6, 7, 8 i 9 punkt porządku dziennego:

  6. Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych (druk nr 1204).
  7. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o ogrodach działkowych (druk nr 1148).
  8. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych, ustawy o podatku rolnym oraz ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (druk nr 1170).
  9. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o ogrodach działkowych (druk nr 1240).

Poseł Leszek Aleksandrzak:

    Dziękuję bardzo.

    Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam przyjemność przedstawić projekt ustawy o zmianie ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych, ustawy o podatku rolnym oraz ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej.

    Szanowne panie posłanki i panowie posłowie, pozwólcie, że w pierwszej części przedstawię kilka takich bardzo ogólnych uwag, tych, które są najistotniejsze dla tego projektu, tych, które zmieniają to, co zakwestionował Trybunał Konstytucyjny 11 lipca 2002 r., kiedy ogłosił wyrok w sprawie niezgodności z konstytucją zapisów ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych z 2005 r. W swoim wyroku trybunał orzekł o niezgodności 24 przepisów przedmiotowej ustawy. Jednocześnie pozostawił Sejmowi 1,5 roku na przyjęcie nowych zapisów regulujących funkcjonowanie rodzinnych ogrodów działkowych. Jeżeli przez ten okres Sejm nie dokona niezbędnych zmian, 21 stycznia 2014 r. przestaną obowiązywać wszystkie zakwestionowane przez trybunał przepisy. W takiej sytuacji wygaśnie prawo użytkowania wieczystego, prawo użytkowania gruntów przyznane Polskiemu Związkowi Działkowców, a pełne prawa do dysponowania gruntem powrócą do jego właścicieli. W efekcie może dojść do sytuacji, w której grunty zajmowane dotąd przez rodzinne ogrody działkowe poddane zostaną de facto prywatyzacji, a rodzinne ogrody działkowe - likwidacji.

    Cieszy nas to, że zostały rozpoczęte prace nad projektami. Mam nadzieję, iż te projekty zostaną przekazane do odpowiednich komisji. Rozpoczniemy prace i zakończymy je w odpowiednim momencie, aby rzeczywiście nie doszło do likwidacji rodzinnych ogrodów działkowych.

    Rodzinne ogrody działkowe zostały powołane do zapewnienia możliwości aktywnego wypoczynku i rekreacji. Przez lata swojego funkcjonowania wpisały się na stałe w krajobraz polskich miast i miasteczek. Pozwalają one niejednokrotnie również na aktywny wypoczynek na łonie natury, dostępny dla wielu emerytów i rencistów, których ograniczone możliwości finansowe często nie pozwalają na inne jego formy. Warto przypomnieć tu reklamy funduszy emerytalnych. Emeryci mieli wypoczywać pod palmami, a zostały im ogrody działkowe. Myślę, że warto powalczyć, aby te ogrody działkowe zostały i aby emeryci odbierający emerytury przy niewielkich kosztach mogli wypoczywać i mieli gdzie wypoczywać. Jednocześnie są one naturalną odpowiedzią na potrzebę kontaktu z przyrodą rodzin zamieszkujących osiedla budynków mieszkalnych. Z tego względu należy stwierdzić, że pełnią one ważne społecznie funkcje, zapewniając prawidłowy rozwój społeczny rodzin pozbawionych naturalnego kontaktu z przyrodą.

    Przepraszam, że przytaczam te elementy, ale to jest bardzo istotne w przypadku tych wszystkich projektów, ponieważ każdy, kto przedstawia własny projekt, mówi, że ma on zabezpieczyć prawa działkowców, rodzinnych ogrodów działkowych, a pewnie przyglądając się niektórym zapisom, można stwierdzić, że mogą one powodować likwidację ogrodów działkowych. W związku z tym Sojusz Lewicy Demokratycznej również przygotował stanowisko. Pragnę tu wyrazić szacunek i uznanie dla działkowców, dla obywateli, dla tych, którzy zebrali prawie milion podpisów, działając w ochronie działkowców. Rozumiem, że są również na sali przedstawiciele Polskiego Związku Działkowców i działkowców, których pragnę również w imieniu klubu SLD serdecznie powitać. (Oklaski) Witam państwa bardzo serdecznie.

    Głównym założeniem przygotowanego i przedłożonego projektu jest minimalizacja zagrożeń wynikających ze zmiany dla samych działkowców. Warto tu również wspomnieć, że projekt ustawy Sojuszu Lewicy Demokratycznej jest pewną nowelą. To nie jest nowy projekt. Trybunał zakwestionował 24 z 48 przepisów, w związku z tym uznaliśmy, że już nie ma sensu zmieniać pozostałych przepisów. One funkcjonowały, sprawdziły się i należy tylko dostosować ten projekt ustawy do wyroku Trybunału Konstytucyjnego.

    Sojusz Lewicy Demokratycznej będący autorem obowiązującej obecnie ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych jako jedyna partia polityczna niezmiennie dąży do zabezpieczenia interesów działkowców i zapewnienia warunków do powszechnego korzystania z infrastruktury rodzinnych ogrodów działkowych oraz ich dalszego rozwoju. Z tego względu projekt Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej zakłada utrzymanie dotychczasowej definicji rodzinnych ogrodów działkowych ze wskazaniem, iż prowadzone one mogą być przez stowarzyszenia bądź fundacje. Jednocześnie komunalizacja gruntów zajmowanych obecnie przez rodzinne ogrody działkowe, a będących własnością Skarbu Państwa, ma zwiększyć możliwość oddziaływania działkowców na przeznaczenie przedmiotowych gruntów. Decyzja o ewentualnej zmianie tego przeznaczenia będzie musiała być podjęta na poziomie gminy, uniezależni to tym samym działkowców od arbitralnych decyzji właściwego ministra. Jednocześnie ewentualna zmiana dotychczasowego użytkowania uzależniona jest od przeprowadzenia konsultacji z działkowcami.

    W wyroku Trybunał Konstytucyjny zakwestionował prawo działkowca do działki ustanowione na jego rzecz przez Polski Związek Działkowców. Działkowiec traci więc dotychczasowe prawo do działki. W związku z tym Sojusz Lewicy Demokratycznej proponuje, by prawo takie działkowiec nabywał na mocy uchwały właściwego rodzinnego ogrodu działkowego z jednoczesną możliwością dokonania właściwego zapisu w księdze wieczystej. Infrastruktura ogrodu działkowego, będąca dotąd własnością Polskiego Związku Działkowców, a przeznaczona do wspólnego użytkowania przez działkowców, stanowi własność rodzinnych ogródków działkowych. Tym samym likwidowane jest niebezpieczeństwo, że stanie się ona automatycznie własnością gminy i korzystanie z niej generować będzie dodatkowe koszty dla działkowców.

    Tu padały również wyliczenia. Nie ma kolegów z Solidarnej Polski, którzy wyliczali, jak niskie opłaty wprowadzone przez gminy będą dzisiaj za użytkowanie. Chcę przypomnieć, że z reguły nie są to grunty rolne, więc czy to będzie kwestia opłat rolnych, czy innych... Ale dodatkowo wszystkie inne opłaty, które funkcjonują w gminach, czyli związane są z wodociągami, kanalizacją, wywozem śmieci, altanami, jeżeli będą potraktowane jako części nieruchomości... W związku z tym wszystkim zostaną wprowadzone dodatkowe opłaty, tym samym podniesione zostaną koszty użytkowania działek. Do tego oczywiście nie można dopuścić.

    Zaproponowano jednocześnie zwolnienie zarówno samych rodzinnych ogrodów działkowych, jak i poszczególnych działkowców z opłat administracyjnych i podatków od nieruchomości. Jest to zachowanie obecnego stanu rzeczy. Wprowadzono zapisy chroniące rodzinne ogrody działkowe przed likwidacją. Po pierwsze, zgodnie z projektem nie będzie możliwa likwidacja ogrodu w okresie wegetacji roślin, z wyłączeniem sytuacji, w której likwidacja taka następuje w porozumieniu z działkowcami. Po drugie, likwidacja taka jest uzależniona od wyniku konsultacji z działkowcami. Jest to utrzymanie w niezmienionej formie ochrony przed likwidacją występującej w zapisach poprzednich ustaw: zarówno z 1949 r., jak i 1981 r. Ponadto w razie likwidacji ogród będzie mógł odtworzyć zarówno ten, w interesie którego nastąpiła likwidacja, jak również może on upoważnić do tego władze poddanego likwidacji rodzinnego ogrodu działkowego. Odtworzenie musi nastąpić przed likwidacją zarówno pod względem nieruchomości, jak również odtworzenia infrastruktury. Jednocześnie w przypadku likwidacji ogrodu w okresie wegetacji roślin działkowcom zostanie z tego tytułu wypłacona rekompensata. Rekompensacie podlegają wszelkie możliwe wynikające z likwidacji straty.

    W związku z jednoznacznym stanowiskiem Trybunału Konstytucyjnego dopuszczającym zaspokojenie roszczenia w naturze, czyli de facto zwrot zajmowanych terenów, jedynym możliwym rozwiązaniem zastosowanym w projekcie, by zabezpieczyć interesy działkowców, jest zobowiązanie wydającego do zastosowania zapisów dotyczących likwidacji rodzinnych ogrodów działkowych. Tym samym dany rodzinny ogród działkowy będzie musiał zostać odtworzony zgodnie z zapisami, o których mowa powyżej. Jednocześnie koszty z tym związane obciążać będą Skarb Państwa jako podmiot odpowiedzialny za powstanie roszczeń.

    Szanowne Panie i Panowie Posłowie! To są te, ogólnie mówiąc, podstawowe sprawy dotyczące projektu Sojuszu Lewicy Demokratycznej związane z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego. Teraz oczywiście należałoby przejść do szczegółowych zapisów, omówić te szczegółowe zapisy projektu z druku nr 1170. Ale pozwolą panie i panowie posłowie, że nie będę tego czynił, ponieważ każdy z państwa posłów posiada ten druk. Byłoby to nietaktowne, gdybym dzisiaj omawiał paragraf po paragrafie.

    W związku z tym bardzo proszę o zapoznanie się z tym projektem, który w naszym odczuciu w sposób zasadniczy chroni interesy działkowców, nie jest niezgodny z prawem europejskim, nie przewiduje żadnych kosztów dla budżetu państwa, a może spowodować jedno - iż ogrody działkowe, które wpisały się w krajobraz Polski, stanowią również bardzo często płuca miast, a niewiele mamy zieleni w miastach, pozostaną i będą funkcjonowały.

    W związku z tym apeluję do pań i panów posłów, aby Wysoka Izba przyjęła ten projekt, przekazała do pracy specjalnej komisji, bo są cztery projekty, które należy rozpatrzeć.

    Chciałbym jeszcze raz zadeklarować, że Sojusz Lewicy Demokratycznej w pełni będzie popierał projekt obywatelski, będzie pracował nad nim, bo zawsze jesteśmy za obywatelami i te 980 tys. podpisów musi być dla Wysokiej Izby wykładnikiem zainteresowania obywateli. Panie marszałku, dziękuję bardzo. (Oklaski)

    Wicemarszałek Marek Kuchciński:

    Dziękuję panu posłowi.

    Pan poseł nie sprecyzował, do jakich komisji należy go przesłać, a jest propozycja Prezydium, panie pośle.

    Poseł Leszek Aleksandrzak:

    Jest propozycja komisji?

    Wicemarszałek Marek Kuchciński:

    Jest...

    Poseł Leszek Aleksandrzak:

    Panie marszałku, miał zgłosić to kolega, który przedstawi stanowisko w imieniu klubu, ale jeżeli mogę, to wnoszę o powołanie komisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia tych projektów ustaw. Dziękuję bardzo.