20 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Stanisław Lamczyk:

    Dziękuję.

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Do budżetu państwa wpływają coraz niższe kwoty z tytułu podatku VAT, jednocześnie kwoty jego zwrotu przedsiębiorcom rosną. W roku 2013 były wyższe o 4 mld zł niż w roku 2012. Eksperci alarmują, że przy dzisiejszym systemie podatku VAT wypłacany z tego tytułu zwrot powinien być o ok. 30 mld zł mniejszy niż obecnie. I podkreślają, że ta kwota to wyłudzenie.

    Obecnie słyszy się o kupowaniu faktur, szczególnie przez podmioty, z których podstawowej działalności wynika niższy podatek VAT, w szczególności to gastronomia, hotele, restauracje.

    Panie Ministrze! Czy rozmawiacie o tym, czy są jakieś założenia w ministerstwie, żeby tę sprawę uporządkować, żeby właśnie ta szara strefa zniknęła i żeby podatek VAT, który miał być podstawowym elementem w budżecie, właśnie ustabilizował się, a wręcz jeszcze rósł? Dziękuję bardzo.

20 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Janusz Cichoń:

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Oczywiście mogę wręcz powiedzieć, że wyłudzenia zwrotu podatku VAT spędzają mi sen z oczu i nie tylko mi w Ministerstwie Finansów.

    Tak naprawdę podejmujemy ciągle wysiłki, aby ograniczyć tego typu zjawiska. Głównie te nasze działania zorientowane są na poprawę skuteczności kontroli. Mogę powiedzieć, że tam, gdzie obserwujemy takie niebezpieczne zjawiska i ich nasilenie się, powołujemy specjalne zespoły zadaniowe. Tak było, jeśli chodzi o stal, tak było, jeśli chodzi o paliwa, tak jest w tej chwili, jeśli chodzi o elektronikę, po to, żeby wypracować odpowiednie metody prowadzenia kontroli i typowania do tej kontroli poszczególnych podmiotów tak, aby poprawić skuteczność w tym zakresie.

    Przyjmujemy też rozwiązania legislacyjne, które służą poprawie efektywności ściągania podatków i unikaniu zagrożeń związanych z uciekaniem od opodatkowania.

    I tak na przykład, jeśli chodzi o ustawę sprzed roku, dokładnie z 26 lipca 2013 r., o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, wprowadziliśmy rozwiązania, które prowadzą do rozszerzenia katalogu towarów objętych odwrotnym obciążeniem o dodatkowe towary z grupy złomu i niektórych innych odpadów, miedzi, a także szerokiej grupy wyrobów stalowych, m.in. pręty stalowe. Tutaj wcześniej zdiagnozowaliśmy największą skalę nadużyć.

    Wprowadziliśmy też instytucję odpowiedzialności podatkowej nabywcy za zobowiązania podatkowe VAT sprzedawcy w przypadku takich wrażliwych towarów, jak niektóre wyroby stalowe nieobjęte mechanizmem odwrotnego obciążenia, ale też paliwo, złoto nieobrobione, zlikwidowano także możliwość kwartalnego rozliczania podatku VAT przez podatników dokonujących sprzedaży tych towarów.

    Na bieżąco prowadzimy też kolejne prace. W tej chwili przygotowujemy założenia do kolejnej zmiany w ustawie o VAT, a jest to konsekwencja prac podjętych chociażby w związku z elektroniką. Z tego rynku płyną bardzo niebezpieczne sygnały. Także analizując zwroty w tym obszarze, uzyskujemy potwierdzenie tego, że mamy tutaj do czynienia z wyłudzaniem podatku. Wobec tego rozważamy możliwość wprowadzenia także w tej branży rozwiązań, które sprawdziły się, jeśli chodzi o stal, pręty stalowe.

    Chcę powiedzieć, że moim zdaniem te działania przynoszą już wyraźne efekty. W ostatnich miesiącach, w końcówce roku 2013, a z pewnością w pierwszych miesiącach tego roku dynamika wpływów podatkowych jest zdecydowanie wyższa niż dynamika zwrotów.

    Ta dynamika, jeśli chodzi o wzrost wpływów podatkowych w pierwszych miesiącach tego roku - mogę to powiedzieć - jest imponująca i zakładam, że w dużej mierze wynika ona z podejmowanych przez nas działań, ale niewątpliwie także nie bez wpływu jest ożywienie gospodarcze, z którym mamy dzisiaj do czynienia. W okresie od stycznia do kwietnia ta dynamika, jeśli chodzi o dochody z VAT, wzrosła o 21% w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego.

    Jeśli chodzi o szacunki co do nieuzasadnionych zwrotów, o te 30 mld, to trudno mi się z nimi zgodzić. Byłaby to gigantyczna skala. Nie znajduje ona potwierdzenia w prowadzonych przez nas analizach. Jeśli weźmiemy pod uwagę dynamikę wpływów i zwrotów, to warto też zwrócić uwagę, że to w dużej mierze zależy od tego, w jakiej kondycji jest gospodarka. Wpływy podatkowe i zwroty też w dużej mierze zależą od struktury spożycia, bo ona silnie modyfikuje wpływy z podatku VAT. Do tego obserwujemy, nie tylko w Polsce, zjawisko spadku tych wpływów, spadku nieproporcjonalnego czy ponadproporcjonalnego do spowolnienia gospodarczego.

    Jeśli chodzi o puste faktury, bo pan poseł pytał, czy rozpoznajemy to zjawisko, to mogę powiedzieć, że tak. Naszym zdaniem narastało ono szczególnie w roku 2012. (Dzwonek) Odnoszę wrażenie, że w 2013 r. już nad nim zapanowaliśmy.

    Udzielę odpowiedzi na to pytanie w dodatkowym czasie, jeśli...

    Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

    Ja mogę przedłużyć, jeżeli pan minister sobie życzy.

    Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Janusz Cichoń:

    Dobrze.

    Jeśli mogę kontynuować, to powiem, że w roku 2012 dynamika rozpoznanych przez nas tego typu zjawisk w sensie wartościowym osiągnęła 165%, a w roku 2013 było to już 27%. Przy czym warto zwrócić uwagę, że jeśli chodzi o liczbę pustych faktur, które znaleźliśmy w procesie kontroli, to wzrosła ona w roku 2013 tylko o 0,6%. To też jest wskazanie. Z naszych analiz wynika, że udział tych pustych faktur w obrocie wewnątrzwspólnotowym jest duży, i zwiększamy nasze wysiłki w celu poprawienia efektywności kontroli.

    W bieżącym roku nastąpiło wdrożenie takiej interaktywnej platformy informacyjnej o podmiotach podejrzewanych o udział w oszustwach w podatku VAT. Ta platforma nazywa się Polfix. Ona pozwala nam na bieżącą identyfikację podmiotów dokonujących oszustw, także skrócenie czasu analiz. Coraz lepiej radzimy sobie z typowaniem podmiotów do kontroli. Poza tradycyjną krzyżową kontrolą dzięki tym narzędziom, którymi dzisiaj dysponujemy, szybciej identyfikujemy oszustwa i ustalamy ich lokalizację w łańcuchu podmiotów, które zajmują się oszustwami podatkowymi, jednocześnie tak naprawdę monitorujemy kontrahentów dokonujących dostaw, nie tylko polskich, ale także z krajów Unii Europejskiej. Dziękuję bardzo.

20 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Elżbieta Apolonia Pierzchała:

    Dziękuję bardzo, panie marszałku.

    Panie ministrze, ja w ramach uzupełnienia pytania kolegi chciałabym zapytać, jaka jest szansa na powstanie rozporządzenia lub też jakiegoś ustawowego uregulowania ministra finansów, dotyczącego wykonywania płatności powyżej 20 tys. euro przelewami. Pytam, bo to w jakiś sposób uregulowałoby sprawę. Dziękuję.

20 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Janusz Cichoń:

    Myślę, że ta kwestia jest w gruncie rzeczy dobrze uregulowana. Dzisiaj w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej mamy w art. 22 zapis, zgodnie z którym dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca, oraz wtedy, kiedy jednorazowa wartość transakcji bez względu na liczbę wynikających z niej płatności przekracza równowartość 15 tys. euro. To jest rozwiązanie, które... Nie pamiętam, od którego roku. Od 2011 r.?

    (Głos z sali: Od kilku lat.)

    Ono już kilka lat funkcjonuje w polskim obrocie prawnym i to moim zdaniem rozwiązuje ten problem znakomicie. Dziękuję.