3 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o scalaniu i wymianie gruntów (druki nr 827 i 1531).

Poseł Józef Racki:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Z upoważnienia Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego odniosę się do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o scalaniu i wymianie gruntów, druk nr 827, oraz sprawozdania Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, druk nr 1531.

    Dotychczasowe przepisy ustawy o scalaniu i wymianie gruntów mają na celu poprawę struktury obszarowej gospodarstw rolnych oraz przeprowadzenie zagospodarowania poscaleniowego na wniosek rolników. Brak jest natomiast skutecznych przepisów prowadzenia prac scaleniowych z urzędu w przypadku działania inwestorów powodujących znaczną ingerencję w rolniczą przestrzeń produkcyjną. Co prawda w dotychczasowym stanie prawnym postępowanie scaleniowe może być wszczęte z urzędu, jeżeli ukształtowanie rozłogów gruntów na projektowanym obszarze scalenia wskutek działalności przemysłowej, przebiegu budowanych dróg publicznych, kolei, rurociągów gazowych, zbiorników wodnych lub urządzeń melioracji wodnych zostało lub zostanie znacznie pogorszone, ale nie nałożono na inwestora obowiązku przeprowadzenia prac scaleniowych.

    Koszty wykonania scalania i wymiany gruntów oraz zagospodarowania poscaleniowego w przypadku prowadzenia scalenia w związku z budową autostrady pokrywa Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Oznacza to, że w przypadku realizacji inwestycji celu publicznego innych niż autostrady koszty scalenia pokrywane były ze środków budżetu państwa. Proponowane zmiany wprowadzają do słowniczka pojęcia uczestnika scalenia i inwestora, które to pojęcie jest znane ze specustaw drogowej, przeciwpowodziowej i kolejowej. Inwestor to jednostka samorządu terytorialnego lub inny podmiot realizujący inwestycję celu publicznego wymieniony w specustawach. Dodany w art. 4 ust. 3 wyraźnie wskazuje, że to inwestor, którego działanie wpływa dezorganizująco na obszary rolnicze, będzie obciążany kosztami prac scaleniowych oraz zagospodarowania poscaleniowego. Inwestycja scalenia gruntów powinna być uruchomiona na wniosek inwestora, a szczególnie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, która realizuje inwestycje celu publicznego wpływające dezorganizująco na rolniczą przestrzeń produkcyjną. Na wykupy gruntów pod budowę dróg krajowych i autostrad wydaje się ok. 160 mln zł, a może lepiej byłoby przeprowadzić scalenie gruntów, porządkując rozłogi gospodarstw rolnych. Zmiana w art. 2 dopuszcza możliwość zmiany przebiegu granic nieruchomości zabudowanej. Zmiana w art. 3 wskazuje wojewodę jako organ wyższego stopnia w stosunku do starosty wydającego decyzję zatwierdzającą projekt scalenia. Taki zapis wynika z tego, że wojewoda jako dysponent środków budżetowych sprawuje nadzór w zakresie finansowym i odwoławczym. Wydanie decyzji ostatecznej winno nastąpić w ściśle ustalonych terminach agrotechnicznych, z uwzględnieniem aktualnego stanu obejmowania w posiadanie gruntów rolnych. W dodanym ust. 3a w art. 8 zapisano, że w przypadku gdy o scalenie gruntów wystąpi inwestor, pozostałym uczestnikom postępowania scaleniowego przysługują dopłaty, jeżeli inwestor na obszarze scalenia, po pierwsze, nie posiada gruntów albo, po drugie, posiada grunty, ale ich wartość jest mniejsza od wartości gruntów niezbędnych na realizacje celu publicznego. Zmiana w art. 17 polega na wskazaniu, że grunty na cele miejscowej użyteczności publicznej wydziela się z gruntów agencji nieruchomości lub gminy, a jeżeli nie ma gruntów agencji nieruchomości lub gminy, wydziela się z gruntów uczestników scalenia. Dodatkowo proponuje się doprecyzowanie zakresu obowiązywania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w zakresie wzruszania decyzji ostatecznej. Według nowego zapisu wzruszenie może nastąpić w okresie 5 lat od dnia jej wydania. Ważne zapisy zawiera też art. 2. Do postępowań scaleniowych niezakończonych do dnia wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe, a sprawy prowadzone w zakresie wzruszenia ostatecznych decyzji podlegają umorzeniu, jeżeli upłynęło 5 lat od wydania tej decyzji.

    Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, mając na uwadze potrzebę dostosowania ustawy o scalaniu i wymianie gruntów do istniejących potrzeb, będzie głosował za jej przyjęciem. Dziękuję za uwagę.