7 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 2656).

Poseł Jerzy Rębek:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 2656).

    W naszej ocenie projekt ten powinien nosić nazwę ˝projekt ustawy o zmianie znacznej części systemu prawa˝. Dotyczy on szeregu ustaw i problematyk, w gruncie rzeczy wzajemnie ze sobą niepowiązanych lub powiązanych w sposób bardzo umowny. Poglądu tego nie zmienia próba zaszeregowania wszystkich tych problematyk i całości regulacji zawartej w projektowanej ustawie do przyczyniających się do ˝poprawy funkcjonowania i organizacji wykonywania zadań publicznych przez jednostki samorządu terytorialnego˝.

    W pierwszej części reguluje się możliwość łączenia gmin i powiatów, by w kolejnych częściach przystępować np. do regulacji kwestii podatku od spadków i darowizn, pobieranego z tytułu zasiedzenia czy też podatku rolnego i przelicznika dla gruntów, które nie posiadają klasyfikacji gleboznawczej, i tak aż po zmianę ustawy z 24 kwietnia 2009 r. o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu. Fakt, że proponowaną ustawą mamy zmienić ponad 45 ustaw o przeróżnej tematyce, powoduje, że staje się ona chaotyczna i nieczytelna. Zdaniem klubu, Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość, jest to klasyczny przykład niepoprawnej legislacji. Większość ze zmian proponowanych przez projektodawcę powinna być procedowana zupełnie odrębnie. Tego wymaga państwo prawa, w którym legislacja powinna być co najmniej przyzwoita. Praktyka wrzucania wszystkich pomysłów przyjętych przez rząd na jednym posiedzeniu do jednego worka z pewnością nie jest praktyką zgodną z wymaganiami państwa prawa. Szereg zmian proponowanych przez projektodawców budzi wątpliwości i niepokoje środowisk samorządowych. Chodzi tu w szczególności o pierwszą część regulacji w zakresie możliwości łączenia gmin i powiatów i wprowadzenia instytucji pełnomocnika do spraw utworzenia gminy.

    W art. 1 i 21 tego projektu wprowadza się zapis umożliwiający łączenie odpowiednio gmin i powiatów. Zapisy te nie precyzują jednak, czy ma się to odbyć wyłącznie na wniosek zainteresowanych gmin i powiatów, czy też inicjatywa ta jest również po stronie na przykład Rady Ministrów.

    Z treści projektu trudno zorientować się, czy zachęty finansowe proponowane samorządom w celu łączenia jednostek są na tyle zachęcające, aby były poważnie rozważane. W ocenach tego zapisu dominuje pogląd, że obecny rząd wyraźnie dąży do likwidacji tzw. najsłabszych jednostek samorządu terytorialnego poprzez łączenie je w większe organizmy. Przy tym należy podkreślić, że zdecydowanie brakuje w tej kwestii głosu i opinii przedstawicieli samorządów gminnych i samorządów powiatowych.

    Znaczne wątpliwości budzą regulacje w zakresie podatkowym, które w gruncie rzeczy zmierzają do objęcia podatkiem od spadków i darowizn, jak również podatkiem rolnym. Gruntownego przeanalizowania wymagają sprawy dotyczące regulacji zawartej w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach czy też podatku od czynności cywilnoprawnych.

    Niewątpliwie ważną i pożądaną regulacją jest propozycja nowelizacji ustawy o ochronie przyrody w zakresie zadrzewień i terenów zieleni. Jednak proponowana forma wprowadzenia tych zmian budzi wiele wątpliwości i uwag, które zgłasza na przykład Biuro Analiz Sejmowych. To bardzo ważna informacja. Wstępna opinia legislacyjna o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw wyraźnie wskazuje na wiele błędów. Opinia w tym zasadniczym swoim punkcie brzmi, cytuję: Tak szeroko określony przedmiot projektu budzi wątpliwości z punktu widzenia § 92 ˝Zasad techniki prawodawczej˝. Zgodnie z nim jedną ustawą zmieniającą obejmuje się tylko jedną ustawę. Odstąpienie od tej zasady jest dopuszczalne tylko w przypadku, gdy między zmienianymi ustawami występują niewątpliwe związki tematyczne lub do zrealizowania zamysłu prawodawcy jest niezbędne jednoczesne dokonanie zmian w kilku ustawach. W przypadku analizowanego projektu zmiany w przepisach obowiązujących dotyczą bardzo różnych zagadnień. Z jednej strony obejmują one całą grupę zmian dotyczących ustrojowych ustaw samorządowych oraz ich konsekwencji skutkujących zmianami w innych ustawach. W projekcie przewidziane zostały jednak także zmiany, które wydają się być niezwiązane bezpośrednio z nowelizacją ustrojowych ustaw samorządowych. Dodatkowo wnioskodawca w odniesieniu do tych zmian nie wykazał takiego związku w uzasadnieniu projektu. Koniec cytatu.

    Biuro Analiz Sejmowych zwraca również uwagę na fakt, iż uzasadniony byłby udział przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej w pracach nad tą ustawą ze względu na projektowane zmiany w Kodeksie wyborczym oraz zmiany w ustawie o referendum lokalnym.

    Poważnym zaniedbaniem ze strony wnioskodawcy jest również niedołączenie do projektu ustawy kompletu projektów podstawowych aktów wykonawczych. Załączono jedynie część tych projektów, a tym samym nie wypełniono zasady określonej w art. 34 ust. 4 regulaminu Sejmu.

    W rozważaniach dotyczących omawianej ustawy warto zwrócić uwagę na wyjątkowo pilny tryb wprowadzenia tego projektu pod obrady Sejmu. Czas procedowania nad tą ustawą - a jest to czas wyborów samorządowych - nie sprzyja rozstrzyganiu tak ważnych kwestii, które zostały poruszone w tym projekcie. Natomiast z całą pewnością niektóre z zaproponowanych rozwiązań wpłyną na podniesienie poziomu niezdrowych emocji we wszystkich samorządach zainteresowanych tą problematyką. Wątpię, aby takie postępowanie ze strony projektodawcy przyczyniło się do kształtowania i umacniania polskiej samorządności.

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W kontekście wykazanych licznych wad omawianego projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość składam wniosek o odrzucenie tego projektu w pierwszym czytaniu. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

    (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Kuchciński)