8 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (druki nr 343 i 1232).

Poseł Janina Okrągły:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Platforma Obywatelska w sprawie projektu ustawy zawartego w druku sejmowym nr 343. Projekt ten został przedstawiony przez posłów klubu wtedy jeszcze Ruchu Palikota, obecnie Twojego Ruchu i proponuje przyznanie, tak jak mówił pan poseł sprawozdawca, dożywotniej renty żonie górnika, który zmarł wskutek wypadku przy pracy, jeśli ten ubezpieczony górnik nawiązał stosunek pracy przed 1 stycznia 1999 r. Renta rodzinna przyznawana byłaby wdowie bez względu na jej wiek, stan zdrowia i sytuację rodzinną oraz przysługiwałaby jej także wtedy, gdy oprócz niej do renty rodzinnej po zmarłym uprawnione byłyby inne osoby. Wprowadzenie takich regulacji byłoby powrotem do zapisów uchylonej w 1999 r. ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin z roku 1983. Obowiązujące dziś przepisy, tj. ustawa z dnia 17 grudnia 1989 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, zawierają jednolite warunki nabywania świadczeń, w tym prawa do wypadkowej renty rodzinnej, dla wszystkich grup społecznych i dla wszystkich zawodów.

    Czy są argumenty przemawiające za proponowaną przez Ruch Palikota zmianą? Statystyki Państwowej Inspekcji Pracy dotyczące wypadków przy pracy, w tym wypadków ciężkich, wskazują, że najwięcej jest ich nie w górnictwie, ale w budownictwie, a ich przyczynami najczęściej, także i w górnictwie, są błędy ludzkie, natomiast nie są to przyczyny niezależne. Rozumiemy, że praca górnika jest bardzo ciężka, wykonywana w bardzo trudnych, specyficznych warunkach, pod ziemią, ale czy możemy powiedzieć, że praca ratownika medycznego, strażaka, budowlańca, kierowcy tira czy hutnika jest łatwa i bezpieczna? Jest ona także obciążona ryzykiem i wykonywana w warunkach szczególnych, chociaż w każdym przypadku te warunki są inne. Czy mamy różnicować tragedie wdów?

    (Poseł Jerzy Borkowski: No właśnie, wy różnicujecie.)

    Wprowadzenie daty granicznej 1 stycznia 1999 r. dzieli dodatkowo wdowy po górnikach na grupę z dożywotnimi rentami, bez względu na wiek, stan zdrowia i sytuację rodzinną, i na grupę z czasowymi świadczeniami lub bez.

    Wnioskodawcy proponują także przyznanie - to już mówił pan poseł - odrębnej renty wdowie po górniku niezależnie od renty rodzinnej dla pozostałych uprawnionych osób. Według tych zapisów rodzinie po zmarłym górniku mogłyby przysługiwać dwie renty: jedna dla wdowy, druga dla pozostałych uprawnionych. Chciałabym przypomnieć, że według obowiązującego prawa renta rodzinna to jedno łączne świadczenie dla wszystkich uprawnionych, które może ulec podziałowi pomiędzy uprawnionych.

    Wprowadzenie przedstawianych zmian wnioskodawcy uzasadniają prawami nabytymi. Ale prawo do świadczeń nabywa się w chwili zaistnienia zdarzenia. Jeżeli zdarzenie, czyli w tym momencie wypadek powodujący śmierć górnika, miało miejsce po 1 stycznia 1999 r., to nie działały już zapisy ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin. Prawo do renty rodzinnej uzyskiwano już według nowego prawa. Nie możemy więc mówić o prawie nabytym, gdyż przepisy, na które powołują się wnioskodawcy, już nie obowiązywały.

    Chciałabym także podkreślić i przypomnieć, że aktualnie obowiązujące przepisy zabezpieczają środki do życia wdowie, która wychowuje małoletnie dzieci, ukończyła 50. rok życia lub była niezdolna do pracy w chwili śmierci męża albo w ciągu pięciu lat od śmierci męża lub zakończenia wychowania dzieci ukończyła 50. rok życia bądź stała się niezdolna do pracy. Wdowa niespełniająca warunków do uzyskania renty rodzinnej i niemająca źródeł utrzymania ma prawo do okresowej renty rodzinnej przez rok od śmierci męża lub do dwóch lat, jeżeli uczestniczy w szkoleniu w celu podnoszenia kwalifikacji.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Biorąc pod uwagę argumenty, że wyróżnienie jednej grupy rodzin, w tym przypadku części rodzin górniczych, byłoby dyskryminacją w stosunku do pozostałych i byłoby to sprzeczne z konstytucyjnymi zasadami równości wobec prawa, sprzeczne z zasadami równości osób, które znalazły się (Dzwonek) w podobnej sytuacji i straciły wskutek wypadku w pracy swego bliskiego i żywiciela rodziny, Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska rekomenduje przyjęcie stanowiska Komisji Polityki Społecznej i Rodziny i odrzucenie omawianego projektu ustawy, druki nr 343 i 1232. Dziękuję bardzo.