2, 3 i 4 punkt porządku dziennego:

   2. Informacja prezesa Instytutu Pamięci Narodowej o działalności Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okresie 1 stycznia 2009 r. - 31 grudnia 2009 r. (druk nr 65) wraz ze stanowiskiem Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka (druk nr 173).
   3. Informacja prezesa Instytutu Pamięci Narodowej o działalności Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okresie 1 stycznia 2010 r. - 31 grudnia 2010 r. (druk nr 66) wraz ze stanowiskiem Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka (druk nr 174).
   4. Informacja prezesa Instytutu Pamięci Narodowej o działalności Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okresie 1 stycznia 2011 r. - 31 grudnia 2011 r. (druk nr 328) wraz ze stanowiskiem Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka (druk nr 415).

Poseł Eugeniusz Czykwin:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam kilka krytycznych uwag do działalności Instytutu Pamięci Narodowej, ale zacznę od pochwały i podziękowania. Chciałbym podziękować za przeprowadzone przez prokuraturę IPN śledztwo w sprawie zbrodni popełnionych w 1946 r. przez oddziały zbrojnego podziemia na obywatelach polskich wyznania prawosławnego w dawnym powiecie Bielsk Podlaski. Prawomocnie zakończone śledztwo IPN potwierdziło, że była to zbrodnia ludobójstwa. Śledztwo nie zakończyło jednak sprawy, gdyż wcześniej, wyrokami sądów już po transformacji politycznej, sprawcy tej zbrodni, a było to mordowanie i palenie żywcem kobiet i dzieci, zostali zrehabilitowani. Urodziłem się, rosłem we wsi, która na przestrzeni 7 km została spalona, spacyfikowana przez tych ludzi. Wcześniej poprzedzono to selekcją pod względem wyznaniowym i narodowym. Ponieważ to były wsie mieszane, więc ludzi oddzielano, pytano, kto jest jakiego wyznania, i dopiero mordowano. Sprawcy tej zbrodni ludobójstwa, dlatego ona tak została zakwalifikowana, zostali zrehabilitowani, a ich rodzinom wypłacono odszkodowania. Portret sprawcy tej zbrodni, dowódcy tych oddziałów, jeszcze do niedawna wisiał w czytelni Oddziału IPN w Białymstoku. Usunięto go po mojej wyraźnej interwencji, wręcz awanturze.

    W sytuacji kiedy państwo polskie wypłaciło odszkodowania sprawcom zbrodni ludobójstwa, rodziny ofiar tych zbrodni oczekują, że choćby w porównywalnym wymiarze zostaną wypłacone odszkodowania także im. Tak się jednak nie dzieje. W poprzedniej kadencji posłowie - i tu mam wielki żal do posłów Platformy, PiS i wszystkich innych - zablokowali projekt ustawy, która umożliwiłaby wypłacenie rodzinom choćby porównywalnych sum. W obecnej kadencji podobny projekt czeka już blisko rok i jeszcze nie odbyło się jego pierwsze czytanie. Apeluję w tej sprawie do państwa. Nie mogę z tymi ludźmi rozmawiać normalnie, kiedy oni pytają: To jak, tego, który palił, mordował, żona, syn dostali jakieś tam pieniądze, a my za naszych ojców i braci nie mamy prawa w państwie polskim do odszkodowań? Mam nadzieję, że Instytut Pamięci Narodowej w jakiś sposób podejmie się rozwiązania tej sprawy. To jest oczywiście kwestia nas, parlamentarzystów, ale ta sprawa powinna być rozwiązana.

    Natomiast mam krytyczne uwagi i pytania do pana prezesa w związku z jednym z postępowań lustracyjnych prowadzonych przez biuro lustracyjne oddziału w Białymstoku, w którym ujawniono cały szereg popełnionych przez funkcjonariuszy IPN, w tym przez prokuratorów, przestępstw. Przestępstwa te polegały na niszczeniu przekazanych IPN przez UOP dokumentów i wytwarzaniu w ich miejsce nowych ze zmienioną treścią. (Dzwonek)

    Panie marszałku, jeszcze pół minuty.

    Wersje tych dokumentów, co jest bardzo istotne, różniące się co do treści przez IPN jako uwierzytelnione były przekazywane rzecznikowi interesu publicznego i sądom. Przestępstwa te zagrożone są karą do 8 lat więzienia, i to ustawą o IPN. Innym przestępstwem było nieanonimizowanie, co przewiduje ustawa, w ujawnianych przez IPN dokumentach danych wrażliwych. Są jeszcze inne, cały ich szereg, już nie będę ich przedstawiał, przekażę panu prezesowi dokumentację - potwierdzają to zeznania funkcjonariuszy IPN, ich pisma kierowane do sądów - jak ta praktyka niszczenia dokumentów, które mieli chronić, wyglądała.

    W związku z tym mam do pana prezesa pytania: Czy podejmie pan działania, których celem będzie wyjaśnienie tej głębokiej patologii w funkcjonowaniu IPN i pociągnięcie ewentualnie do odpowiedzialności służbowej czy karnej odpowiedzialnych ludzi? I czy podejmie pan działania sprawdzające, jak szeroka była praktyka niszczenia dokumentów i przekazywania sądom ˝obrobionych˝ przez IPN kserokopii i jaki ta praktyka miała wpływ na orzeczenia sądów w procesach lustracyjnych?

    Jedną uwagę, panie pośle Kamiński, w sprawach lustracyjnych mam taką. Dlaczego wy się boicie tego rozwiązania, że ujawnimy, udostępnimy wszystkie...

Poseł Eugeniusz Czykwin:

    ...dokumenty? Ta ważna funkcja, o której pan mówił w związku z tym, że będą obawy, będzie spełniona. Wtedy IPN będzie stróżem tylko i nie będzie instrumentem. Przecież każdy, kto chce kandydować, będzie się liczył z tym, że jego dokumenty będą ujawnione i że jeżeli chodzi o wyborców, to prasa szeroko poinformuje wszystkich dookoła, jakie na jego temat są dokumenty zgromadzone w IPN.

Poseł Eugeniusz Czykwin:

    Dziękuję bardzo i przepraszam, panie marszałku.