Szanowna Pani Minister! Problem odpłatności za wyżywienie dzieci i młodzieży przebywających w publicznych placówkach, wymienionych w art. 2 pkt 5 ustawy o systemie oświaty został uregulowany w rozporządzeniu MENiS z dnia 7 marca 2005 r. w sprawie rodzajów i szczegółowych zasad działania placówek publicznych, warunków pobytu dzieci i młodzieży w tych placówkach oraz wysokości i zasad odpłatności wnoszonej przez rodziców za pobyt ich dzieci w tych placówkach (Dz. U. Nr 52, poz. 467, z późn. zm.). W myśl przepisów zawartych w § 66 ust. 1 wskazanego rozporządzenia ˝Rodzice dzieci i młodzieży przebywających w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, specjalnych ośrodkach wychowawczych oraz ośrodkach rewalidacyjno-wychowawczych wnoszą opłatę za posiłki w stołówce ośrodka równą wysokości kosztów surowca przeznaczonego na wyżywienie˝. Jednocześnie ustawodawca, wprowadzając odpowiednie zapisy w ust. 8, umożliwił organom prowadzącym placówkę zwolnienie rodziców z całości lub części opłat:
1) w przypadku szczególnie trudnej sytuacji materialnej rodziny, w szczególności gdy dochód na osobę w rodzinie nie jest większy niż kwota, o której mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593, z póżn. zm.);
2) w szczególnie uzasadnionych przypadkach losowych.
Powyższe regulacje nie mają odniesienia do placówek niepublicznych.
W związku z tym kwestię kosztów wyżywienia można rozpatrywać w kategorii wydatków bieżących finansowanych ze środków z dotacji przeznaczonych na dofinansowanie działalności jednostek niepublicznych. Wydatkowanie dotacji zostało sformułowane w art. 90 ust. 3d ustawy o systemie oświaty poprzez wskazanie celów, którym ma służyć, jako: kształcenie, wychowanie i opieka, w tym profilaktyka społeczna. W przepisie tym dodano nadto kategoryczne stwierdzenie, że: ˝Dotacje mogą być wykorzystane wyłącznie na pokrycie wydatków bieżących szkoły lub placówki˝.
Należy stwierdzić, zgodnie z wykładnią regionalnej izby obrachunkowej (uchwała RIO w Krakowie z dnia 28 października 2009 r., KI-4117246/09), że ustawa o systemie oświaty nie określa własnej definicji pojęcia ˝wydatki bieżące˝ odnoszonego do samorządowych szkół, przedszkoli i placówek. Dlatego zgodnie z zasadami wykładni systemowej pod zastosowanym w tej ustawie pojęciem wydatków bieżących należy rozumieć ˝wydatki bieżące˝ określane w ustawie o finansach publicznych, czyli każdy inny wydatek od wydatków inwestycyjnych i zakupów inwestycyjnych oraz wydatków z tytułu zakupu i objęcia akcji lub wniesienia wkładu do spółek prawa handlowego.
Ponadto uchwała RIO w Krakowie z dnia 10 lutego 2010 r. (KI-411/40/10) jednoznacznie wskazuje, że nie można zawęzić rodzajów wydatków bieżących, które mogą być finansowane ze środków z dotacji. Jedynym wymogiem jest to, aby finansowały działalność dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą szkoły/placówki.
W świetle powyższych wyjaśnień wydatek związany z zapewnieniem wyżywienia wychowankom wyszczególnionych powyżej placówek mieści się w definicji ˝wydatków bieżących˝, a ponieważ służy realizacji zadań związanych z działalnością opiekuńczą placówki, pozostaje w zgodzie z realizacją celów, o jakich mowa w art. 90 ust. 3d ustawy o systemie oświaty.
W związku z niejednolitym sposobem interpretowania przez powiaty przepisów art. 90 ust. 3d ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) w odniesieniu do placówek wymienionych w art. 2 pkt 5 ww. ustawy, prowadzonych przez osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego oraz przez osoby fizyczne zwracam się z uprzejmą prośbą o interpretację istniejących przepisów i odpowiedź na poniższe pytanie: Czy zakup wyżywienia dla dzieci i młodzieży przebywających w niepublicznych placówkach wymienionych w art. 2 pkt 5 ustawy o systemie oświaty ze środków dotacyjnych mieści się w katalogu ˝wydatków bieżących˝, o jakich mowa w art. 90 ust. 3d tej ustawy?
Z poważaniem
Poseł Izabela Leszczyna
Warszawa, dnia 8 maja 2012 r.