15 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Rady Ministrów z realizacji ˝Krajowego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie˝ za okres od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2011 r. (druk nr 971) wraz ze stanowiskiem Komisji Polityki Społecznej i Rodziny (druk nr 1095).

Poseł Marek Hok:

    Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska przedstawić stanowisko dotyczące sprawozdania z realizacji ˝Krajowego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie˝ za okres od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2011 r.

    Sprawozdanie to podsumowanie działań realizowanych w ramach ˝Krajowego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie˝ w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2011 r. Program ten nakładał na wszystkie szczeble administracji publicznej zadania, które wskutek kompleksowych i interdyscyplinarnych działań mają na celu skutecznie przeciwdziałać przemocy w rodzinie.

    Problematyka przeciwdziałania przemocy w rodzinie jest wielowymiarowa. W ramach programu realizowane są zadania mające na celu ochronę ofiar przemocy w rodzinie oraz realizację działań skierowanych do osób stosujących przemoc w rodzinie. Zadania skierowane bezpośrednio do ofiar oraz osób stosujących przemoc w rodzinie są zadaniami administracji rządowej zleconymi administracji powiatowej.

    Udzielanie wszechstronnej pomocy ofiarom przemocy w rodzinie oraz realizacja programów oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie są możliwe dzięki profesjonalizacji służb zajmujących się problematyką przemocy w rodzinie. W ramach tych działań realizowane są szkolenia skierowane w szczególności do pracowników pierwszego kontaktu, to jest pracowników socjalnych, edukacji, ochrony zdrowia, Policji, służby kuratorskiej.

    Szkolenia dotyczą głównie tworzenia zespołów interdyscyplinarnych, umiejętności współpracy poszczególnych służb, a także zdobywania konkretnej wiedzy dotyczącej udzielania profesjonalnej pomocy. Środki finansowe na ten cel zapewnia budżet państwa, a realizatorem szkoleń są marszałkowie województw.

    Ważnym aspektem, który spoczywa na administracji rządowej, w tym na Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, jest systematyczne diagnozowanie zjawiska przemocy w rodzinie w Polsce. W ramach tego zadania w roku 2011 zostały przeprowadzone badania dotyczące diagnozy osób stosujących przemoc w rodzinie. Priorytetowym zadaniem w ramach krajowego programu jest przede wszystkim realizacja działań profilaktycznych, w tym ogólnopolskiej kampanii społecznej na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie, a także organizowanie konferencji, które wyznaczają przyszłe kierunki działań systemowych, systemowego podejścia do problematyki przemocy w rodzinie.

    W celu wzmocnienia jednostek samorządu terytorialnego w tworzeniu systemowych rozwiązań przeciwdziałania przemocy w rodzinie w roku 2011 odbyła się pierwsza edycja programu osłonowego mającego na celu promowanie w środowisku lokalnym działań profilaktycznych skierowanych zarówno do osób zagrożonych przemocą w rodzinie, jak również osób doznających przemocy w rodzinie. Samorządy lokalne bardzo chętnie włączyły się w realizację tego typu działań, dzięki czemu 91 podmiotów zrealizowało swoje nowatorskie projekty. Rok 2011 był bardzo ważny dla realizacji postanowień zawartych w ˝Krajowym programie przeciwdziałania przemocy w rodzinie˝, zwłaszcza w kontekście nowych uwarunkowań prawnych w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie, wprowadzonych w życie zmian do ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. Ustawa wprowadziła wiele nowych rozwiązań prawnych, które spowodowały konieczność dokonania zmian również w treści samego ˝Krajowego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie˝.

    Nad nowym projektem ˝Krajowego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie˝ na przełomie roku 2011/2012 pracował Zespół Monitorujący do spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, który jest organem opiniodawczo-doradczym ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.

    Należy uwzględnić fakt, że rok 2011 był rokiem intensywnej pracy nad aktami wykonawczymi do ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Zostały wydane następujące rozporządzenia: rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z dnia 25 stycznia 2011 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego, rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z dnia 28 stycznia 2011 r. w sprawie Zespołu Monitorującego do spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie procedury postępowania przy wykonywaniu czynności odebrania dziecka z rodziny w razie bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia dziecka w związku z przemocą w rodzinie, rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z dnia 22 lutego 2011 r. w sprawie standardu podstawowych usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, kwalifikacji osób zatrudnionych w tych ośrodkach, szczegółowych kierunków prowadzenia oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie oraz kwalifikacji osób prowadzących oddziaływania korekcyjno-edukacyjne, rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z dnia 3 czerwca 2011 r. w sprawie nadzoru i kontroli nad realizacją zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury ˝Niebieskie karty˝ oraz wzorów formularzy ˝Niebieska karta˝.

    Prokuratura Generalna opracowała wytyczne prokuratora generalnego z dnia 21 grudnia 2011 r. dotyczące zasad postępowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, a także zostały wydane wytyczne komendanta Policji z dnia 7 grudnia 2011 r. w sprawie sposobu postępowania policjantów podczas realizacji procedury ˝Niebieskie karty˝.

    Zespół Monitorujący do spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w roku 2011 opracował wytyczne do prowadzenia szkoleń w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, które zostały przekazane do marszałków województw, zobowiązując ich do realizacji tych szkoleń. Należy więc kontynuować intensywne działania wynikające z obowiązków nałożonych przez ˝Krajowy program przeciwdziałania przemocy w rodzinie˝, ale jednocześnie należy wsłuchiwać się w debatę publiczną oraz opinie specjalistów pracujących bezpośrednio z ofiarami i sprawcami przemocy w rodzinie.

    Wychodząc naprzeciw społecznym oczekiwaniom, zostały wprowadzone zmiany prawne do ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw, a także w aktach wykonawczych do ustawy. Do najważniejszych zmian wprowadzonych ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie należy przede wszystkim: wzmocnienie działań profilaktycznych jako form zapobiegających zjawisku przemocy w rodzinie, zmiana świadomości społeczeństwa, skuteczna ochrona ofiar przemocy w rodzinie, w tym w szczególności dzieci, stworzenie mechanizmów ułatwiających izolację sprawców od ofiar, zmiana postaw osób stosujących przemoc w rodzinie przez poddanie ich programowi oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych.

    Wprowadzone zmiany do ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie mają na celu głównie stworzenie działań systemowych w walce z przemocą w rodzinie, ale także pogłębianie działań profilaktycznych i chroniących ofiary przemocy w rodzinie. Skupiają się one również na stworzeniu szerokiej gamy profilaktyki, która da rodzinie możliwość skorzystania z usług pomocowych właśnie w pierwszym stadium kryzysu i która ma za zadanie przeciwdziałanie rozwojowi głębokiej przemocy.

    Jednym z kluczowych osiągnięć programu, które udało się dotychczas zrealizować zarówno na szczeblu centralnym, jak i samorządowym, jest podejmowanie współpracy oraz branie odpowiedzialności za realizację zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie zarówno przez resorty współrealizujące program, jak i przez przedstawicieli i służby pracujące przede wszystkim w środowiskach lokalnych. Wprowadzenie tego typu rozwiązań daje gwarancję skuteczności podejmowanych działań oraz tworzenia optymalnych rozwiązań w zakresie walki ze zjawiskiem przemocy w rodzinie. W dalszym ciągu należy więc kontynuować intensywne działania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, wśród których do najważniejszych należy zaliczyć zmiany właśnie w ˝Krajowym programie przeciwdziałania przemocy w rodzinie˝.

    Wprowadzenie w życie zmian do ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie jest podstawą do zmiany ˝Krajowego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie˝. Po kilku latach obowiązywania tego aktu należy stwierdzić, że niektóre z jego postanowień wymagają zmian, tak aby ułatwić przede wszystkim samorządom lokalnym skuteczną walkę ze zjawiskiem przemocy w rodzinie. Należy wprowadzić rozwiązania zgodne z obecnymi przepisami ustawy o przeciwdziałaniu przemocy.

    Nowy krajowy program skierowany będzie do ogółu społeczeństwa, w tym przede wszystkim do osób zagrożonych przemocą w rodzinie, do osób dotkniętych przemocą w rodzinie, do osób stosujących przemoc w rodzinie, do świadków przemocy w rodzinie, jak i służb zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie. Realizatorami ustawy, a także nowego krajowego programu będą oczywiście organy administracji rządowej oraz jednostki samorządu terytorialnego działające przy wsparciu państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych realizujących zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz we współpracy z organizacjami pozarządowymi i kościołami, związkami wyznaniowymi, a także prokuraturą oraz sądami powszechnymi. Program na szczeblu centralnym jak dotychczas będzie realizowany przez krajowego koordynatora realizacji krajowego programu jako organu opiniodawczo-doradczego ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.

    Obecnie projekt ˝Krajowego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie˝ jest, jak mówiła pani minister, w dalszym ciągu na etapie prac w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej i niedługo zostanie skierowany do konsultacji z partnerami społecznymi i do uzgodnień międzyresortowych.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! ˝Krajowy program przeciwdziałania przemocy w rodzinie˝ przyjęty uchwałą Rady Ministrów z dnia 25 września 2006 r. stanowi priorytet w budowaniu systemowego podejścia do problematyki przemocy w rodzinie. (Dzwonek) Dostosowując się do aspektów prawnych, zakłada ciągłość w realizacji wytyczonych kierunków działań, a także otwartość na proponowane zmiany rozwiązań. Realizowany jest skutecznie i uwzględnia zachowanie rozwiązań praktycznie sprawdzonych. Wprowadza jednocześnie nowe działania, dzięki którym walka z przemocą w rodzinie jest coraz bardziej skuteczna. Program zwiększa efektywność przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz inicjuje i wspiera działania polegające na podnoszeniu świadomości społecznej w zakresie zwalczania zjawiska przemocy w rodzinie.

    Program realizowany jest skutecznie i dobrze, w związku z tym Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska będzie głosował za przyjęciem sprawozdania.