12 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Renata Butryn:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wprowadziła nowy rodzaj decyzji administracyjnej, to jest zezwolenie na realizację inwestycji drogowej, której celem jest przyspieszenie uzyskania zgody na rozpoczęcie budowy. Powyższa decyzja skutkuje utratą przez właściciela posiadanych gruntów i nie ustala odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość. Przyznanie odszkodowania następuje dopiero w kolejnej decyzji administracyjnej. W tym czasie właściciele nie mają swojej nieruchomości ani należnego odszkodowania, aby mogli nabyć nowe lokale mieszkalne.

    W ostatnim czasie zwrócili się do mnie zaniepokojeni mieszkańcy Nienadówki, którym grozi utrata domów w związku z budową drogi ekspresowej S19 na odcinku Stobierna - Sokołów Małopolski. Mieszkańcy obawiają się, że gdy już dostaną odszkodowanie, będą mieli bardzo mało czasu na budowę nowego domu lub poszukiwanie lokalu mieszkalnego. Odszkodowania za wszystkie nieruchomości przeznaczone pod budowę drogi ekspresowej S19, również te zabudowane budynkami mieszkalnymi, będą wypłacane po wydaniu przez wojewodę podkarpackiego stosownej decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Mieszkańcy chcą przekazać ziemię państwu i dostać odszkodowania już teraz, aby mogli wybudować lub zakupić nowe domy. Doskonale rozumiem sytuację mieszkańców Nienadówki, bo każdy z nas, będąc w takiej sytuacji, chciałby skutecznie zadbać o swoją przyszłość i czuć się bezpiecznie.

    W związku z tym kieruję do pana ministra pytanie: Czy możliwe są wypłaty odszkodowań za nieruchomości przeznaczone pod budowę drogi ekspresowej S19 wcześniej niż przed wydaniem stosownej decyzji administracyjnej? Dziękuję bardzo.

12 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju Zbigniew Rynasiewicz:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowna Pani Poseł! Sytuację mamy następującą. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad jest centralnym organem administracji rządowej, który jest właściwy w tej sprawie i odpowiada jako zarządca dróg krajowych za cały proces inwestycyjny związany między innymi z budową tego odcinka drogi ekspresowej S19.

    W dniu 5 czerwca br. generalny dyrektor dróg krajowych i autostrad podpisał ze spółką Aldesa, która jest liderem konsorcjum, umowę na wykonanie zadania pod nazwą ˝Kontynuacja projektowania i budowa drogi ekspresowej S19 na odcinku węzeł Sokołów Małopolski Północ - Stobierna w systemie: optymalizuj, projektuj, buduj˝. Tego kontraktu dotyczy pytanie pani poseł.

    Na bazie projektu budowlanego opracowanego przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad dla tej inwestycji teren niezbędny pod pas drogowy obejmuje 820 działek o łącznej powierzchni 113 ha, przy czym w związku z trwającymi pracami projektowymi liczba działek koniecznych do wykupu może się nieznacznie zmienić. Podział nieruchomości niezbędnych do budowy tego odcinka drogi zostanie ostatecznie zatwierdzony przez wojewodę podkarpackiego poprzez wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, skrót ZRID, który państwu jest doskonale znany, czyli w oparciu o obowiązujące przepisy dotyczące gospodarki nieruchomościami dopiero wtedy będzie możliwe wydawanie decyzji odszkodowawczych i zapłata odszkodowania za grunty przejęte pod budowę. Nie ma możliwości prawnych wypłaty odszkodowań za nieruchomości przejmowane pod pas drogowy przed wydaniem przez wojewodę decyzji ZRID, o co wnoszą mieszkańcy Nienadówki.

    Temat jest oczywiście znany generalnej dyrekcji, centrali i oczywiście bardziej szczegółowo oddziałowi w Rzeszowie. Resort oczywiście tym tematem też się zajmuje. Rozumiemy zaniepokojenie mieszkańców, dlatego też są podejmowane pewne działania, które mają na celu zmniejszenie uciążliwości tego całego procesu. Oddział generalnej dyrekcji w Rzeszowie aktywnie uczestniczy w próbie rozwiązania wszystkich kwestii problemowych podnoszonych przez mieszkańców w okresie od 11 kwietnia tego roku do 24 maja. Generalna dyrekcja przeprowadziła wśród właścicieli nieruchomości przeznaczonych do wykupu akcję rozpoznawczą i informacyjną w sprawie możliwych terminów wydania przez mieszkańców nieruchomości na potrzeby budowy. Spotkania dotyczyły terminów wydania decyzji odszkodowawczych, wypłaty odszkodowania, terminów odwoławczych, zarówno od decyzji ZRID jak i decyzji odszkodowawczej, oraz możliwości przeniesienia się do innych lokali w momencie rozpoczęcia przez wykonawcę prac budowlanych oraz możliwości zapewnienia lokali zastępczych. Z tego rozpoznania wynika, że jedynie w trzech przypadkach nie będzie potrzeby zapewnienia lokali zastępczych dla właścicieli budynków przeznaczonych do wykupu. GDDKiA poza przeprowadzeniem akcji informacyjnej wśród mieszkańców podejmuje również działania mające na celu przyspieszenie procedury przygotowawczej, a także zapewnienie godnych warunków bytowych osobom, które zostaną wywłaszczone z powodu budowy drogi S19. Ustalono z wykonawcą przedmiotowego odcinka drogi, że wniosek o wydanie decyzji wraz z rygorem natychmiastowej wykonalności zostanie złożony do wojewody do 30 listopada tego roku. Przy założeniu, że ZRID z rygorem natychmiastowej wykonalności zostanie wydany najdalej do końca kwietnia 2015 r., generalna dyrekcja zakłada, że postępowania odszkodowawcze i dokonanie wypłaty odszkodowań dla właścicieli nieruchomości nastąpi do końca lipca przyszłego roku.

    W związku z powyższym ustalono z wykonawcą robót, że pierwsze prace w Nienadówce wymagające wydania nieruchomości na potrzeby budowy w rejonie wyburzeń budynków mieszkalnych rozpoczną się nie wcześniej niż w listopadzie przyszłego roku. Prowadzone są obecnie prace nad utworzeniem bazy budynków i mieszkań, które będą przedstawione właścicielom nieruchomości. Baza zawierać będzie budynki i mieszkania, które są przeznaczone na wynajem, zapewnienie lokali zastępczych oraz budynki i mieszkania przeznaczone na sprzedaż. Baza tworzona jest na podstawie internetowych portali ogłoszeniowych. Analogiczną, ale odrębną, bazę zobowiązał się opracować samorząd miasta i gminy Sokołów Małopolski.

    Na spotkaniu z samorządem Sokołowa w sierpniu br. generalna dyrekcja przekazała bazę, wykaz 34 nieruchomości aktualnie możliwych do wynajęcia lub zakupu z opisami i fotografiami, zlokalizowanych w promieniu ok. 10 km od miejscowości Nienadówka. Powstanie również wspólna lista mieszkań i budynków zastępczych, która następnie zostanie przedstawiona każdej z 13 rodzin w Nienadówce. Budynki i mieszkania wchodzące w skład tej bazy zlokalizowane będą w najbliższej okolicy: gmina Sokołów, gmina Trzebownisko, Głogów Małopolski, Rzeszów. Generalna dyrekcja będzie opłacać w rozsądnym terminie koszty wynajmu mieszkań i budynków do czasu wykupu przez wywłaszczoną osobę lub do czasu wprowadzenia się do budowanego nowego domu przez osobę wywłaszczoną. Przez rozsądny termin należy rozumieć czas niezbędny do wybudowania domu, lecz nie dłuższy niż 2-3 lata. Wykaz nieruchomości będzie aktualizowany przez generalną dyrekcję raz w miesiącu i przekazywany do lokalnego samorządu, aby zapoznali się z nim zainteresowani mieszkańcy Nienadówki. Ustalono także, że możliwe będzie finansowanie wynajmu lokalu zastępczego u rodziny osoby, której dom będzie wyburzony. Samorząd ma rozpoznać, ile osób będzie takim rozwiązaniem zainteresowanych.

    Na spotkaniu ustalono, że kolejne spotkanie generalnej dyrekcji, oddział w Rzeszowie, z samorządem miasta i gminy Sokołów odbędzie się pod koniec września br. Takie spotkania będą organizowane w kolejnych miesiącach. W IV kwartale br. generalna dyrekcja planuje powtórną akcję informacyjną i spotkania z każdym z mieszkańców. Te działania są organizowane, otoczone pieczą resortu i centrali generalnej dyrekcji. W naszej ocenie oddział w Rzeszowie w sposób właściwy rozumie potrzeby tych mieszkańców. Dziękuję.

12 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Marek Rząsa:

    Dziękuję, panie marszałku.

    Panie Ministrze! Dziękujemy za tę odpowiedź. Problem, który dzisiaj poruszamy, ma szerszy zasięg, bo nie dotyczy tylko wskazanego przypadku mieszkańców Nienadówki. Z podobnym problemem spotkałem się w Przemyślu przy okazji budowy dróg obwodowych mojego miasta. Pan minister ma zapewne świadomość, że decyzja o wywłaszczeniu jest z reguły szokiem dla mieszkańców, którzy często nie znają przepisów i obowiązujących procedur. Muszą oni zostawić swoje nieruchomości będące zazwyczaj dorobkiem ich życia i w bardzo krótkim terminie znaleźć sobie nowe miejsce do życia. Samorządy lokalne nie zawsze mogą lub, co gorsza, nie zawsze chcą udzielać wszechstronnej pomocy choćby w postaci rzetelnych informacji czy opieki prawnej, co powoduje kolejne frustracje wywłaszczonych. Lokale zastępcze, które proponuje się wywłaszczonym, bardzo często są w złym stanie technicznym.

    Dodatkowym pytaniem chciałbym zwrócić uwagę pana ministra na zbyt długi okres, który towarzyszy wydawaniu różnych decyzji administracyjnych. Do postępowań administracyjnych, o których mówiła pani poseł, dochodzą jeszcze decyzje rzeczoznawców o wycenie nieruchomości. W wielu przypadkach właściciele nieruchomości odwołują się od tych decyzji, co powoduje kolejne wydłużenie w czasie całej tej procedury. W związku z tym chciałbym zapytać pana ministra, czy nie należałoby rozważyć skoordynowania i skrócenia w czasie wydawania stosownych decyzji administracyjnych. Dziękuję.

12 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju Zbigniew Rynasiewicz:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Pośle! Oczywiście, że jest to problem, który przy każdej takiej sytuacji dotyka zainteresowanych. Przy wielu inwestycjach prowadzonych w kraju oczywiście są wskazywane różne elementy tego samego procesu, bo jest to proces. Z jednej strony jest oczywiście interes każdego z właścicieli, którzy muszą oddać swoją własność za odpowiednią gratyfikację, a z drugiej strony interes nas wszystkich, państwa. Takie inwestycje pożytku publicznego są niezbędne w tym kraju. Chodzi też o dbałość o środki, które są środkami publicznymi, bo przecież te wykupy są ze środków publicznych. Dlatego też każdy ma w tym procesie szanse, jeżeli chodzi o dokonywanie wyceny gruntów, odwoływanie się od tej wyceny. Nasze doświadczenia, te globalne, które dotyczą całości sprawy, wskazują jednak na to, że w ostateczności nawet w takich trudnych momentach - przed takim właśnie momentem stoi teraz część mieszkańców Nienadówki - ten proces przebiega prawidłowo. Mieszkańcy przekonują się, że jednak Skarb Państwa nie jest tutaj stroną, która chce kogokolwiek wyzyskać czy oszukać, że ten proces kończy się w sposób prawidłowy, właściwy, przy zachowaniu praw wszystkich zainteresowanych.

    Taka jest nasza ocena. Ten proces musi być transparentny, czytelny i jasny. Każdy ma prawo w tym procesie zająć swoje stanowisko, i tak się dzieje. Dlatego myślę, jeżeli chodzi o to, w jaki sposób generalna dyrekcja podchodzi do mieszkańców Nienadówki, o czym już wcześniej powiedziałem, że ten proces zakończy się dobrze i zostanie zaakceptowany, bo celem nie jest skrzywdzenie tych mieszkańców, tylko wybudowanie drogi, która będzie służyć wszystkim, całemu regionowi. O tych, którzy tracą swoje obecne miejsca zamieszkania, trzeba zadbać, takie działania są podejmowane. Dziękuję bardzo.