Szanowna Pani Marszałek! Odnosząc się do interpelacji złożonej przez panią posłankę na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Izabelę Leszczynę (SPS-023-4733/12) w sprawie niejednolitego sposobu interpretowania przez powiaty przepisów art. 90 ust. 3d ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, uprzejmie wyjaśniam.
Regulacje dotyczące odpłatności za wyżywienie dzieci i młodzieży przebywających w publicznych placówkach wymienionych w art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) zawiera rozporządzenie ministra edukacji narodowej z dnia 12 maja 2011 r. w sprawie rodzajów i szczegółowych zasad działania placówek publicznych, warunków pobytu dzieci i młodzieży w tych placówkach oraz wysokości i zasad odpłatności wnoszonej przez rodziców za pobyt ich dzieci w tych placówkach (Dz. U. Nr 109, poz. 631).
Zgodnie z § 63 ust. 2 tego rozporządzenia rodzice dzieci i młodzieży przebywających w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, specjalnych ośrodkach wychowawczych oraz ośrodkach rewalidacyjno-wychowawczych wnoszą opłatę za posiłki w stołówce ośrodka równą wysokości kosztów surowca przeznaczonego na wyżywienie. Organ prowadzący placówkę może zwolnić rodziców z całości lub części opłat w przypadku szczególnie trudnej sytuacji materialnej rodziny lub w szczególnie uzasadnionych przypadkach losowych.
Natomiast w przypadku placówek niepublicznych, zgodnie z art. 84 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, ze zm.), to statut niepublicznej placówki nadany przez osobę prowadzącą powinien określać jej zadania, organizację oraz sposób uzyskiwania środków finansowych na działalność szkoły lub placówki. Placówka niepubliczna może więc być tak zorganizowana, że przyjmie na siebie obowiązek zapewnienia wyżywienia wychowankom.
Zgodnie z art. 90 ust. 3d ww. ustawy placówki niepubliczne, o których mowa w art. 2 pkt 5, otrzymują dotacje z budżetu powiatu na każdego wychowanka w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na jednego wychowanka tego rodzaju placówki w części oświatowej subwencji ogólnej dla danej jednostki samorządu terytorialnego. Ustawa określa także zakres dotowania. Zgodnie z art. 90 ust. 3d przywołanej ustawy dotacje są przeznaczone na dofinansowanie realizacji zadań szkoły lub placówki w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym profilaktyki społecznej. Dotacje mogą być wykorzystane wyłącznie na pokrycie wydatków bieżących szkoły lub placówki.
Przepisy ustawy o systemie oświaty nie definiują odrębnie pojęcia wydatków bieżących i w praktyce stosowania tego przepisu mogą pojawiać się pewne wątpliwości, czy określony wydatek może być zaliczony do tej kategorii wydatków.
W orzecznictwie sądów administracyjnych wskazywano, że skoro ustawa o systemie oświaty w art. 90 ust.3d operuje pojęciem wydatków bieżących, na które mogą być wykorzystywane dotacje, to kontekst normatywny, w którym ustawodawca posługuje się tym pojęciem, wskazuje na wydatki bieżące, o którym mowa w art. 165a ust 6 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (por. wyrok NSA z 24 marca 2009 r., II GSK 42/11 i II GSK 284/08). Mimo zmiany stanu prawnego w zakresie przepisów o finansach publicznych stanowisko to wydaje się nadal aktualne. Obecnie art. 236 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr. 157, poz. 1240, ze zm.) określa, że przez wydatki bieżące budżetu jednostki samorządu terytorialnego rozumie się wydatki budżetowe niebędące wydatkami majątkowymi.
W związku z powyższym jeżeli niepubliczna placówka, o której mowa w art. 2 pkt 5 ustawy o systemie oświaty, została zorganizowana w taki sposób, który w określonym zakresie zapewnia wychowankom wyżywienie, to wydatki na zakup wyżywienia dla wychowanków mogą być zakwalifikowane do wydatków bieżących, służących realizacji zadań tej placówki w zakresie opieki.
Z wyrazami szacunku
Sekretarz stanu
Tadeusz Sławecki
Warszawa, dnia 20 czerwca 2012 r.