21 punkt porządku dziennego:

Poseł Zbigniew Sosnowski:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Sprawa zbiórek publicznych i danin nie jest sprawą nową. Już w okresie międzywojennym istniały regulacje w kwestii zbiórek publicznych, oceny ich celowości oraz prawidłowości rozliczeń i rozdysponowania środków. Te regulacje to uchwalona w dniu 15 marca 1933 r. ustawa o zbiórkach publicznych. Co istotne, przetrwały one do chwili obecnej.

    Zmiany systemowe, ustrojowe, a także szeroki dostęp obywateli do informacji poprzedzone powinny być nowoczesnymi regulacjami prawnymi. Dobra i nowoczesna ustawa to najlepsze oprzyrządowanie dla celu, jakiemu ma ona służyć. Proponowane przedłożenie rządowe ma zwiększyć dostępność informacji o zbiórkach dla wszystkich obywateli, a także przesunąć rolę państwa, tak aby tworzyło ono jasne, przejrzyste ramy wspierające organizacyjnie ofiarność naszych obywateli.

    Projekt zakłada zniesienie dotychczasowego obowiązku uzyskania pozwolenia na organizację zbiórki i zastąpienie go zgłoszeniem w przypadku zbiórek w formie ofiar w gotówce lub w naturze w miejscach publicznych. W tej sytuacji obowiązkowe stanie się sprawozdanie z takiej zbiórki, które będzie musiało zostać uwidocznione w ogólnopolskim portalu internetowym. Godzi się w tym miejscu zauważyć, że rząd przewidział w tym celu umożliwienie informatyzacji procesu zgłaszania zbiórek oraz umieszczanie sprawozdań w formie elektronicznej.

    W odniesieniu do proponowanej regulacji zauważa się wiele odmienności w stosunku do regulacji obecnie obowiązującej. Nowa regulacja rozstrzyga pojawiające się niejasności prawne w przypadku innych niż tradycyjne form darów i ofiar, chociażby zbiórki przez przelewy na konto. Ułatwienie obywatelom ofiarności musi być obwarowane systemem ujawniającym obywatelską kontrolę zbiórek.

    Panie i panowie posłowie, omawiana dzisiaj materia ma charakter nader szlachetny i wrażliwy. Adresowana jest ona do ludzi szlachetnych i - powiedziałbym - wielkodusznych. Co do tego nikt na tej sali nie ma wątpliwości, ale procedując nad tak szczególną materią, nie możemy spuścić z pola widzenia osób o niecnych celach i zamiarach, które - stosując mistyfikację - pod płaszczykiem dobrodziejów są po prostu oszustami żerującymi na ludzkiej naiwności. To wielka szkoda, że w swym wystąpieniu musiałem wyeksponować także i ten element.

    Zbieranie ofiar w gotówce lub naturze w miejscu publicznym to nie jedyny sposób na pozyskiwanie pomocy. Obywatele będą mogli zbierać środki na cele publiczne, na przykład prosząc o wpłaty na konto na dany cel. Przypomnieć w tym miejscu należy, że zbieranie środków przez organizacje pożytku publicznego nakłada na nie kompleksowe obowiązki sprawozdawcze.

    Wysoki Sejmie! Z zadowoleniem należy przyjąć fakt zdefiniowania określonych regulacji w projekcie ustawy. Dookreślona została definicja zbiórki publicznej, a zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 1971 r. sprecyzowano termin ˝miejsce publiczne˝. Jako rzecz istotną określono cel zbiórki, przez odniesienie do katalogu zadań publicznych, co zostało zdefiniowane w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

    Projekt odnosi się do problematyki informowania organów kontroli skarbowej o przekazanej gotówce lub darach. Jednakże analogicznie do stanu obecnych uregulowań zakres przedmiotowy ustawy nie będzie miał zastosowania w odniesieniu do: zbiórek na cele religijne; prowadzenia loterii fantowych i pieniężnych; przeprowadzania zbiórek w gronie osób znajomych, wśród młodzieży szkolnej oraz w lokalach urzędów publicznych, za zgodą kierownika urzędu. Krąg podmiotów uprawnionych do prowadzenia zbiórek publicznych został dość szeroko zdefiniowany i stanowi rozszerzenie względem obecnie obowiązującej ustawy. Projekt szeroko określa zasady prowadzenia zbiórek publicznych i w tym celu wyróżnia dwa istotne elementy: zgłoszenie i obowiązki sprawozdawcze. Projektodawca przewiduje także skutki nieprzesłania w terminie sprawozdania.

    Wobec faktu, iż projektowana ustawa przewiduje wiele nowych uregulowań, nieodzowna wydaje się także nowelizacja całego szeregu innych aktów prawnych. Z uwagi na swoją istotę oraz szczególny charakter projekt został poddany licznym konsultacjom i opiniom. Podobnie jak wiele innych opiniowanych aktów prawnych tak i ten - zważywszy na delikatność materii - z pewnością będzie musiał nieraz zostać przeanalizowany przez podmioty dotknięte jego regulacją. Rząd w uzasadnieniu projektu pokusił się o ocenę wpływu projektowanej ustawy na sektor finansów publicznych, w tym budżet jednostek samorządu terytorialnego. Prognozowane skutki oceniono pozytywnie.

    Wysoka Izbo! Procedowana dzisiaj materia nie jest materią regulującą nieznane obszary życia państwa. Jednakże - jak wskazałem na początku - 80-letni okres obowiązywania ustawy w dużej mierze przyczynił się do jej dezaktualizacji.

    Polskie Stronnictwo Ludowe, w imieniu którego mam zaszczyt przemawiać, pozytywnie odnosi się do projektu ustawy i opowiada się za skierowaniem go do dalszych prac w komisji. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)