15 punkt porządku dziennego:

Poseł Józef Zych:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego zapoznał się z projektem ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny i oczywiście rozważał wszystkie okoliczności.

    Chciałbym na początku uzupełnić, jeżeli pan poseł przedstawiciel wnioskodawców pozwoli, pewne dane, bo tak się składa, że problematyką wypadków drogowych z punktu widzenia cywilistycznego zajmuję się od wielu lat i posiadam dokładne dane na dzień 30 czerwca tego roku.

    Otóż podzielam pogląd, że jest to bardzo poważny problem. Na polskich drogach mamy do czynienia z liczbą wypadków rzędu 53-55 tys. rocznie. To są wypadki rejestrowane, w wyniku których doszło do obrażeń ciała lub nastąpiła śmierć. Z tego tytułu obrażeń ciała doznaje ok. 153 tys. poszkodowanych, którzy przeżywają. Na drogach ginie 3,5-5 tys. ludzi rocznie, z tym że liczba wypadków śmiertelnych ostatnio się zmniejsza. Jeżeli chodzi o wypadki śmiertelne, to w 6% przypadków są one następstwem prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości, a więc biorąc pod uwagę wszystkie wypadki śmiertelne, pijani kierowcy spowodowali 6% wypadków śmiertelnych. To również jest ogromny problem.

    Wobec tego nie będę zajmował się problematyką i zagadnieniami cywilnoprawnymi, ale odniosę się do Kodeksu karnego i art. 46 Kodeksu karnego. W jednym wypadku, a mianowicie w § 5 proponuje się: ˝Jeżeli szczególne względy przemawiają przeciwko orzeczeniu przepadku pojazdu mechanicznego lub jego równowartości, sąd zamiast przepadku orzeka nawiązkę˝. Wysoki Sejmie, problem nawiązki, to pojęcie jest znane, występuje w art. 46 Kodeksu karnego, w art. 445 Kodeksu cywilnego, a także w prawie rodzinnym i opiekuńczym i ma zupełnie inne znaczenie. Przy zadośćuczynieniu, jeżeli pozostajemy przy wypadkach drogowych, z art. 46 Kodeksu karnego nawiązkę można zasądzić, jeżeli odstępuje się od zasądzenia odszkodowania lub zadośćuczynienia, co można zrobić z wielu względów, na przykład gdy postępowanie jest niezwykle skomplikowane. Wobec tego w procesie karnym można przyjąć, że orzeka się tę nawiązkę. Ale nawiązka jest orzekana na rzecz określonej osoby, w określonej sytuacji. Rozumiem, że wnioskodawcy mieli tu na myśli jakąś rekompensatę, prawda, jeżeli chodzi o przepadek. Sprawa przepadku pojazdów jest już znana od 1989 r. Pierwszym projektem był projekt pani poseł Liszcz, obecnie sędziego Trybunału Konstytucyjnego, z którym kiedyś występowała. To zagadnienie jest niezwykle skomplikowane, z czego, jak widzę, wnioskodawcy doskonale zdają sobie sprawę, bo uwzględniają to, o czym pan poseł przed chwilą mówił, a mianowicie że to nie jest prosta sprawa, na przykład kiedy samochód służy działalności gospodarczej, z której utrzymywana jest cała rodzina, mogą też być sytuacje, że samochód jest wspólny - znów to przewidują - bo jest współwłasnością małżeńską lub należy do spółki. Sprawa jest więc niezwykle skomplikowana. Prócz tego powstaje jeszcze pytanie: Jakby to się miało do kosztów związanych, powiedzmy, z przejęciem, ze sprzedażą i tak dalej? Zagadnienie jest trudne, oczywiście warte rozpatrzenia, ale sądzę, że będzie bardzo trudno uzyskać poparcie dla takiej idei. Natomiast jeżeli chodzi o samą problematykę, to oczywiście trudno zarzucić wnioskodawcom złą wolę, bo właściwie chodzi nam wszystkim o to, żeby w jakiś skuteczny sposób opanować tę sytuację. Co się dzieje w Stanach Zjednoczonych? Otóż w Stanach Zjednoczonych prowadzi się rejestr. Jeżeli ktoś po pijanemu spowoduje wypadek, to trafia do specjalnego rejestru. (Dzwonek) Jeżeli po raz drugi spowoduje wypadek, to już go mają i mają też możliwość pełnej analizy, jak to jest z tymi wypadkami, i mogą skutecznie temu przeciwdziałać. Tak że uważamy, że sprawa powinna trafić do komisji, gdzie są już inne projekty do rozważenia. Dziękuję. (Oklaski)