15 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Jadwiga Wiśniewska:

    Dziękuję bardzo.

    Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Podstawowym surowcem energetycznym w Polsce jest węgiel. Rozwój górnictwa węglowego powinien być jednym z elementów bezpieczeństwa energetycznego naszego kraju. Rząd powinien chronić polski rynek wydobywczy, bo dostęp do nośników energetycznych decyduje o suwerenności państwa polskiego. Czeskie i niemieckie kopalnie przeżywają obecnie renesans. Tymczasem co się dzieje u nas? Sytuacja w polskim górnictwie jest dramatyczna. Na zwałach mamy ponad 5 mln t węgla, a sprowadzamy go z zewnątrz, np. o wiele droższy z Ameryki Południowej, a także ze Wschodu, po cenach dumpingowych, węgiel niskokaloryczny, złej jakości, zasiarczony. Tylko w ubiegłym roku Kompania Węglowa straciła na sprzedaży węgla ponad 1 mld zł. Doprowadziliście do sytuacji, że największa spółka węglowa w Unii Europejskiej przez 7 miesięcy pozostawała bez prezesa. Jest to bezprzykładne bezhołowie.

    Dziś jesteście państwo zdziwieni, że doszło do kryzysu. Węgiel zalega na hałdach, Kompania Węglowa wprowadza przestoje. Za złe zarządzanie płacą górnicy, których pensje są obniżane i którym grozi utrata pracy. Przestoje w kopalniach stanowią pierwszy krok do ich likwidacji, a wy powołujecie na prezesa spółki kandydata do Parlamentu Europejskiego. Na Śląsku śmieją się z was, mówią, że temu prezesowi może się pomylić kompania z kampanią. W górnictwie zatrudnionych jest blisko 0,5 mln ludzi. W ubiegłym roku kopalnie wpłaciły do budżetu 80 mld zł w postaci podatków. Jest zatem o co walczyć. Niestety, rząd PO-PSL nie przygotował strategii dla górnictwa. Mimo narastającego kryzysu w branży górniczej przez 7 lat rządzenia nie zrobiliście państwo nic ani w kraju, ani w Unii Europejskiej, zaprzepaszczając wprowadzone przez rządy Prawa i Sprawiedliwości wytyczne dotyczące redukcji dwutlenku węgla wskazujące jako rok bazowy 1988. (Dzwonek) Wy zgodziliście się, aby tym rokiem był rok 2005. Hańbą waszego rządu jest to, że Polska kupuje więcej węgla, niż sprzedaje. Dopiero groźby dotyczące protestów społecznych w czasie kampanii do europarlamentu są w stanie obudzić ten rząd z marazmu.

    Premier Tusk przyjeżdża na Śląsk i obiecuje. Pamiętamy, jak obiecywał stoczniowcom ochronę stoczni. Dziś wszyscy wiemy, co się stało ze stoczniami. Czy taki los czeka polskie kopalnie? W związku z tą dramatyczną sytuacją polskiego górnictwa chciałabym zapytać rząd: Czy podejmiecie kroki przeciwdziałające napływowi węgla spoza Polski? Czy będziecie chronić polski rynek? Czy będziecie renegocjować pakiet klimatyczno-energetyczny? Czy rząd ma program dla polskiego węgla, dla Śląska? Czy będzie tu chodziło o kolejne puste obietnice wyborcze, tak jak w przypadku stoczni? Dziękuję.

15 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Jerzy Witold Pietrewicz:

    Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Chciałbym odpowiedzieć na pytanie skierowane do Ministerstwa Gospodarki przez grupę posłów Prawa i Sprawiedliwości: panie Jadwigę Wiśniewską, Ewę Malik i Marię Nowak oraz panów Jacka Falfusa i Waldemara Anzelma.

    (Poseł Waldemar Andzel: Andzela.)

    Przepraszam, Andzela.

    Na początek pragnę odnieść się do wypowiedzi pani poseł Jadwigi Wiśniewskiej. Chciałbym coś sprostować, myślę też, że mogło dojść do przejęzyczenia. Jeśli chodzi o zobowiązania publicznoprawne, które uregulowało górnictwo węgla kamiennego w roku ubiegłym, to wyniosły one dokładnie 7,125 mld zł. Tak więc myślę, że podanie kwoty 80 mld stanowi tutaj zwykłe przejęzyczenie.

    (Poseł Jadwiga Wiśniewska: Chodzi też o spółki kooperujące z górnictwem, łącznie, więc można to inaczej liczyć.)

    Nie wiem, 80 mld zł stanowi 1/4, nawet więcej niż 1/4, dochodów budżetu.

    Kolejna kwestia dotyczy kondycji czeskich i niemieckich kopalń. Trudno jest zgodzić się ze stwierdzeniem, że przeżywają one renesans. Rząd niemiecki już dawno zdecydował o zamknięciu swoich kopalń, w związku z czym systematycznie rośnie import węgla na rynek niemiecki. Trudno byłoby to połączyć z renesansem kopalń. Jeśli chodzi o kopalnie czeskie, są one zamykane. My nie zamykamy kopalń w Polsce. Staramy się restrukturyzować polskie górnictwo. Tak więc jeśli mamy do czynienia...

    (Poseł Jadwiga Wiśniewska: W jaki sposób ma przebiegać ta restrukturyzacja?)

    Przedstawiałem to 15 minut temu, ale jestem gotów jeszcze raz odpowiedzieć z przyjemnością na takie pytanie jako przewodniczący zespołu do spraw restrukturyzacji górnictwa, powołany na to stanowisko decyzją pana premiera Tuska, jednak pytanie w swojej zasadniczej treści dotyczyło diagnozy stanu górnictwa węgla kamiennego. Stan ten jest pochodną sytuacji na światowych rynkach, która wybitnie nie sprzyja producentom węgla kamiennego.

    Zwiększona podaż węgla skutkowała najniższymi od ponad 3 latach notowaniami cen węgla. W czerwcu ubiegłego roku kształtowały się one na poziomie 75 dolarów za 1 t, później lekko wzrosły, dzisiaj znowu są na tym samym poziomie. Modlimy się o to, żeby był dołek. Już ten poziom oznacza, że przeciętne koszty produkcji polskiego węgla, które na koniec I kwartału 2014 r. wyniosły 303 zł za 1 t, są wyższe niż ceny światowe.

    Mieliśmy do czynienia z sytuacją, w której w rezultacie takich, a nie innych uwarunkowań na rynku węglowym w Polsce sektor górnictwa poniósł stratę netto w wysokości 273,5 mln zł. Po 3 miesiącach 2004 r. obserwujemy dalsze pogorszenie sytuacji finansowej sektora. Wynik finansowy netto w tym okresie jest stratą w wysokości ok. 150 mln zł. Za główną przyczynę poniesionych w 2013 r. strat uważamy niemal 8-procentowy spadek przychodów ze sprzedaży węgla, przy równoczesnym 3,5-procentowym wzroście kosztów tej sprzedaży. Zasadniczy wpływ na tak negatywne wyniki finansowe miała Kompania Węglowa SA, której wynik finansowy netto był ujemny i wyniósł 699,9 mln zł po zbadaniu sprawozdania finansowego przez biegłych rewidentów. Strata, jeżeli chodzi o sprzedaż węgla, wyniosła 1,2 mld zł.

    Jeśli chodzi o sytuację, która ma miejsce po 3 miesiącach 2014 r., w oparciu o te dane, którymi dysponujemy, wydobycie wyniosło blisko 18 mln t węgla. W porównaniu do analogicznego okresu w roku ubiegłym było mniejsze o 837 tys. t, czyli o ok. 4,5%. Spadek w przypadku węgla energetycznego wyniósł 4,9%. (Dzwonek) Jednocześnie po okresowym spadku mamy znowu do czynienia z rosnącym stanem zapasów węgla na zwałach przykopalnianych, który na koniec marca 2014 r. wyniósł 7,5 mln t. Był wyższy w porównaniu do stanu na koniec 2013 r. o ok. 1 mln t. Jeśli chodzi o średnie ceny zbytu węgla ogółem, po 3 miesiącach nadal odnotowujemy tendencję spadkową. Średnia cena węgla wyniosła po 3 miesiącach 2014 r. 288 zł za 1 t. Przypominam, że średnia cena w 2013 r. wynosiła 292 zł za 1 t, a węgla energetycznego 257,5 zł za 1 t. Średnia w 2013 r. wynosiła 262 zł za 1 t. Podobnie spada również cena węgla energetycznego.

    W tych warunkach potrzeba daleko idącej restrukturyzacji węgla kamiennego jest aż nadto widoczna. Mamy świadomość, że przeprowadzenie tej restrukturyzacji siłami tylko samych spółek węglowych jest praktycznie niemożliwe, stąd też zaangażowanie rządu w te procesy, stąd też te spotkania ze stroną społeczną. Myślę, że zarysowuje się dobry konsensus, jeżeli chodzi o polski węgiel, który daje szansę na wyjście na prostą, chociaż proces ten nie będzie ani łatwy, ani szybki.

15 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Ewa Malik:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Chcę jeszcze zapytać o bardzo istotne sprawy. Nie tak dawno państwa rząd tolerował sytuację braku przez 9 miesięcy prezesa Kompanii Węglowej, a wówczas trwał już kryzys w polskim górnictwie. W tak dramatycznej sytuacji, jeżeli chodzi o górnictwo, obecny prezes Kompanii Węglowej pobiera pensję w wysokości 70 tys. zł miesięcznie. Chcę zapytać, czy nie jest to wielka niefrasobliwość tego rządu i oczywiście wielka rozrzutność. Nie ma środków na podwyższenie płac górników, którzy pracują na dole w kopalni.

    Chcę zapytać także o nieobecność tutaj wiceministra gospodarki pana Tomczykiewicza. Nieobecny jest pan minister Piechociński, zatem powinien go zastępować pan Tomczykiewicz. Jesteśmy zdziwieni jego nieobecnością.

    (Poseł Waldemar Andzel: Z Platformy...)

    Tak.

    Kolejne pytanie dotyczy standardów etycznych. Nominacja obecnego prezesa Kompanii Węglowej jest typową nominacją z klucza politycznego, ponieważ pan prezes startuje w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Dziwi mnie to tym bardziej, że to właśnie on powinien rozwiązywać tę dramatyczną sytuację w polskim górnictwie, a nie zajmować się w tej chwili sprawami stricte politycznymi. Dziękuję.

15 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Jerzy Witold Pietrewicz:

    Szanowna Pani Poseł! Myślę, że demonizujemy kwestię braku przez 9 miesięcy prezesa w Kompanii Węglowej. W tym okresie pełniącym obowiązki był pan prezes Uszko, który przeprowadził i przygotował program restrukturyzacji Kompanii Węglowej na lata 2014-2020 w bardzo trudnym dialogu ze związkami zawodowymi. To był program znaczących oszczędności w Kompanii Węglowej, naprawdę sensownie przygotowany, tyle że widzimy, iż dzisiaj te zmiany i ten program są już niewystarczające, bo procesy negatywne, które zaistniały i już od 3 lat są obserwowane w sektorze górnictwa węgla kamiennego, jeszcze się pogłębiły i potrzebne są większe zmiany.

    Jeśli chodzi o kwestię zmiany oraz powołania nowego prezesa zarządu, to pan prezes Taras jest wyjątkowo doświadczonym menedżerem. Myślę, że nikt nie podważa jego kwalifikacji zawodowych. Nie sądzę, żeby dzisiaj chociaż minutę czasu poświęcał sprawom politycznym.

    (Poseł Waldemar Andzel: Jest kandydatem Platformy Obywatelskiej do europarlamentu.)

    Formalnie jest.

    (Poseł Waldemar Andzel: Zatem kandyduje i prowadzi kampanię.)

    Natomiast jest zaangażowany na 200% w sprawy Kompanii Węglowej. Mam przyjemność na bieżąco z nim współpracować.

    Jeśli chodzi o kwestię wyboru, mogę powiedzieć, że na funkcję prezesa Kompanii Węglowej zgłosiło się czterech kandydatów, natomiast wymogi formalne spełniło trzech. W związku z tym nie mogę powiedzieć, że byli to słabi kandydaci. Wybraliśmy najlepszego, tylko ta ławka była naprawdę wąska.

    Nie ma dzisiaj ministra Tomczykiewicza, ponieważ równolegle odbywa się Europejski Kongres Gospodarczy w Katowicach, gdzie minister Tomczykiewicz ma szereg spotkań związanych między innymi z funkcjonowaniem sektora górnictwa węgla kamiennego.

    (Głos z sali: Obowiązkiem ministra jest stawić się w rządzie.)

    (Poseł Waldemar Andzel: Powinien podać się do dymisji jak najszybciej.)

15 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Jadwiga Wiśniewska:

    Panie marszałku, pan doskonale wie, że obowiązkiem ministra jest w dniu, kiedy są zadawane pytania w sprawach bieżących, stawić się przed Wysoką Izbą i odpowiadać na pytania dotyczące najbardziej ważnych spraw poruszanych przez parlamentarzystów, a nie robić kampanię na Śląsku w tym czasie. (Dzwonek) Mamy wrażenie - bardzo dziękuję panu marszałkowi, że mogę to powiedzieć - że pan minister Tomczykiewicz...

    Wicemarszałek Marek Kuchciński:

    Pani poseł...

    Poseł Jadwiga Wiśniewska:

    ...prowadzi dzisiaj kampanię wyborczą na Śląsku, będąc wiceministrem gospodarki odpowiedzialnym za sprawy węgla.

    (Głos z sali: Tomczykiewicz do dymisji.)

15 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Jerzy Witold Pietrewicz:

    Dziękuję za to współczucie, ale nie czuję się zagubiony, pani poseł, w sprawach górnictwa i mogę z wolnej stopy odpowiadać na wszystkie pytania z tym związane. Miałem okazję uczestniczyć w rozmowach ze związkami zawodowymi, również w ramach szczytu węglowego, kierowanego przez premiera Tuska. Mamy w Ministerstwie Gospodarki świadomość tych wyzwań i ograniczeń, które są wokół, związanych z sektorem górnictwa węgla kamiennego. Sądzę, że program działań, który przygotujemy, który, myślę, ujrzy światło dzienne na początku czerwca, stworzy realne szanse, żeby zachować konkurencyjność sektora górnictwa węgla kamiennego w Polsce i by był on podstawą - co pani podkreśliła - polskiego bezpieczeństwa energetycznego. (Oklaski)