35, 36 i 37 punkt porządku dziennego:

  35. Sprawozdanie Komisji Zdrowia o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (druki nr 2505 i 2589).
  36. Sprawozdanie Komisji Zdrowia o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz niektórych innych ustaw (druki nr 2504 i 2588).
  37. Sprawozdanie Komisji Zdrowia o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o konsultantach w ochronie zdrowia (druki nr 2503 i 2587).

Poseł Elżbieta Radziszewska:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zmiany w trzech ustawach, o których dzisiaj mówimy, opracowane przez ministra zdrowia w ramach pakietów tzw. kolejkowego i onkologicznego, są przede wszystkim zmianami, które służą polskim pacjentom. Ich najważniejszym celem jest poprawa dostępu do opieki medycznej. Chcemy to osiągnąć, zmieniając zasady prowadzenia list pacjentów oczekujących na usługę medyczną, organizację udzielania świadczeń, ale również znosząc wszelkie limity w onkologii. Zmiany proponowane w ustawach zostały przyjęte przez rząd w czerwcu, a dzisiaj mamy przyjemność brać udział w drugim czytaniu.

    Pytanie zasadnicze brzmi: Co zyskują pacjenci dzięki wprowadzeniu tych zmian w trzech ustawach? Po pierwsze, szybki dostęp do lekarzy specjalistów. Dzięki temu będzie można się zapisać tylko na jedną listę oczekujących. W ten sposób unikniemy sytuacji, kiedy pacjenci, czekając w kilku, a nawet w kilkunastu kolejkach, wzajemnie blokują sobie terminy, a potem nie stawiają się na wizyty.

    Po drugie, mamy do czynienia z łatwiejszym dostępem do wiarygodnych i aktualnych informacji na temat tego, gdzie najkrócej czeka się na dane świadczenie medyczne. Listy oczekujących będą prowadzone elektronicznie i aktualizowane raz w tygodniu, a pacjent będzie mógł sprawdzić, gdzie najszybciej przyjmie go oczekiwany przez niego specjalista. Po trzecie, możliwość otrzymania recepty na kontynuację farmakoterapii bez osobistej wizyty u lekarza. Każdy lekarz, który zna stan zdrowia swojego pacjenta i ma jego dokumentację medyczną, będzie mógł kontynuować leczenie, wypisując receptę na lek bez potrzeby zgłaszania się danego pacjenta na wizytę. Na pewno ułatwi to po prostu pacjentom systematyczne zażywanie leków, bo pacjent nie będzie czekał w kolejce tylko po to, żeby otrzymać kolejną receptę. Po czwarte, możliwość odebrania recepty przez osobę upoważnioną przez pacjenta. Po piąte, łatwiejszy dostęp do większej liczby badań, które będzie mógł zlecić lekarz rodzinny.

    Pacjenci onkologiczni zyskają dodatkowo zniesienie limitów w leczeniu onkologicznym. Chorzy na nowotwory nie będą musieli czekać na leczenie z powodu przekroczenia limitu przez szpital czy daną przychodnię. Pacjenci zyskają specjalną szybką ścieżkę diagnostyczną i terapeutyczną - ci pacjenci, którzy mają podejrzenie nowotworu - bo wszyscy wiemy o tym, że wczesne wykrycie nowotworu znacznie zwiększa szanse wyleczenia danej choroby. Ponadto pacjent otrzyma tzw. kartę onkologiczną, dokument, który jest własnością pacjenta i zawiera wszystkie informacje o leczeniu jego choroby nowotworowej. Pacjent z taką kartą będzie traktowany priorytetowo, a karty dla pacjentów z nowotworem złośliwym będą mogli wydawać lekarze pracujący i w przychodniach, i w szpitalach. Po zakończeniu leczenia karta będzie przekazywana pacjentowi, aby lekarz rodzinny, pod którego opieką jest pacjent, miał pewne informacje na temat leczenia i stanu zdrowia pacjenta, a także zaleceń dla danego pacjenta sformułowanych przez lekarzy specjalistów. Oczywiście zmiany te dotyczą również lekarzy. Pakiet onkologiczny realizuje najważniejszy postulat środowiska lekarzy onkologów, a więc zniesienie limitów w zakresie leczenia chorób nowotworowych. Znosząc limity, wymagamy od lekarzy spełnienia podstawowych warunków gwarantujących bezpieczeństwo pacjentów: dotrzymania terminów gwarantujących skuteczność leczenia, udzielania pacjentom kompleksowych świadczeń wysokiej jakości oraz upubliczniania danych dotyczących efektów leczenia. Lekarze będą premiowani za terminowość i jakość leczenia.

    Zmiany w omawianych ustawach dotyczą również pielęgniarek, ale zmiany te, jak wszyscy wiemy, wejdą w życie dopiero w 2016 r. ze względu na konieczność wprowadzenia ich w sposób gwarantujący pacjentom bezpieczeństwo, a pielęgniarkom - czas potrzebny na dostosowanie się do nich, np. na odbycie szkoleń. Rozszerzone uprawnienia będą miały tylko pielęgniarki i położne z wyższym wykształceniem, mające niezbędną wiedzę w zakresie ordynacji leków. Pielęgniarki i położne będą uprawnione do samodzielnego udzielania świadczeń diagnostycznych i leczniczych w ściśle określonym zakresie. Po 2016 r. będą też mogły wypisywać recepty na niektóre grupy leków, kontynuując terapię chorób przewlekłych zleconą przez lekarza prowadzącego danego pacjenta. Takie rozwiązania są obecne w wielu krajach Unii Europejskiej, w tym m.in. w Hiszpanii, Szwecji, Danii czy Wielkiej Brytanii, i skutkują one zmniejszeniem kolejek do lekarzy. Oczekujemy, że tak będzie również u nas. Wysoki poziom wykształcenia polskich pielęgniarek i położnych umożliwia wprowadzenie takich zmian w najbliższych latach.

    Zmiany systemowe, które usprawnią funkcjonowanie systemu zdrowia, to przede wszystkim przywrócenie możliwości kreowania polityki zdrowotnej ministrowi zdrowia, politycznie i funkcjonalnie odpowiedzialnemu za tę politykę, ograniczenie roli Narodowego Funduszu Zdrowia jako niezależnego płatnika, niezależnego również od ministra, a także zmiany w organizacji funkcjonowania Narodowego Funduszu Zdrowia. Wyeliminowane zostaną dotychczasowe obszary konfliktów i zostaną precyzyjnie określone zakresy kompetencji, co będzie sprzyjało efektywniejszej współpracy pomiędzy kluczowymi instytucjami w systemie ochrony zdrowia. Ważne jest, że przeniesienie wyceny świadczeń z Narodowego Funduszu Zdrowia do Agencji Oceny Technologii Medycznych uniezależni proces wyceniania świadczeń od publicznego płatnika. W ten sposób skończymy z sytuacją, w której fundusz jednocześnie płaci za procedury i sam je wycenia. Agencja Oceny Technologii Medycznych będzie bazowała na jednolitym rachunku kosztów szpitali, co pozwoli na urealnione wyceny. Tylko szpitale stosujące taki rachunek będą mogły współpracować z agencją. Oczekujemy, że dojdzie do racjonalnego planowania inwestycji i zakupów w polskiej medycynie. Wprowadzamy więc obowiązek planowania inwestycji i zakupów sprzętu medycznego w poszczególnych regionach. Mapy potrzeb zdrowotnych spowodują lepszą współpracę pomiędzy szpitalami i racjonalniejsze gospodarowanie pieniędzmi, zwłaszcza pieniędzmi publicznymi. Zakupy i inwestycje będą planowane we współpracy z dyrektorami oddziałów Narodowego Funduszu Zdrowia. Mapy potrzeb zdrowotnych jako narzędzie planowania wydatkowania środków publicznych są już od dawna oczekiwane jako coś, co może być bardzo efektywne. Tworzymy również w myśl tej ustawy mapy potrzeb zdrowotnych jako narzędzie, które umożliwi racjonalne i adekwatne do potrzeb zdrowotnych mieszkańców danego regionu planowanie wydatkowania środków publicznych przez NFZ, a więc nie szpitale i mury, ale mapa zapotrzebowania - tego, co tak naprawdę służy pacjentom. Mamy nadzieję, że te zmiany systemowe zagwarantują też świadczeniodawcom stabilne warunki funkcjonowania - wydłużenie okresu, na który szpitale i przychodnie zawierają umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia do co najmniej 5 lat w zakresie opieki ambulatoryjnej i do 10 lat w przypadku leczenia szpitalnego.

    W omawianym pakiecie chodzi również o zmianę w ustawie o konsultantach, która daje większe uprawnienia, ale i większą przejrzystość działania. Zmiany w ustawie o konsultantach w ochronie zdrowia mają na celu wzmocnienie roli konsultantów jako doradców ministra zdrowia oraz wojewodów. Właściwe stosowanie przepisów nowelizacji zaproponowanych przez ministra zdrowia zapewni bezstronność konsultantów w ochronie zdrowia oraz niezależność wyrażanych przez nich opinii. Aby zapewnić przejrzystość działań podejmowanych przez konsultantów i wyeliminować potencjalne konflikty interesów, z którymi dotychczas mieliśmy do czynienia, wszyscy konsultanci i kandydaci będą składali specjalne oświadczenia. Znajdą się w tych oświadczeniach m.in. informacje dotyczące członkostwa w organach spółek handlowych, spółdzielni, stowarzyszeń czy fundacji. Konsultanci i kandydaci poinformują, czy są przedstawicielami lub pełnomocnikami przedsiębiorstw zajmujących się produkcją leków, substancji przeznaczonych do wytwarzania produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego czy wyrobów medycznych lub obrotem nimi. Ujawnią też, czy są członkami organów firm zajmujących się doradztwem w zakresie refundacji leków, środków spożywczych czy wyrobów medycznych oraz czy posiadają akcje lub udziały w spółkach handlowych lub w spółdzielniach zajmujących się taką działalnością. Poinformują też, czy są wspólnikami lub partnerami spółki handlowej lub stronami umowy spółki cywilnej wykonującymi działalność oraz czy prowadzą badana kliniczne, naukowe i prace rozwojowe związane z daną dziedziną, w której chcą być konsultantami. Konsultant będzie również zobowiązany do podania informacji o uzyskaniu korzyści o wartości powyżej 380 zł, w tym o wyjazdach krajowych czy zagranicznych niezwiązanych z funkcją konsultanta, których koszt nie został pokryty przez instytucje go zatrudniające.

    Projektowane zapisy ustawy zobowiązują konsultantów do zwoływania co najmniej raz na pół roku posiedzenia zespołu konsultantów wojewódzkich w danej dziedzinie. Dają też konsultantom krajowym prawo wydawana poleceń konsultantom wojewódzkim oraz prawo do określania terminu ich wykonania. Postulowane rozwiązania na pewno będą skutkowały lepszą, efektywną współpracą pomiędzy nimi.

    Chciałabym na koniec tylko powiedzieć, że bardzo liczymy na to, że projekty tych trzech ustaw jak najszybciej zostaną przyjęte, tak żeby wszystkie instytucje publiczne mogły odpowiednio przygotować się do wejścia w życie ustaw przed dniem 1 stycznia 2015 r. i części zapisów ustawy dotyczącej zawodów pielęgniarki i położnej przed dniem 1 stycznia 2016 r.

    Panie Marszałku! W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska składam na pana ręce poprawki do tych ustaw. Dziękuję bardzo.