Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej pragnę przedstawić stanowisko wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego, druk nr 1323.
Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z 22 listopada 2010 r. zakwestionował przepis § 182 rozporządzenia ministra sprawiedliwości z 23 lutego 2007 r. Trybunał Konstytucyjny stwierdził niezgodność tego przepisu z art. 41 § 1 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych, a przez to z art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Przepis ten wykroczył bowiem poza zakres przedmiotowy upoważnienia zawartego w art. 41 § 1 Prawa o ustroju sądów powszechnych.
Zakwestionowany przez Trybunał Konstytucyjny przepis dopuszczał możliwość nadawania klauzuli wykonalności orzeczeniu sądowemu i ugodzie sądowej bez wydawania oddzielnego postanowienia w tym przedmiocie, chyba że klauzula miała być nadana na rzecz osoby lub przeciwko osobie, która nie była wymieniona w tytule egzekucyjnym jako uprawniona lub zobowiązana, albo tytuł egzekucyjny został wydany w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Trybunał Konstytucyjny zakwestionował przepis § 182 rozporządzenia ministra sprawiedliwości głównie ze względu na umieszczenie go w rozporządzeniu, o czym była tu już wcześniej mowa, a nie w ustawie. Trybunał nie podważał dopuszczalności uproszczonego trybu nadawania klauzuli, natomiast stwierdził w wyroku, że niezbędne jest uregulowanie powyższej kwestii w Kodeksie postępowania cywilnego.
Omawiany projekt ustawy w proponowanym brzmieniu art. 783 § 3 Kodeksu postępowania cywilnego stanowi, że postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności orzeczeniom sądu lub referendarza sadowego oraz ugodom zawartym przed sądem będą wydawane bez spisywania odrębnej sentencji przez umieszczenie na tytule egzekucyjnym klauzuli wykonalności. Będzie ona podpisywana przez skład sądu lub referendarza sądowego, który nadaje klauzulę. Na oryginale tytułu egzekucyjnego będzie umieszczona wzmianka o nadaniu klauzuli wykonalności. Tak jak dotychczas, w drodze odrębnego postanowienia, będzie nadawana klauzula wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, który nie pochodzi od sądu. Uproszczona klauzula nie będzie stosowana także do tytułów egzekucyjnych w postaci orzeczeń wydawanych w elektronicznym postępowaniu upominawczym.
Omawiane propozycje zmian doprowadzą do wyeliminowania w praktyce sądów rozbieżności, których konsekwencje są często uciążliwe dla wierzycieli. Zdarza się bowiem, że komornicy sądowi nie honorują tytułów wykonawczych opatrzonych klauzulą wykonalności nadaną w trybie uproszczonym. Omawiane dziś zmiany spowodują też zmniejszenie obciążeń sądów i referendarzy sądowych, bowiem wydanie większej liczby orzeczeń wraz z uzasadnieniem pochłania dużo czasu i powoduje dodatkowe obciążenie sądów, jak również ma niekorzystny wpływ na szybkość i sprawność rozpoznawania wniosków o nadanie klauzuli wykonalności i innych spraw sądowych. Chcę także podkreślić i przypomnieć, że uproszczona forma nadawania klauzuli wykonalności funkcjonowała od wielu lat i była powszechnie akceptowana. Dlatego Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycznej uznaje za zasadne i potrzebne wprowadzenie tej zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego i skierowanie tego projektu do prac w komisji kodyfikacyjnej. Dziękuję bardzo, pani marszałek. (Oklaski)