowiązująca także w przypadku, gdy osoba kandydująca na stanowisko sędziego sądu wojskowego nie spełnia warunków do jego objęcia. Zgłoszenie takie pozostanie bez rozpoznania. Jest to rozwiązanie zastosowane w ustawie o ustroju sądów powszechnych. Zmiana ta jest racjonalna i korzystna dla sektora finansów publicznych.

    Jak podnosi Krajowa Rada Sądownictwa, niewyraźna granica między zarządzaniem procesem orzeczniczym a samym orzekaniem może prowadzić do wkraczania w sferę, w której sędziowie są niezawiśli. Zdaniem mojego klubu treść art. 16 projektu określającego granice czynności nadzoru i administracji sądowej gwarantuje niezawisłość sędziów. Ponadto Trybunał Konstytucyjny uznał, że nadzór ministra sprawiedliwości nad działalnością administracyjną sądów, w tym bezpośrednio związany z działalnością orzeczniczą sądu, jest konstytucyjnie dopuszczalny.

    Przepisy projektu stanowią kontynuację procesu unifikacji rozwiązań obowiązujących w sądownictwie powszechnym z regulacjami obowiązującymi w sądownictwie wojskowym. Projekt powinien być jednak wolny od jakichkolwiek wątpliwości związanych z ochroną konstytucyjnej zasady niezależności sądów i niezawisłości sędziów, co możliwe jest przez określenie wyraźnych kryteriów sprawowania przez ministra sprawiedliwości nadzoru nad sprawnością postępowania w poszczególnych sprawach, tak więc Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska rekomenduje skierowanie projektu do dalszych prac legislacyjnych, w trakcie których wszelkie wątpliwości mogą być rozstrzygnięte za pomocą precyzyjnych zapisów normatywnych. Dziękuję bardzo.