8 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1290).

Poseł Genowefa Tokarska:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw wraz z projektami aktów wykonawczych, według druku nr 1290.

    Projekt niniejszej ustawy ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej. Wprowadza zatem nowe unormowania w zakresie wydawania, wykupu i dystrybucji pieniądza elektronicznego oraz tworzenia, organizacji i działalności tej instytucji, a także nadzoru nad tymi podmiotami. Projekt ustawy w sposób kompleksowy wdraża dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/110/WE z dnia 16 września 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje pieniądza elektronicznego oraz nadzoru ostrożnościowego nad ich działalnością.

    Podstawowym celem tej dyrektywy było usunięcie barier wejścia na rynek pieniądza elektronicznego i zapewnienie równych warunków konkurencji dla wszystkich podmiotów - dostawców usług płatniczych. Wprowadzone dotychczas zmiany w ustawie o elektronicznych instrumentach płatniczych niestety nie w pełni wykonywały zapisy niniejszej dyrektywy w tym zakresie. Stąd projekt ustawy uchyla w całości obecnie obowiązującą ustawę o elektronicznych instrumentach płatniczych i umieszcza całość zagadnień związanych z wydawaniem pieniądza elektronicznego, działalnością tej instytucji i świadczeniem usług płatniczych w ustawie o usługach płatniczych.

    Poza implementacją dyrektywy 2009/110/WE projekt poszerza katalog podmiotów uprawnionych do operacji pieniądzem elektronicznym i zapewnia zasadę równego traktowania podmiotów działających na podstawie ustawy o usługach płatniczych. Na uwagę zasługuje fakt, że dyrektywa przewiduje 12 tzw. opcji narodowych, będąc jednocześnie dyrektywą opartą na restrykcyjnej implementacji prawa, zapewniając jednolite standardy we wszystkich państwach członkowskich. Jedną z opcji tzw. narodowych przyjętych w projekcie ustawy jest uwzględnienie w katalogu podmiotów uprawnionych do wydawania pieniądza elektronicznego spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych oraz banków, w tym m.in. BGK. Katalog ten jest zamknięty i został rozszerzony właśnie o SKOK i Pocztę Polską.

    Opcje z art. 5 ust. 5 i z art. 7 ust. 3 dyrektywy dają możliwość elastycznego działania Komisji Nadzoru Finansowego jako organu nadzorującego. Pozwala to organowi nadzoru na zmniejszanie lub zwiększanie wymogów dotyczących obowiązku posiadania funduszy własnych. Dzięki temu na przykład podmioty nieposiadające wystarczającego kapitału przeznaczonego na fundusze własne będą mogły stać się instytucją pieniądza elektronicznego, jeżeli KNF uzna, że przedstawione przez nie rozwiązania zapewniają wystarczającą ochronę działalności. Komisja Nadzoru Finansowego będzie mogła również dokonać oceny, czy aktywa instytucji są bezpieczne, obciążone niskim ryzykiem, i na tej podstawie będzie można określić ich kategorię stosownym rozporządzeniem.

    Projekt omawianej ustawy bardzo precyzyjnie określa zakres przedmiotowy, a także wprowadza nową systematykę i definicje w zakresie instytucji pieniądza elektronicznego, określa zasady funkcjonowania kart płatniczych, ustala prawa i obowiązki akceptanta i agenta rozliczeniowego. Projekt ustawy wprowadza uprawnienie do wydawania pieniądza elektronicznego w ograniczonym zakresie przez krajowe instytucje płatnicze, określając kapitał założycielski w wysokości 125 tys. euro. Działalność ta może być wykonywana jedynie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a średnia wartość pieniądza elektronicznego nie może przekroczyć równowartości 5 mln euro miesięcznie.

    Ustawa normuje również zasady prowadzenia działalności przez oddział zagranicznej instytucji pieniądza elektronicznego, wprowadzając między innymi zasadę uzyskiwania zezwolenia i informowania Komisji Europejskiej o wydanych zezwoleniach ww. instytucjom przez Komisję Nadzoru Finansowego. Zezwolenie, o którym mowa, może być wydane, jeżeli środki przeznaczone na funkcjonowanie oddziału zagranicznej instytucji pieniądza elektronicznego, wyodrębnione z kapitału założycielskiego zagranicznej instytucji pieniądza elektronicznego, wynoszą co najmniej równowartość w walucie polskiej kwoty 350 tys. euro, ustalonej z zastosowaniem kursu średniego ogłoszonego przez NBP obowiązującego w dniu wydania zezwolenia.

    Zarówno instytucje pieniądza elektronicznego krajowe, jak i zagraniczne są zobowiązane do wnoszenia wpłat na pokrycie kosztów nadzoru. Zasady obliczania i uiszczania tych wpłat określa prezes Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia, dla instytucji krajowych i sama ustawa dla zagranicznych instytucji pieniądza elektronicznego. Projekt ustawy normuje również sankcje karne za wydawanie pieniądza elektronicznego przez podmiot do tego nieuprawniony, za przekazywanie błędnych informacji lub ich nieudzielanie Komisji Nadzoru Finansowego i Narodowemu Bankowi Polskiemu.

    Projekt niniejszej ustawy wprowadza liczne zmiany w wielu innych ustawach, m.in. w ustawie o podatku od spadków i darowizn, w ustawach o podatku dochodowym od osób fizycznych i od osób prawnych, w ustawie o rachunkowości, w Ordynacji podatkowej, w ustawie o Narodowym Banku Polskim, w Prawie bankowym, w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, w ustawie o nadzorze nad rynkiem finansowym i wielu innych. W art. 27 wprowadza regulację przejściową dotyczą obowiązku dostosowania się w okresie 12 miesięcy przez istniejące już krajowe instytucje płatnicze do zmian w zasadach określania środków finansowych stanowiących ich fundusze własne oraz do wprowadzania obowiązku posiadania systemu zarządzania ryzykiem i kontroli wewnętrznej.

    Przedkładany projekt ustawy jest dokumentem niezwykle złożonym, oddziałującym na wiele instytucji finansowych i gospodarczych. Zawiera propozycje rozporządzeń prezesa Rady Ministrów i ministra finansów regulujących szczegółowo sposoby i zakresy składanych informacji i sprawozdań, określających zasady naliczania i uiszczania opłat, a także ustaleń dotyczących gwarancji i ubezpieczeń.

    Ze względu na bardzo rozległy zasięg swojego oddziaływania projekt zdecydowanie wymaga pogłębionej analizy prawno-ekonomicznej, co - mam nadzieję - będzie miało miejsce w Komisji Finansów Publicznych. Jest dokumentem, który daje ogromne szanse na unowocześnienie i uproszczenie regulacji w zakresie pieniądza elektronicznego, sprzyjać będzie rozwojowi obrotu bezgotówkowego, zwiększy efektywność całego systemu płatniczego i powinien korzystnie wpłynąć na dynamikę wzrostu gospodarczego. Dziękuję bardzo.