3 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (druki nr 569 i 1200).

Poseł Marek Hok:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska wobec senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

    Projekt ustawy stanowi właściwie wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku z dnia 5 lipca 2010 r. wydanego przez Trybunał Konstytucyjny, stwierdzającego niezgodność z konstytucją przepisu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie przesłanki stałego miejsca zamieszkania na obecnym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Poprawka polega na tym, że rezygnuje się z warunku stałego zamieszkania osoby, tzw. zasada domicylu, na terytorium Rzeczypospolitej przy zaliczaniu okresów wymienionych w art. 9 na użytek ustalania prawa do świadczeń i ich wysokości.

    Zgodnie z obecnym stanem prawnym przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty okresy wymienione w art. 9 ustawy z 17 grudnia 1998 r. uwzględnia się pod warunkiem stałego zamieszkania zainteresowanego na obecnym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Dotyczy to okresów zatrudnienia za granicą osób uznanych za repatriantów, zatrudnienia po 15. roku życia obywateli polskich za granicą w organizacjach międzynarodowych, w zagranicznych instytucjach i w zakładach, do których zostali skierowani w ramach współpracy międzynarodowej lub w których byli zatrudnieni za zgodą właściwych władz polskich, urlopu bezpłatnego oraz przerw w zatrudnieniu małżonków pracowników skierowanych do pracy w przedstawicielstwach dyplomatycznych, zatrudnienia na obszarze państwa polskiego w okresie, kiedy obszar ten nie wchodził w skład państwa polskiego, a także pracy przymusowej wykonywanej na rzecz hitlerowskich Niemiec w okresie II wojny światowej i na obszarze Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w okresie od dnia 17 września 1939 r. do dnia 31 grudnia 1956 r.

    Z kolei art. 65 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych określa, komu przysługuje renta rodzinna. Mianowicie świadczenie takie może być przyznane uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, względnie osoby, która spełnia warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń.

    Trybunał zauważył, że w katalogu wartości konstytuujących sprawiedliwość społeczną mieści się przede wszystkim tworzenie warunków zdrowego i stabilnego rozwoju gospodarczego, równowaga budżetowa, prawo obywateli i ich wybranych przedstawicieli do ustalania kierunków oraz priorytetów polityki społecznej, gospodarczej na drodze procedur demokratycznych, w tym na przykład minimum bezpieczeństwa socjalnego, zabezpieczenie podstawowych warunków egzystencji osobom pozostającym bez pracy nie z własnej woli, a także sama zasada równości. Trybunał podkreślił również, że ustrojodawca wyraźnie na poziomie konstytucyjnym poręczył wolność wyboru miejsca pracy (art. 65 ust. 1), a także wolność przemieszczania się (art. 52 ust. 2). Swoboda przemieszczania się pracowników w obrębie Unii Europejskiej jest poza tym jedną z konstrukcyjnych zasad prawa wspólnotowego. A więc i w tym aspekcie odwoływanie się do domicylu jako wymogu ograniczającego uzyskanie wypracowanych przez pracownika uprawnień należy uznać za anachroniczne.

    Projektowana ustawa stanowi zatem wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 lipca 2012 r., w którym Trybunał Konstytucyjny orzeka, że art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 7 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie przesłanki stałego miejsca zamieszkania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej jest niezgodne z art. 2 i art. 32 ust. 1 konstytucji.

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Posłowie Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska będą głosować za przyjęciem projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Dziękuję bardzo.