10 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 2130).

Poseł Elżbieta Radziszewska:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność w imieniu wnioskodawców, czyli posłów Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska, przedstawić projekt nowelizacji ustawy o zakwaterowania Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

    Ustawa jest bardzo krótka, zmienia w nieznacznym stopniu ustawę z 1995 r., ale za to bardzo ważna pod względem treści merytorycznej. Powiem, skąd wziął się wniosek, za sprawą którego postanowiliśmy tę ustawę zmienić. Okazało się, że ta ustawa była znowelizowana, a nowelizacja weszła w życie 1 stycznia 2013 r. Ta nowelizacja w zasadniczy sposób zmieniała zasady wykupu lokalów będących w zasobach Wojskowej Agencji Mieszkaniowej, jednak były to dużo mniej korzystne warunki wykupu tych mieszkań od 1 stycznia 2013 r.

    Okazało się, że część mieszkań, część lokali będących w zasobach Wojskowej Agencji Mieszkaniowej nie mogła być nabyta przez mieszkańców osiedla w myśl wcześniej obowiązującej ustawy, ponieważ były nieuregulowane stosunki własnościowe ziem, na których stały bloki mieszkalne, w których mieszkały osoby uprawnione do wykupowania mieszkań zgodnie z tą ustawą. Na ten fakt zwrócili uwagę mieszkańcy i członkowie rady osiedla Nowy Glinnik, ponieważ właśnie oni należeli do grupy pokrzywdzonych. W sprawie osiedla Nowy Glinnik kwestie własności ziemi zmieniły się dopiero w kwietniu 2013 r. - dopiero wtedy te kwestie zostały uregulowane. Natomiast nowa ustawa weszła w życie 1 stycznia, czyli w żaden sposób wtedy, kiedy otworzyły się możliwości wykupu mieszkań, ci mieszkańcy, uprawnione osoby, uprawnione rodziny nie mogli wykupić tych mieszkań.

    Mieszkańcy zaprosili na spotkanie przewodniczącego Komisji Obrony Narodowej pana posła Stefana Niesiołowskiego i mnie, ponieważ jestem posłanką z tego terenu, i przedstawili problem. Oczywiście ten problem dotyczył nie tylko Nowego Glinnika przy gminie Lubochnia w powiecie tomaszowskim, ale dotyczył bardzo wielu jednostek wojskowych i bloków po dawnych jednostkach wojskowych, kiedy mieliśmy dużo wojskowych, było wojsko poborowe i tych mieszkań jest sporo, ale w mało atrakcyjnych lokalizacjach.

    Lokalizacja tzw. osiedla wojskowego w Nowym Glinniku z punktu widzenia atrakcyjności mieszkań jest korzystna tylko i wyłącznie dla ludzi, którzy pracują w jednostce obok, ale mało atrakcyjna dla kogoś z zewnątrz, kto chciałby kupić mieszkanie, ale i mało atrakcyjna dla osób, które tam mieszkają, kończą służbę wojskową i dostają odprawę. Okazało się bowiem, że koszt wykupu mieszkania na nowych zasadach wprowadzonych 1 stycznia 2013 r. jest bardzo nieatrakcyjny. Okazało się, że będący na spotkaniu prezes Wojskowej Agencji Mieszkaniowej pan Michał Świtalski również wyszedł naprzeciw oczekiwaniom mieszkańców wielu osiedli takich jak Nowy Glinnik. A więc dzięki wspólnej pracy z panem Siemoniakiem, ministrem obrony narodowej, i prezesem Wojskowej Agencji Mieszkaniowej panem Michałem Świtalskim udało się uzgodnić tekst tej nowelizacji.

    Ustawa jest krótka, właściwie zmienia kwestię w dwóch zakresach. Po pierwsze, uelastycznia możliwości wykupu mieszkań, właściwie możliwości zamiany wykupowanego mieszkania. W wielu sytuacjach osoby, które są uprawnione do wykupu tych mieszkań, mieszkały w mieszkaniach dość dużych, miały dwójkę, trójkę dzieci. Dzisiaj jako samotne osoby starsze nie mają potrzeby wykupienia tak dużego mieszkania. Brzmienie ustawy ograniczało zamianę tych mieszkań na mniejsze lub w innym przypadku na większe.

    Nowelizacja art. 48b pozwala na uelastycznienie, tak żeby osoby uprawnione mogły te mieszkania nabyć. Nie chodzi tylko o mieszkania, w których były zameldowane i z których korzystały zgodnie z uprawnieniami, ale o to, żeby można było je zamienić, i to nie tylko z żołnierzem zawodowym, ale również z osobą inną niż żołnierz zawodowy.

    Druga zmiana w tejże ustawie, dotycząca art. 58, wyrównuje tę nierówność, która zaistniała 1 stycznia 2013 r. Przywracamy możność wykupienia z ulgą 95-procentową uprawnionym osobom, które nie mogły tego zrobić z przyczyn obiektywnych przed 1 stycznia 2013 r. A więc ta ustawa niejako przywraca tę możliwość, żeby były równe warunki dla wszystkich uprawnionych osób, żeby nie było tego dysonansu, który zaistniał po nowelizacji ustawy właśnie w treści art. 58.

    Zaproponowana nowelizacja z jednej strony wpłynie na racjonalne gospodarowanie przez Wojskową Agencję Mieszkaniową zasobem mieszkaniowym, ale z drugiej strony znacząco wpłynie na poprawę sytuacji mieszkaniowej i ekonomicznej osób innych niż żołnierze zawodowi zajmujących lokale mieszkaniowe w zasobach WAM-u, umożliwi zwłaszcza osobom mającym trudną sytuację ekonomiczną, na przykład dłużnikom, zamianę dotychczasowych lokali mieszkalnych na lokale o mniejszym metrażu. W zasobach Wojskowej Agencji Mieszkaniowej zostało już niewiele z tego zasobu, zasób mieszkaniowy, który ma temu podlegać, jest znikomy. To, co było do sprzedaży w dużych miastach, to, co było atrakcyjne i miało uregulowane kwestie własności ziemi, na której te lokale się znajdowały, zostało już sprzedane do 1 stycznia 2013 r. Dzisiaj głównie to zostało w małych miejscowościach, w lesie, daleko od siedzib gmin, daleko od miast powiatowych. Średnia wysokość, jeśli chodzi o lokale sprzedane do dnia 20 czerwca ubiegłego roku, wynosiła 95 tys. zł. Średnia odprawa mieszkaniowa dla żołnierzy, którzy kończą służbę, wynosiła 180 tys. zł. W związku z tym różnica tych dwóch kwot pokazuje, że lepiej wziąć kwotę 180 tys. zł, niż wykupić mieszkanie za 95 tys. zł. Odprawa była dwukrotnie wyższa niż cena za to mieszkanie. Mieszkania są nieatrakcyjne, jest bardzo wiele pustostanów, w wielu miejscach 1/3 lokali mieszkalnych jest niezamieszkana, są to pustostany. Co to powoduje? To oczywiście podraża koszty utrzymywania całego osiedla, ale również mieszkańcom tego osiedla bardzo znacznie podnosi czynsz, więc nie tylko agencji przynosiło to straty, ale również tym, którzy mieszkają na tych osiedlach, w sposób znaczny podnosiło koszty utrzymania pojedynczego lokalu. To jest sytuacja naprawdę bardzo trudna, bo skoro 1/3 lokali jest niezamieszkana, to oczywiście te koszty musiały być rozłożone na innych.

    Zmiana zasad sprzedaży w 2013 r. spowodowała efekt odwrotny do założeń wówczas przyjętych. Zmniejszenie wysokości bonifikaty za lokal i objęcie bonifikatą również gruntu przynależnego do lokalu wcale nie jest czynnikiem, który by zachęcał do wykupu. Od czasu wejścia w życie nowelizacji ustawy sprzedano raptem 6 lokali, i to nie na rzecz osób uprawnionych, ale tych osób, które musiały uzyskać zgodę ministra obrony narodowej, żeby móc wykupić te lokale. Czyli efekt był żaden, co powoduje, że WAM nie uzyskuje środków finansowych w przewidywanej wysokości na potrzeby swoich mieszkań, którymi zarządza. Lokale zwalniane przez żołnierzy zainteresowanych, którzy otrzymują odprawy mieszkaniowe, generują oczywiście koszty po stronie WAM-u, bo trzeba dokonać niezbędnego remontu i trwale je utrzymać lub zbyć w drodze przetargowej, a jako że są nieatrakcyjne, po prostu nie ma chętnych.

    Zaprojektowane zmiany w tej nowelizacji ustawy będą skutkować zwiększeniem przychodów, w tym na inwestycje mieszkaniowe Wojskowej Agencji Mieszkaniowej, bo jeżeli porównamy te liczby: 6 lokali sprzedanych i wcześniej, do czasu wejścia w życie nowelizacji, na przykład w jednym tylko 2011 r. 1600, to od razu widać różnicę. Korzyści dla WAM-u wynikają również ze zmniejszenia kosztu remontu lokali zwalnianych przez tych żołnierzy, którzy odbierają wojskową odprawę mieszkaniową, ale także daje to możliwość realizowania przez mieszkańców uprawnienia do wykupu na preferencyjnych zasadach obowiązujących przez poprzednie 9 lat, zwłaszcza przez emerytów mieszkających od lat kilkudziesięciu w budynkach, gdzie ustały już przeszkody prawne uniemożliwiające sprzedaż na korzystnych warunkach, które obowiązywały do końca 2012 r.

    Ten projekt ustawy jest zgodny z postulatami mieszkańców mieszkających na tych osiedlach i jest zgodny z interesem Wojskowej Agencji Mieszkaniowej, więc jeżeli wszyscy na tym zyskują, i mieszkańcy, i ci, którzy wykupią, i Wojskowa Agencja Mieszkaniowa, wydaje się, że nie ma przeszkód do tego, żeby taką nowelizację uchwalić, tym bardziej że ten projekt nie powoduje żadnych negatywnych skutków ani dla budżetu państwa, ani dla jednostek samorządu terytorialnego, a przedmiot projektowanej ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.

    O tym, że jest duże zainteresowanie tą bardzo krótką w końcu, dwuartykułową, zmieniającą dwa artykuły ustawą, świadczy fakt, że odezwało się bardzo dużo osób mieszkających na takich osiedlach, m.in. raptem trzy dni temu napisał w tej sprawie pan, który mieszka na Helu, a chodziło o mieszkania, które tam są.

    (Poseł Wojciech Penkalski: Na Helu?)

    W Gdyni, mieszkania w Gdyni podlegające WAM-owi w Gdyni.

    Jeżeli okazuje się, że mamy pustostany, że nie można gospodarować i jeżeli czynsz dla rodziny wynosi 900 zł, a mieszkania zieją pustką, ich utrzymanie tylko kosztuje, nikt ich nie chce kupić, a są zainteresowani tym, żeby je wykupić, spośród mieszkańców tych osiedli i uprawnionych zgodnie z ustawą o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych, a na dodatek wyrównuje się tę nierówność, która zaistniała po nowelizacji ustawy, bardzo bym prosiła wszystkich panów posłów o pozytywne ustosunkowanie się do projektowanej ustawy i dość szybkie procedowanie, tak żeby rzeczywiście zdjąć ten ciężar z osiedli, ale i umożliwić tym osobom nabycie tych mieszkań na równych prawach z tymi, którzy kupili tego typu mieszkania przed 1 stycznia 2013 r.

    Chciałabym na koniec podziękować tym panom z Nowego Glinnika, z Rady Osiedla Nowy Glinnik, za to, że zwrócili uwagę na ten problem, i tym wszystkim, którzy przyczynili się do tego, że ten projekt jest dzisiaj przedmiotem pierwszego czytania.

    Panie marszałku, bardzo dziękuję. (Oklaski)