7 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 2656).

Poseł Zbyszek Zaborowski:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw.

    Tytuł tej ustawy jest głęboko mylący. Ten projekt ustawy obejmuje zmianę nie tylko w ustawie o samorządzie gminnym, lecz także - jak moi koledzy podkreślali - w 44 innych ustawach, często zupełnie niezwiązanych z samorządem, nie tylko gminnym, ale jakimkolwiek innym. Trudno mi ocenić ten projekt przedłożenia rządowego. Mam nieodparte wrażenie, że w ministerstwie administracji ustawiono jakiś kosz legislacyjny i wszystkie resorty wrzucały do niego niezałatwione sprawy, a pani minister Młochowska, jak zrozumiałem, zebrała to w projekt ustawy. Myślę, że to jest niepoważne traktowanie funkcji legislacyjnej rządu, a przede wszystkim parlamentu, panie ministrze.

    W tym projekcie oprócz zmian w ustawach samorządowych mamy liczne zmiany w ustawach podatkowych, o opłatach lokalnych, mamy dołączone, nie wiadomo, dlaczego, zmiany w ustawach o prokuraturze, Straży Granicznej, komornikach sądowych, sędziach, strażakach. Jak rozumiem, jest to próba ujednolicenia zasad składania oświadczeń majątkowych, ale zmiany w ustawach samorządowych nie tego powinny dotyczyć. Nie rozumiem, dlaczego resort administracji podjął się roli listonosza w tym zakresie i Sejm traktuje jak pomocnika listonosza. Ustawa obejmuje zmiany również w zakresie ochrony przyrody, bardzo istotne, ale także prawa farmaceutycznego, ustawy śmieciowej. Tu wyrażę zdziwienie, ponieważ dwa projekty nowelizacji ustawy śmieciowej są właśnie w obróbce sejmowej, natomiast rząd, zamiast przedłożyć poważną nowelizację skandalicznej ustawy śmieciowej, proponuje przy okazji tych zmian niewiele znaczącą zmianę, która ma w tym przypadku ustanawiać kary za nierzetelne sprawozdania. To jest zaledwie drobny wycinek problematyki odpadów komunalnych. Jak mówię, ta ustawa jest procedowana aktualnie w komisji samorządu terytorialnego oraz komisji ochrony środowiska i tam, panie ministrze, trzeba było złożyć, za pośrednictwem ministra ochrony środowiska, swoje szczytne projekty.

    Przechodzę do spraw zasadniczej natury. Sprawą zasadniczą jest próba, jak rozumiem, zachęcenia samorządów gminnych i powiatowych do łączenia się. Rzecz ma, jak rozumiem, dotyczyć przede wszystkim mniejszych samorządów czy gmin obwarzankowych, czy powiatów obwarzankowych, bo też takie w Polsce mamy. Wydaje się, że te instrumenty, które rząd przedkłada, będą po raz kolejny niewystarczające. Jakie to są instrumenty? Pan minister wspomniał, że można zwiększyć udział w PIT do 10% dla gmin niezasobnych, z 5%, na 5 lat. Przypominam, to zwiększenie, ta premia za łączenie się gmin występuje już w obecnym ustawodawstwie. O czym pan minister nie mówił, mamy również dla radnych pewną zachętę. Liczba radnych przez jedną kadencję po połączeniu nieznacznie wzrasta, to w połączonej gminie czy w połączonym powiecie.

    Rząd proponuje również podjęcie na nowo kwestii związków gminno-powiatowych, związków komunalnych, jak rozumiem, dobrowolnych. Jest to chyba odpowiedź na potrzebę uwzględniania faktu, że w Polsce powstały metropolie, w praktyce, a nie mają ram prawnych, sądzę, że o to chodzi. Jest to trzecia próba. Pan poseł Makowski reprezentujący Twój Ruch wspomniał już o inicjatywie pana prezydenta. W projekcie ustawy o współdziałaniu w samorządzie terytorialnym mamy pomysł na zespoły współpracy terytorialnej. Jednocześnie Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska przedłożył poselski projekt ustawy o powiecie metropolitalnym. I mamy pomysł na związki gminno-powiatowe autorstwa resortu administracji. Pytam wysoki rząd, gdzie koordynacja, gdzie jest pomysł koalicji rządowej na rozwiązanie tego problemu? W jaki sposób dzisiaj trzy projekty ustaw będą procedowane, wygląda na to, że w różnych miejscach, przez różne zespoły posłów, i co z tego ma wyniknąć, panie marszałku? To jest niedopuszczalny chaos w planowaniu i koordynowaniu prac legislacyjnych w rządzie, a w konsekwencji również w parlamencie.

    Mamy zmiany w podatku rolnym i niektóre trzeba przyjąć z uwagą i zainteresowaniem, np. wprowadza się ulgę w podatku rolnym w przypadku klęski żywiołowej do wysokości strat. Wydaje się, że takie rozwiązanie trzeba poprzeć. Jest kwestia ustalenia podatku rolnego w przypadku stawów zarybionych i niezarybionych albo zarybionych innymi rybami. Ryby bardziej znaczące - tutaj mamy 1 ha do 1 ha, a niezarybione oraz zarybione rybami, które nie są popularne - 0,20 ha. Rozumiem, że to fachowcy zajmujący się przeliczaniem ustalali. Mamy regulację dotyczącą, jak już wspomniałem, prawa farmaceutycznego. Mamy rzecz, która ma, jak rozumiem, ułatwić życie obywatelom, bo rząd promuje w Internecie ten projekt jako poprawę usług publicznych. Nie wiem, o które usługi generalnie tutaj chodzi. W przypadku ochrony przyrody mamy łaskawość ze strony rządu, że w przypadku drzew i krzewów martwych czy obumarłych kara będzie niższa. Te kary, które są naliczone, jak rozumiem, w wyniku czyjejś skargi, ktoś musi ją wnieść, niekiedy mają absurdalny charakter. Konieczność zgłoszenia potrzeby wycięcia krzewu na działce przydomowej, przyzagrodowej czy obumarłego drzewa jest dla mnie absurdalna, a jednocześnie rząd, nie troszcząc się o przyrodę, zwalnia z rygorów ustawy o ochronie przyrody, w każdym razie chce zwolnić, inwestycje dotyczące energetyki jądrowej, które dopiero stanowią potencjalne zagrożenie dla środowiska. W przypadku wycinki drzew pod energetykę jądrową ustawa o ochronie przyrody ma nie obowiązywać, a normalny obywatel ma być karany za każde wycięcie drzewa czy krzewu niezgłoszone do gminy, co jest rzeczą absurdalną.

    Znikają ulgi, jeśli chodzi o podatek leśnym, w przypadku lasów ochronnych. Nie wiem, dlaczego jest likwidowana ulga w wysokości 50%. To będzie wymagało wyjaśnień.

    Żeby nie było, że tylko marudzę, chociaż ten projekt ustawy, jak mówię, jest kuriozalny, jeszcze raz to podkreślam, to chciałbym znaleźć kolejny pozytyw. Mam na myśli ewentualne potencjalne oszczędności administracyjne przy kolejnym pomyśle rządu. W przypadku samorządu gminnego, powiatowego czy wojewódzkiego będzie można, jeżeli ten zapis przyjmiemy, wprowadzić wspólną obsługę administracyjną, finansową i organizacyjną jednostek samorządowych, w tym instytucji kultury, generalnie jednostek, które mają związek z finansami publicznymi. Wydaje się, że może to i usprawnić obsługę, a na pewno zmniejszyć koszty. Doświadczenia tych gmin, które wprowadziły wspólną obsługę szkół na terenie gminy, ale zdarza się to również w powiatach, są pozytywne. Z informacji rządu zresztą wynika, że 46% gmin podjęło taką decyzję. Wydaje się, że upowszechnienie tego rozwiązania jest celowe.

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jesteśmy w nie lada kłopocie. (Dzwonek) Jest, jak mówię, kilka rozwiązań, które warto by uchwalić, żeby poprawić system prawny w Polsce, szczególnie jeżeli idzie o część dotyczącą samorządu. Jest też szereg propozycji regulacji, które nadają się do odrzucenia. Mam nadzieję, panie marszałku, że wysokie komisje, do których Sejm skieruje ten projekt ustawy, naprawdę go przepracują i zasięgną opinii wszystkich niezbędnych pod względem fachowości i kompetencji komisji sejmowej, bo ten projekt, jak mówię, obejmuje zmiany w różnych ustawach, a z części zmian przyjdzie zrezygnować. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)