26 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz niektórych innych ustaw (druki nr 2532, 2532-A i 2630).

Poseł Janina Okrągły:

    Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz niektórych innych ustaw, druki nr 2532, 2532-A i 2630.

    Działanie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej od początku jej funkcjonowania było i jest na bieżąco monitorowane, a efekty rozwiązań są poddawane dokładnej analizie. Stworzenie spójnego i efektywnego systemu pomocy dzieciom w rodzinach niewydolnych wychowawczo jest zadaniem trudnym. Zapisy ustawy weryfikuje życie. Stąd ta kolejna nowelizacja, która wychodzi, co chciałabym podkreślić, naprzeciw dziecku i rodzinie, podkreśla ich podmiotowość. Dokładne zapisy, a także przyczyny wycofania się ze zmian kodeksowych w projekcie ustawy przedstawiła pani sprawozdawczyni Magdalena Kochan. Odniosę się tylko do niektórych zapisów.

    Placówki wsparcia dziennego. Mimo wydłużenia do 3 lat czasu, jeżeli chodzi o osiągnięcie przez nie standardów, wiele z nich nie jest w stanie ich osiągnąć. Ich zamknięcie byłoby wielką szkodą dla dzieci i dla lokalnych środowisk. Dzięki takim placówkom mamy mniej dzieci w pieczy zastępczej, wspierają one dziecko i rodzinę dziecka w ich naturalnym środowisku. Proponujemy więc, aby placówki zgłoszone do końca tego roku mogły dalej funkcjonować, jeżeli zabezpieczą dzieciom bezpieczne i higieniczne warunki pobytu, co zostanie stwierdzone przez wójta. Wójtowi dajemy czas na zbadanie i podjęcie decyzji do 1 czerwca 2015 r. Jednocześnie wprowadza się jednakowe wymagania dla wszystkich nowo powstałych placówek. Co ważne, jednoznacznie określono, że samorządy mogą finansować zadania realizowane przez te placówki w ramach samorządowych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych ze środków uzyskanych z opłat z tytułu zezwoleń na sprzedaż alkoholu, chodzi o tzw. korkowe.

    Wysoka Izbo! Analiza działania ustawy wykazała dużą skuteczność pracy i jednocześnie przeciążenie pracą asystentów rodziny i koordynatorów. Proponujemy więc zmniejszyć liczbę rodzin, z którymi asystent rodziny lub koordynator będzie pracował, z 20 do 15. To pozwoli na skuteczniejsze wykonywanie przez asystentów i koordynatorów swoich obowiązków, a więc zatrzymanie dziecka w rodzinie biologicznej albo przyspieszenie procesu adopcji. Ponieważ zmiany te powodują zwiększenie wydatków po stronie samorządów, zostają utrzymane programy ministra pracy i polityki społecznej jeszcze przez 3 lata. Wprowadzono także podstawę prawną do uchwalenia przez Radę Ministrów rządowego programu wsparcia rodzin z dziećmi.

    Bardzo ważne są zapisy dotyczące wsparcia w nowej roli społecznej małoletnich rodziców. Obowiązkiem gminy będzie zapewnienie asystenta małoletnim rodzicom opuszczającym młodzieżowe ośrodki wychowawcze, socjoterapii, schroniska dla nieletnich czy zakłady poprawcze. W placówkach opiekuńczo-wychowawczych możliwe będzie przebywanie małoletniego rodzica z dzieckiem. Nie będzie więc rozdzielenia małoletniej matki i jej dziecka wyłącznie z powodu niemożności skierowania małego dziecka do pieczy instytucjonalnej.

    Niezwykle istotny zapis dotyczy tego, że jeżeli maksymalnie 18-miesięczna praca z rodzicami biologicznymi nie przyniesie rezultatów, organizator pieczy czy dyrektor domu dziecka składa wniosek do sądu o uregulowanie sytuacji prawnej dziecka. Zapis ten ma przeciwdziałać przetrzymywaniu, często długimi latami, dzieci w pieczy zastępczej. Utrzymano konieczność oceny sytuacji dziecka co 6 miesięcy. Zapewnia się możliwość udziału rodziców biologicznych dziecka w posiedzeniu takiego zespołu. Jest konieczność wysłuchania, podkreślam: wysłuchania, a nie przesłuchania dziecka, oraz w miarę możliwości uwzględnienia jego zdania. Wzmacnia to podmiotowość dziecka i jego rodziny. Zespół może też wydać opinię o braku możliwości powrotu do rodziny biologicznej przy jednoczesnej decyzji o niecelowości poszukiwania rodziny adopcyjnej. Wiosek ten po przyjęciu nowelizacji ustawy może być wzmocniony przez zdanie dziecka.

    O wychowankach i usamodzielnieniu mówiła już pani Magdalena Kochan. Uregulowano sposób finansowania dzieci pozbawionych opieki rodziców i wymagających pobytu w zakładzie opiekuńczo-wychowawczych. Określono, jaki powiat ponosi koszty, kiedy je ponosi. Dotyczy to małej grupy dzieci. Chodzi jednak o dzieci porzucone i chore, które wymagają szczególnej troski. Znalazły się one w luce prawnej pomiędzy ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej a ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. (Dzwonek)

    Już kończę.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiony projekt ustawy zawiera zmiany mające zwiększyć efektywność i jakość wsparcia rodzin i opieki nad dziećmi w pieczy zastępczej oraz usprawnić funkcjonowanie procedury adopcyjnej. Wypełnia większość postulatów zgłaszanych przez rzecznika praw dziecka i środowisk społecznych związanych z opieką, pomocą rodzinie i dziecku. Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska zgadza się ze stanowiskiem Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, rekomenduje przyjęcie projektu omawianej ustawy i dołącza doprecyzowujące poprawki do tego projektu. Dziękuję bardzo. (Oklaski)