Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Solidarna Polska wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego, druk nr 756.
Proponowane regulacje prawne mają na celu skuteczną walkę z niezwykle istotnym problemem, jakim jest przewlekłość postępowań administracyjnych. Posłowie wnioskodawcy słusznie podnoszą, że w demokratycznym państwie prawa obywatel powinien posiadać gwarancję tego, że organy władzy publicznej będą w możliwie szybkim tempie, w sposób rzetelny i bezstronny rozpatrywać jego wnioski i żądania. Wnioskodawcy zwracają uwagę na to, że jeśli chodzi o terminy na rozpatrzenie sprawy przez organy administracji publicznej, w obowiązującym prawie jest to zapisane ogólnie i ma charakter instrukcyjny. Wprowadzenie wyraźnie określonych terminów na rozpatrzenie sprawy, a także sankcji w postaci kar wobec organów administracji publicznej nierozpatrujących spraw we wskazanym terminie mogłoby wyeliminować zjawisko przewlekłości postępowań. Wątpliwości budzą jednak szczegółowe rozwiązania zawarte w projekcie ustawy.
Krajowa Reprezentacja Samorządowych Kolegiów Odwoławczych zwraca na nie uwagę w swoim stanowisku skierowanym do Sejmu, pisząc: Projektowana nowelizacja zakłada między innymi wprowadzenie rejestru wszystkich spraw rozstrzyganych przez organy administracji publicznej. W tym zakresie należy wskazać, że art. 66a § 1 K.p.a. nakłada na organy obowiązek prowadzenia metryki sprawy w formie pisemnej lub elektronicznej. Powyższy przepis nakazuje bieżące aktualizowanie metryki. Zamierzenie uregulowania tej materii powtórnie - w odmienny sposób - prowadzi do wniosku, że projektowany przepis jest zbędny, nakłada dodatkowe obowiązki prowadzenia rejestru przez organ pierwszej instancji, wskazuje na brak spójności choćby z przywoływanym art. 66a § 3 K.p.a.
Nowelizacja zakłada comiesięczną ocenę rejestru spraw przez organ wyższego stopnia w rozumieniu art. 17 K.p.a. oraz nakładanie sankcji karnej w przypadku niezałatwienia w ustawowym terminie sprawy ujętej w rejestrze. Taka regulacja spowoduje wzrost obciążenia pracowników drugiej instancji, a w konsekwencji konieczność wzmocnienia kadrowego tych organów, co skutkować będzie dodatkowym obciążeniem budżetu państwa.
Projektowana nowelizacja zakłada także, że finansowa sankcja karna będzie nakładana na organ administracji publicznej pierwszej instancji przez organy wyższego stopnia. Projektodawca w tej regulacji wyłączył instancyjny tryb odwoławczy, dopuszczając jedynie wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy przez ten sam organ wyższego stopnia, a za to zakłada natychmiastową wykonalność nałożonej kary. Zaproponowana regulacja budzi zastrzeżenia w kontekście powszechnie stosowanych reguł dwuinstancyjności odpowiedzialności porządkowej i dyscyplinarnej. Dla oceny projektowanej zmiany należy przywołać art. 45 ust. 1 ustawy zasadniczej, to jest prawa do sądu. Rozwinięcie tej regulacji wymagałoby zmian w ustawie Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Należy zauważyć również, że projekt negatywnie zaopiniowała Krajowa Rada Sądownictwa.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Solidarna Polska uważa, że idea projektu jest słuszna, jednak projekt jest mocno niedopracowany. Uważamy, że dobrze byłoby dopracować go w komisji. Dlatego Solidarna Polska będzie głosowała za skierowaniem projektu do dalszych prac. Dziękuję.