15 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Izabela Kloc:

    Pani Marszałek! Panie Ministrze! Ostatnio po wypowiedzi pani minister Bieńkowskiej na Śląsku o wprowadzeniu odpłatności za przejazd autostradą A1 w aglomeracji śląskiej i rybnickiej znów zawrzało. Powraca problem zwolnienia mieszkańców z opłat za przejazd z Gliwic do Żor i Rybnika. Jak podkreśliła pani wicepremier, Bruksela dała zbyt mało, by zablokować pobór opłat, to nigdy nie było maksymalne dofinansowanie, wszystkie autostrady w Polsce są albo będą płatne. Tyle pani minister.

    Jakie więc resort podejmie działania, by całkowicie zwolnić z poboru opłat kierowców jadących od Gliwic w stronę Żor i Rybnika i odwrotnie? Jak wiemy, decyzja ma zapaść najpóźniej we wrześniu. Apelujemy do pani premier Bieńkowskiej jako mieszkanki województwa śląskiego, by dołożyła wszelkich starań i nie utrudniała rozwoju naszego regionu, w tym wypadku regionu zachodniego. Przecież autostrada A1 biegnie przez środek subregionu rybnickiego, który coraz częściej nazywamy małą aglomeracją, A1 stanowi tam wewnętrzną alternatywę dla zakorkowanych dróg. Ale to tylko połowa problemu, bo za 5-10 lat płatna A1 może spowodować całkowite gospodarcze spowolnienie rozwoju subregionu rybnickiego. Inwestorzy i przedsiębiorcy, jadąc bezpłatną A4 do Katowic, nie zechcą jechać dalej, bo trzeba będzie za to płacić. Czeka nas więc gospodarcza izolacja regionu. I na to się godzi wicepremier ze Śląska.

    Koszty przejazdu autostradami w Polsce są najwyższe w Europie. Pytam: Dla kogo je budowano? Dla bogatych. To właśnie model rozwoju fundowany przez PO i PSL. Płatne autostrady są tego dowodem. Ogromne środki unijne i krajowe wydano na budowę autostrad, a korzystać z nich mogą tylko nieliczni, ci, których na to stać, bardzo dobrze zarabiający, koszty przewozu towarów zaś zapłacą wszyscy w cenach produktów. To się nazywa model polaryzacyjno-dyfuzyjny - bogaty się bogaci, a biedny biednieje. Pod tym podpisuje się pani wicepremier Bieńkowska.

    Apeluję jeszcze raz (Dzwonek), proszę gorąco o niewprowadzanie odpłatności na odcinku z Gliwic do Żor i Rybnika. Dziękuję.

15 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju Zbigniew Rynasiewicz:

    Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowna Pani Poseł! Odpowiadając na to pytanie, trzeba by było może zacząć od kilku ogólnych stwierdzeń, przypomnieć ogólną sytuację, jaką mamy, jeżeli chodzi o problem poboru opłat na polskich drogach, na polskich autostradach. W momencie rozpoczęcia budowy autostrad w Polsce - przypomnę, nie byliśmy wtedy krajem, który był krajem członkowskim Unii Europejskiej - plany i założenia były zupełnie inne, miał być to w całości system koncesyjny. Po decyzjach, które wprowadziły nas w obszar Unii Europejskiej, oczywiście to wszystko uległo pewnym zmianom, dlatego też ten system był cały czas korygowany. Wprowadzany system poboru ręcznego - trzeba to wyraźnie stwierdzić - po tych doświadczeniach, a nic nie jest stałe, jest jednym z droższych, jeżeli chodzi o utrzymanie tego systemu poboru ręcznego opłat, i oczywiście powoduje też dodatkowe trudności - zatrzymanie ruchu. Taka jest bardzo ogólna ocena sytuacji, jaką mamy w tej chwili.

    Trzeba też stwierdzić, że jeśli chodzi o system elektroniczny, o którym mówiła pani premier Bieńkowska, to zalecenie pani premier jest takie, aby przeprowadzić w Polsce odpowiednie analizy, badania i w jak najkrótszym okresie przejść na elektroniczny system poboru opłat, i to z wielu powodów. Jest on przede wszystkim tańszy, są też oczywiste korzyści wynikające z obrotu bezgotówkowego w takiej sytuacji i oczywiście nie wymaga on budowy takiej infrastruktury jak w przypadku poboru ręcznego.

    Należy też wyraźnie powiedzieć, że mamy na polskich autostradach taką sytuację, że w momencie, w którym je projektowaliśmy, analizowaliśmy przepływy ruchu, te prognozy były zupełnie inne. Ten rozwój jest jednak zdecydowanie szybszy. W 2013 r. mamy ruch na poziomie roku 2025. Tak mówiły prognozy, które były opracowane w roku 2006, i takie mamy przyspieszenie. Jest to oczywiście dodatkowa bariera w korzystaniu z autostrad, tworzy się wąskie gardło dla wszystkich użytkowników. Myślę, że gdybyśmy nie podjęli tej decyzji, gdyby pani premier Bieńkowska nie podjęła tej decyzji o przyspieszeniu prac nad elektronicznym poborem opłat, mielibyśmy kolejne dodatkowe problemy. Dlatego też jest taka decyzja.

    Oczywiście są oszczędności wynikające z rezygnacji z systemu tradycyjnego. Według nas jest to decyzja jak najbardziej logiczna. Sytuacja bardzo szeroko opisana w prasie, czasami nie były używane wszystkie argumenty mówiące o tym, dlaczego akurat rezygnujemy z budowy kolejnych bramek i dlaczego też z tego tytułu są jakieś koszty. One są oczywiste, muszą występować, one są o wiele niższe od tych kosztów, które ponieślibyśmy, gdybyśmy kontynuowali ten cały proces.

    System elektroniczny to przede wszystkim możliwość prowadzenia w przyszłości elastycznej polityki taryfowej, m.in. zniżki dla samochodów bardziej ekologicznych, preferowanie ruchu pojazdów poza godzinami szczytu. Wchodzi tu w grę wiele elementów, które można wprowadzać w momencie, w którym wprowadzimy system elektroniczny.

    W odniesieniu do tej konkretnej sytuacji, o którą pyta pani poseł, do tego zarzutu, że budujemy autostrady dla bogatych, chciałbym państwu powiedzieć, że opłata za 1 km na polskich autostradach dla samochodu osobowego to jest 10 gr. Chciałbym przypomnieć, że średnia europejska w krajach zdecydowanie bogatszych, do których poziomu cały czas chcemy dojść, to jest 10 eurocentów, czyli 40 gr. A więc opłaty za polskie autostrady wcale nie są najwyższe, tak jak sugeruje pani poseł, wręcz odwrotnie, to są jedne z najniższych opłat w Europie.

    (Poseł Izabela Kloc: Siła nabywcza pieniądza.)

    Oczywiście chcielibyśmy, żeby tak też się stało. Dlatego system, który chcemy stworzyć, ma właśnie to uwzględniać. W dalszym ciągu chcielibyśmy, aby opłaty, w szczególności dla samochodów osobowych, były jak najniższe. W I kwartale tego roku resort infrastruktury wspólnie z Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad podjął prace analityczne nad nowym systemem poboru opłat, czyli systemem MLFF, ˝slow & go˝ i tam oczywiście jeszcze inne warianty są analizowane. Zakończenie prac nad nowymi rozwiązaniami planowane jest do końca tego roku i będą one podstawą do określenia kształtu krajowego systemu poboru opłat od pojazdów lekkich, w tym oczywiście na tych odcinkach autostrad, które zostaną tym systemem objęte.

    Jeśli chodzi o najważniejszą kwestię, o której nie można zapominać, która jest podstawą całego systemu, bo ktoś zapyta, dlaczego w ogóle to robimy (Dzwonek), to trzeba pamiętać, że przychody z opłat za przejazd autostradami umożliwiają nam obsługę zadłużenia Krajowego Funduszu Drogowego, są podstawą do sfinansowania kolejnych inwestycji drogowych w Polsce. Tym samym decyzje co do zwolnienia z opłat kolejnych odcinków czy innych odcinków należą tylko i wyłącznie do Rady Ministrów. Jest to bardzo poważna decyzja i zawsze od decyzji Rady Ministrów zależy z jednej strony to, w jakim kształcie, w jakiej wysokości te opłaty są, a z drugiej strony to, gdzie mogą wystąpić ewentualne zwolnienia. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

15 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Grzegorz Janik:

    Dziękuję.

    Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie ministrze, mam takie wrażenie, jakby pan odpowiadał na inne pytanie. Pani poseł pytała wyraźnie, mówiła, że wprowadzenie opłat na odcinku Gliwice - Gorzyczki spowoduje, że ten region, subregion rybnicki będzie wolniej rozwijał się na Śląsku, a pan opowiadał nam o różnych metodach pobierania opłat.

    A więc, panie ministrze, aglomeracja rybnicka to 700 tys. mieszkańców, to jeden z największych ośrodków przemysłowych. Rybnik, Jastrzębie, Żory, Rydułtowy, Radlin, Czerwionka-Leszczyny - tam wszędzie są kopalnie, tam codziennie ludzie dojeżdżają do pracy. A1 na odcinku północno-południowym stanowi naturalną obwodnicę Rybnika, Żor, Jastrzębia, Wodzisławia. Oddaję już głos, ale chcę powiedzieć, że to spowalnia rozwój tego regionu.

15 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Piotr Pyzik:

    Dziękuję bardzo.

    W uzupełnieniu chciałbym zapytać, czy wprowadzenie opłat na A1 leży w interesie Skarbu Państwa i lokalnych samorządów, zwłaszcza mieszkańców Gliwic, powiatu gliwickiego, powiatu rybnickiego i Rybnika. (Dzwonek) Czy zwłaszcza w aspekcie współpracy transgranicznej nie jest rzeczą bardziej opłacalną zniesienie opłat, co zaowocuje rozwojem gospodarczym całego regionu oraz w sposób zdecydowany wpłynie na wzrost wpłat podatków do Skarbu Państwa?

    Pytanie: Czy robili państwo jakieś analizy na ten temat? Jeżeli tak, to kto, gdzie i kiedy? Gdzie można to przeczytać? Dziękuję.

15 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju Zbigniew Rynasiewicz:

    Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W pierwszej kolejności chciałbym odpowiedzieć w ten sposób. Generalna dyrekcja dróg krajowych, oczywiście za zgodą Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, a zawsze resortu odpowiedzialnego za transport i budowę dróg w Polsce, odpowiada za budowę dróg krajowych, dróg ekspresowych i autostrad. Nie można zapominać, że autostrady są korytarzami transportowymi, które łączą nas z innymi częściami Europy, są one częścią wspólną. Wszystkie zalecenia, obostrzenia, regulacje, które później dotyczą zasad użytkowania autostrad, muszą być wpisane w cały system rozwiązań, które stosujemy wszędzie, które stosuje cała Europa. To jest chyba dla państwa oczywiste. Autostrada ma łączyć Polskę z innymi częściami Europy. Ona nie jest tylko i wyłącznie rozwiązaniem dla konkretnego regionu. My, podejmując decyzję o pewnych zasadach odpowiedzialności w Polsce... Proszę nie zapominać, że jest samorząd województwa, który jest odpowiedzialny za właściwe skomunikowanie województwa m.in. z autostradą. Przepisy to wyraźnie regulują. Tak więc nie można tego w ten sposób uzasadniać, że jeżeli wprowadzimy opłaty na jakimś odcinku autostrady - akurat tutaj chodzi o odcinek śląski - to spowodujemy zahamowanie rozwoju tego regionu.

    Przypomnę też, że resort infrastruktury bardzo aktywnie uczestniczy m.in. w budowie drogi samorządowej, jaką jest DTŚ, o czym państwo doskonale wiecie. Teraz przychodzi czas na zakończenie prac w obszarze Zabrza i Gliwic. Mimo że jest to droga samorządowa, są tam przeznaczane potężne środki finansowe ze Skarbu Państwa, jak również m.in. kredyt z EBI, który po części gwarantuje i obsługuje Skarb Państwa.

    Rozwiązania, które są planowane wspólnie z samorządem województwa i dotyczą skomunikowania najważniejszych obszarów Śląska, nie tylko gospodarczych, ale również najbardziej zaludnionych, są uzgadniane wspólnie z resortem. Myślę, że plany są tworzone bardzo aktywnie przez samorząd województwa i z nami analizowane.

    Uważam, że odpowiedzialność dotycząca tego, jak powinien być skomunikowany Śląsk, jest dla nas oczywista, szczególnie dla pani premier. Pani powiedziała o pani premier, że jest ze Śląska. I dobrze, że jest ze Śląska. Ma pełną wiedzę na temat tego, w jaki sposób rozwiązać te problemy. Rozwiązanie problemów komunikacyjnych Śląska na pewno nie jest związane z problemem opłat autostradowych, przypomnę, najniższych w Europie - 10 gr za 1 km. Dziękuję bardzo. (Oklaski)