Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na pismo z dnia 25 marca 2014 r., znak: SPS-023-25508/14, przy którym przekazana została interpelacja posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej pana Rajmunda Millera oraz grupy posłów w sprawie programów profilaktyki przedrentowej skierowanych do osób otyłych lub zagrożonych otyłością, uprzejmie proszę o przyjęcie poniższych informacji.

   Zgodnie z art. 31 ust. 2a ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 734, z późn. zm.), minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego sprawuje nadzór nad Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast Zakład Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442, z późn. zm.) prowadzi działania z zakresu prewencji rentowej.

   Mając powyższe na uwadze, przedstawiam poniższe informacje na temat programów profilaktyki przedrentowej skierowanych do osób otyłych lub zagrożonych otyłością przekazane przez ministra pracy i polityki społecznej. Dostrzegając rolę właściwego i zdrowego odżywiania w prozdrowotnym modelu życia oraz wpływu otyłości na stan funkcjonalny organizmu, Zakład Ubezpieczeń Społecznych realizując zadania z zakresu prewencji rentowej w 2012 r. zamówił przygotowanie przez Instytut Żywności i Żywienia im. prof. dra med. Aleksandra Szczygła w Warszawie opracowanie: ˝Zalecenia zdrowego żywienia w schorzeniach układu krążenia, narządu ruchu, psychosomatycznych, narządu oddechowego oraz w profilu onkologicznym˝. Powyższa publikacja zawiera m.in. omówienie zagadnień dotyczących zaleceń dietetycznych w chorobach żywieniowozależnych, w tym w nadwadze i otyłości. Opracowanie w wersji elektronicznej umieszczone jest na stronie internetowej ZUS pod adresem: www.zus.pl. Powyższa pozycja została upowszechniona m.in. w ośrodkach rehabilitacyjnych współpracujących z zakładem. Koszt przygotowania opracowania wyniósł 35 tys. zł. Ponadto w 2013 r. na zlecenie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi opracował broszurę informacyjną pt. ˝Trzy kroki do zdrowia, czyli poradnik o tym, jak ustrzec się przed otyłością˝. Publikacja przeznaczona jest przede wszystkim do osób, które mają problem z nadwagą i otyłością. Jest upowszechniana głównie wśród osób przebywających na rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS oraz na konferencjach i sympozjach dotyczących m.in. chorób będących najczęstszą przyczyną niezdolności do pracy, w których uczestniczą przedstawiciele zakładu. Wersja elektroniczna broszury wkrótce będzie dostępna na stronie internetowej ZUS. Łączny koszt opracowania pozycji wraz z drukiem 55 tys. egzemplarzy wyniósł 60 tys. zł.

   Mając na względzie coraz większą liczbę chorób, których przyczyną jest otyłość, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wprowadził do wymagań stawianych ośrodkom rehabilitacyjnym, które realizują program rehabilitacji leczniczej, obowiązek zapewnienia edukacji zdrowotnej uwzględniającej m.in tematy dotyczące czynników ryzyka w chorobach cywilizacyjnych, w tym otyłości oraz zasad prawidłowego żywienia. Ponadto w ramach realizowanego programu rehabilitacji leczniczej ośrodki zobowiązane są do zatrudnienia dietetyka i zapewnienia w razie potrzeby diet zgodnych z zaleceniami lekarskimi. Podstawą rehabilitacji leczniczej w schorzeniach narządu ruchu i schorzeniach kardiologicznych jest aktywność ruchowa (kinezyterapia) dostosowana indywidualnie do potrzeb i możliwości klinicznych pacjenta, będąca jednocześnie leczeniem, ale też istotnym elementem profilaktyki nadwagi i otyłości.

   Wydatki Zakładu Ubezpieczeń Społecznych poniesione w 2012 r. z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na świadczenia związane z niezdolnością do pracy w związku z rozpoznaniem otyłości (jednostki chorobowe wg Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10: E65, E66, E67, E68) wyniosły 22 367 995 zł, z tego na:

   - otyłość miejscową (numer statystyczny choroby E65) wydatkowano 108 401,90 zł,

   - na otyłość (numer statystyczny choroby E66) - 20 273 286,30 zł,

   - na inne zespoły z przekarmiania (numer statystyczny choroby E67) - 162 945,80 zł,

   - na następstwa hiperalimentacji (numer statystyczny choroby E68) - l 823 361,00 zł.

   Wydatki na renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z rozpoznaniem otyłości wyniosły ogółem 19 643 643,9 zł. Szczegółowe dane w podziale na poszczególne numery statystyczne chorób prezentuje poniższa tabela.

Tabela 1. Wydatki poniesione przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w 2012 r. w zakresie rent z tytułu niezdolności do pracy związanych z otyłością.

   Wydatki zakładu na pokrycie kosztów absencji chorobowej związanej z otyłością wyniosły 1 742 334,50 zł. Szczegółowe dane w podziale na poszczególne numery statystyczne chorób prezentuje poniższa tabela.

Tabela 2. Wydatki poniesione przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w 2012 r. dotyczące absencji chorobowej, świadczeń rehabilitacyjnych oraz rehabilitacji leczniczej.

   Należy stwierdzić, że powyższe dane dotyczą jedynie wypłat świadczeń, w których główną przyczyną ustalenia niezdolności do pracy była otyłość. Ponadto trzeba zauważyć, że otyłość zwiększa ryzyko zapadalności na niektóre choroby, w tym w szczególności: choroby układu krążenia, cukrzycę typu 2, obturacyjny bezdech senny, niektóre typy nowotworów, zapalenie kości i stawów.

   Przekazując powyższe nadmieniam, że realizując zadania ustawowe związane z prowadzeniem prewencji rentowej Zakład propaguje i popiera wszelkie inicjatywy mające na celu poprawę stanu zdrowia osób o różnym stopniu dysfunkcji organizmu spowodowanym chorobą.

   Działania takie w perspektywie przynoszą nie tylko wymierne korzyści ekonomiczne dla instytucji ubezpieczenia społecznego, redukując koszty świadczeń wypłacanych z tytułu niezdolności do pracy, ale przede wszystkim mają wymiar społeczny. Pomagają w znoszeniu barier środowiskowych, ekonomicznych i zawodowych, jakie dotykają osoby o naruszonej w wyniku choroby funkcjonalności organizmu, dając im szansę na poprawę stanu zdrowia i pełne uczestnictwo w życiu społecznym i zawodowym. Jednocześnie uprzejmie informuję, iż w dniu 4 kwietnia 2014 r. do wszystkich członków Parlamentarnego Zespołu ds. Przeciwdziałania Otyłości przekazane zostało pismo, znak: MZ-ZP-Z-070-29082-2/FS/14, na temat działań podejmowanych przez ministra zdrowia w sprawie zwalczania nadwagi i otyłości oraz promowania zdrowego stylu życia.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Igor Radziewicz-Winnicki

   Warszawa, dnia 30 kwietnia 2014 r.