13 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji Finansów Publicznych o obywatelskim i komisyjnym projektach ustaw o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (druki nr 19, 230 i 619).

Poseł Waldy Dzikowski:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Platformy Obywatelskiej wobec sprawozdania połączonych komisji: Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w sprawie projektów z druków nr 19 i 230, czyli obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz komisyjnego projektu ustawy o takim samym tytule.

    Oba projekty zostały skierowane do połączonych komisji: Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, jak i Komisji Finansów Publicznych, które powołały podkomisję w celu przedstawienia sprawozdania. Miałem przyjemność przewodniczyć podkomisji. Spotykała się ona wielokrotnie, zasięgała opinii ekspertów. Temat nie jest łatwy, mówimy o wpłatach do budżetu państwa nazywanych potocznie janosikowym. Komisja przedstawiła sprawozdanie, o którym następnie dyskutowano na posiedzeniach połączonych komisji. Pokrótce mogę powiedzieć, że wprowadzono tam zmiany we wskaźnikach, rozwiązano także rezerwę celową pochodzącą z części wpłat tzw. janosikowego i rozdysponowano ją w tym przypadku dla poszczególnych gmin, stosując odpowiedni algorytm. Wprowadzono także wskaźnik ludnościowy przede wszystkim dla dużych miast, od 300 do 500 tys., od 500 tys. do miliona i powyżej miliona. Ten wskaźnik miał m.in. pomagać tym jednostkom i wpływać na wpłaty do budżetu państwa. Było to zasadne ze względu chociażby na przykład Warszawy, gdzie rzeczywiście ten wskaźnik ma znaczenie, podnosi faktyczną liczbę ludności. Wprowadzono także progi ostrożnościowe dla poszczególnych jednostek: w przypadku gmin to 15%, w przypadku powiatów - 55%, a 40% w przypadku samorządów województw. Wprowadzono także ograniczenia. Jeżeli dochody jakiejkolwiek jednostki samorządowej przekraczają próg 2500%, to wtedy ich wpłata nie może przekroczyć 25%. Chodzi o te gminy, które mają bardzo duże wpłaty do budżetu państwa.

    Rzeczywiście to sprawozdanie zostało odrzucone przez połączone komisje właśnie ze względu na to, że była rozwiązywana rezerwa drogowa, tak aby stała się później jakby elementem subwencji: w przypadku powiatów - równoważącej, a w przypadku województw - regionalnej. Ona powiększała tę subwencję, a przez to, mimo że janosikowe się zmniejszało, poszczególne jednostki samorządu, czyli powiaty i województwa, nie traciły. Założenie było takie, aby te progi ostrożnościowe i inne rozwiązania, o których wspomniałem pokrótce, zostały wprowadzone, tak aby rzeczywiście nie tyle znosić janosikowe, ile po prostu w wielu częściach ten algorytm czy ten system się zneutralizował, bo był wprowadzany w 2003 r., a przecież sytuacja i zewnętrzna, i wewnętrzna finansów publicznych czy też jednostek samorządu się zmieniała.

    W tym czasie odbyło się posiedzenie Trybunału Konstytucyjnego w związku ze skargą m.in. Warszawy w sprawie wpłat do budżetu państwa, czyli janosikowego. Trybunał to rozpatrzył, wydał orzeczenie główne, a także postanowienie sygnalizacyjne. Mogę na zakończenie powiedzieć, że w dużej mierze to sprawozdanie jest odpowiedzią na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego. Te prace szły w bardzo dobrym kierunku, co przyznał także Trybunał Konstytucyjny w swoim uzasadnieniu, a reprezentantem na tym posiedzeniu w trybunale był m.in. przewodniczący Zgorzelski.

    Dlatego też w imieniu klubu Platforma Obywatelska rekomenduję, aby przystąpić do dalszych prac, bo część rzeczy się oczywiście zdezaktualizowała. W porozumieniu z Ministerstwem Finansów będziemy starali się wypracować taki modeli i taki system, który daleko bardziej usprawni system janosikowego, tym bardziej że mamy za sobą rzecz ważną - orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego.

    (Poseł Tomasz Makowski: Zostało 90 dni.)

    Rzeczywiście zostało niewiele dni, aby wykonać orzeczenie nie tylko podstawowe, ale i sygnalizacyjne.

    (Poseł Piotr Zgorzelski: Jeszcze jedno orzeczenie przed nami.)

    Tak jest, dlatego w imieniu klubu Platforma Obywatelska rekomenduję odrzucenie wniosku, odrzucenie sprawozdania. Dziękuję bardzo. (Oklaski)