15 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2182).

Poseł Bartłomiej Bodio:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić poselski projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny, zawarty w druku nr 2182. Projekt dotyczy wypadków drogowych spowodowanych pod wpływem alkoholu i innych środków odurzających. Jazda pod wpływem alkoholu lub po spożyciu alkoholu to jedno z częstszych wykroczeń polskich kierowców. Liczba wypadków spowodowanych przez nietrzeźwych kierowców wyniosła w 2013 r. ponad 2 tys. Zginęło w nich ponad 250 osób, a 2700 zostało rannych. Każdy z takich przypadków wiąże się z wielką tragedią ludzką i rodzinną. Dlatego w opinii projektodawców konieczne jest podjęcie przedmiotowej inicjatywy ustawodawczej. Postulowane zmiany w zasadach ponoszenia odpowiedzialności przez kierowców kierujących pojazdami mechanicznymi w stanie po spożyciu alkoholu lub innego środka odurzającego albo w stanie nietrzeźwości przyczynią się do zwiększenia świadomości kierowców, większej efektywności kary za wykroczenie bądź przestępstwo, a w konsekwencji do zmniejszenia liczby wypadków spowodowanych przez nietrzeźwych kierowców.

    Jednym z założeń wprowadzenia zaproponowanych przepisów jest również konieczność edukacji i wychowania społeczeństwa, w którym nie ma akceptacji prowadzenia pojazdów pod wpływem alkoholu i innych środków odurzających. Projekt ustawy zawiera propozycje polegające na zwiększeniu wysokości kary grzywny w przypadku popełnienia wykroczenia kierowania pojazdem mechanicznym w stanie po spożyciu alkoholu lub innego środka odurzającego, a więc wykroczenia z art. 87 Kodeksu wykroczeń, którą obecnie mógł zasądzić sąd - od 50 zł do 5 tys. zł - do wysokości 10 tys. zł przy jednoczesnym założeniu minimalnej grzywny w wysokości 2400 zł oraz wprowadzeniu alternatywnej kary w postaci ograniczenia wolności. Ograniczenie wolności miałoby trwać od 2 miesięcy do 6 miesięcy. Podczas ograniczenia wolności kierujący pojazdem mógłby być skierowany do przymusowego wykonywania prac społecznie pożytecznych.

    Zdaniem projektodawców najbardziej dotkliwą dla sprawców sankcją w przypadku popełnienia wykroczenia kierowania pojazdem mechanicznym w stanie po spożyciu będzie nieuchronna i wysoka kara finansowa lub wykonywanie przez dłuższy czas prac społecznych. W ten sposób sprawcy przyczyniliby się do wzrostu dobrobytu lokalnych społeczności, a widmo utraty prawa jazdy i konieczność ponownego zdawania egzaminu uprawniającego do kierowania pojazdami, nieuchronność sankcji w postaci wysokiej kary finansowej oraz wizja konieczności wykonywania pracy społecznie pożytecznej powinny, zdaniem projektodawców, przyczynić się do wzrostu świadomości kierowców i do obniżenia liczby wypadków z udziałem pijanych kierowców.

    Kolejną zmianą proponowaną przez projektodawców jest zmiana ustawy Kodeks karny w zakresie art. 178a, to jest sytuacji, w której osoba znajdująca się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym. Takie zachowanie będzie zagrożone sankcją karną w postaci grzywny nie mniejszej niż 240 stawek dziennych. Postulujemy znaczne zwiększenie wysokości grzywny zasądzonej w sytuacji kierowania pojazdem w stanie nietrzeźwości. W dotychczasowej praktyce wysokości zasądzanych grzywien były bardzo zróżnicowane. W obecnym kształcie ustawy minimalna wysokość kary grzywny może wynieść, w przypadku popełnienia przestępstwa z art. 178a § 1 Kodeksu karnego, 2400 zł, maksymalna wysokość takiej kary to 480 tys. zł. Przyjmuje się, że w praktyce sądy będą zasądzały średnią stawkę dzienną grzywny w wysokości od 10 zł do 100 zł, co daje grzywnę w wysokości od 2400 zł do 24 tys. zł.

    Zaostrzeniu uległoby także zagrożenie czynu przestępnego karą pozbawienia wolności. Obecnie takie działanie jest zagrożone sankcją karną pozbawienia wolności do lat 2. W opinii projektodawców dolna granica i górna granica zagrożenia sankcją karną powinny być zwiększone do zagrożenie karą od 3 miesięcy do 5 lat.

    W przypadku sprawców recydywistów uprzednio skazanych za prowadzenie pojazdów w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo za inne przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji popełnione w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo którzy dopuścili się czynu w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, wysokość obligatoryjnej kary pozbawienia wolności będzie większa i będzie wynosić od 6 miesięcy do 8 lat.

    Projektowana zmiana również umożliwia sądom wydanie orzeczeń w przedmiocie zastosowania środka karnego w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości w przypadku skazania za przestępstwo kierowania pojazdem mechanicznym w stanie nietrzeźwości. Ustawa doprecyzowuje także przepisy ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami w zakresie obowiązkowych badań psychologicznych przeprowadzanych przed przystąpieniem do ponownego egzaminu stwierdzającego kwalifikacje do prowadzenia pojazdów w stosunku do osób pozbawionych prawa jazdy na okres przekraczający rok w konsekwencji popełnionych wykroczeń lub popełnionego przestępstwa jazdy w stanie nietrzeźwości.

    Postulowane zmiany są konsekwencją przyjęcia polityki nieuchronności kary oraz polityki zero tolerancji dla nietrzeźwych kierowców. Dziękuję bardzo. (Oklaski)