Szanowna Pani Marszałek! W związku z pismem ministra gospodarki z dnia 17 czerwca 2013 r., znak: DIP-III-0700-23/1/13, DIP/2760/13, przy którym przesłana została interpelacja pana posła Grzegorza Tobiszowskiego z dnia 11 czerwca 2013 r., znak: SPS-023-18545/13, w sprawie rynku stalowych wyrobów masowych z punktu widzenia narażenia na proceder wyłudzeń VAT, uprzejmie informuję.

   Odpowiadając na zadane przez pana posła pytania, należy wskazać, że w połowie roku 2012 do Ministerstwa Finansów wpłynęły od podmiotów z branży stalowej niepokojące sygnały o istotnych nadużyciach w VAT w obrocie w Polsce masowymi wyrobami stalowymi, głównie prętami stalowymi.

   W następstwie powyższego niezwłocznie uruchomione zostały intensywne działania kontrolne (w tym koordynowane) realizowane nieprzerwanie do chwili obecnej przez organy kontroli skarbowej we współpracy z prokuraturą, ABW, CBŚ i Policją oraz z administracjami podatkowymi innych państw członkowskich Unii Europejskiej, które potwierdziły występowanie nadużyć.

   Nagły wzrost liczby i wartości takich nadużyć został zaobserwowany w szczególności w odniesieniu do określonych kategorii towarów (przede wszystkim wyrobów stalowych, paliw i złota nieobrobionego) nazywanych towarami wrażliwymi. Okoliczności towarzyszące takim oszustwom pozwalają uznać, że krajowy system podatku VAT stał się przedmiotem zaplanowanych i zorganizowanych ataków o charakterze przestępczym. Oszustwa te są w przeważającej części oparte na schemacie znikającego podatnika (oszustwa karuzelowe), w których istotnym elementem jest wykorzystanie tzw. słupów (podmiotów z reguły nieposiadających majątku i z założenia nierozliczających podatku). Powyższe okoliczności są zapewne przyczyną wskazanych w interpelacji, w oparciu o dane przedstawione przez Hutniczą Izbę Przemysłowo-Handlową, coraz większych rozbieżności pomiędzy danymi raportowanymi przez kraje dokonujące przywozu wyrobów stalowych do Polski (dane zagraniczne), a danymi wykazującymi wywóz wyrobów stalowych do Polski (dane polskie).

   Przedstawiając powyższe, informuję, że skala nadużyć oraz ich szkodliwość dla państwa, gospodarki i uczciwych przedsiębiorców wskazują na niezbędność wprowadzenia do polskiego systemu podatku od towarów i usług kompleksowych rozwiązań mających na celu przeciwdziałanie nadużyciom.

   Rozwiązania takie zawiera projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy Ordynacja podatkowa, który w dniu 2 lipca br. został przyjęty przez Radę Ministrów i przekazany zostanie pod obrady Sejmu RP.

   W projekcie ustawy przewiduje się rozszerzenie stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia (gdzie nabywca, a nie dostawca rozlicza VAT) na obrót m.in. niektórymi wyrobami stalowymi (półproduktami), w obrocie którymi został potwierdzony proceder wyłudzania podatku VAT. Należy wskazać, że przeprowadzone analizy w obszarze oszustw podatkowych w sektorze stalowym, w tym ustalenia organów kontrolujących, wykazały, że będzie to najbardziej odpowiednie rozwiązanie wspierające walkę z oszustwami w podatku VAT. Zgodnie ze stanowiskiem Komisji Europejskiej objęcie tych towarów mechanizmem odwrotnego obciążenia nie wymaga ubiegania się o derogację w tym zakresie.

   Ponadto projekt zakłada wprowadzenie instytucji odpowiedzialności podatkowej nabywcy za zobowiązania podatkowe w VAT sprzedawcy w obszarze tzw. towarów wrażliwych, w tym niektórych wyrobów stalowych nieobjętych mechanizmem odwrotnego obciążenia (towary wymienione w projektowanym załączniku nr 13 do ustawy). Na mocy projektowanych przepisów podatnik, na rzecz którego dokonano dostawy towarów wrażliwych, odpowiadałby solidarnie wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości podatkowe. Odpowiedzialność podatkowa nabywcy byłaby ograniczona do części podatku proporcjonalnie przypadającej na dokonaną na jego rzecz dostawę tych towarów.

   Ponieważ rozwiązaniem wykorzystywanym również w wyłudzeniach są niejednolite okresy rozliczeniowe sprzedawcy i nabywcy, proponuje się dodatkowo w zakresie części towarów wrażliwych z grupy wyrobów stalowych zmodyfikowanie istniejących rozwiązań legislacyjnych poprzez wprowadzenie wyłącznie miesięcznych okresów rozliczeniowych dla podatników dokonujących dostaw tych towarów, które nie zostały objęte odwróconym obciążeniem. Zmiana ta wyeliminuje ww. rozbieżności sprawozdawcze w obszarze tych towarów. Aby rozwiązanie było proporcjonalne do wagi problemu, proponuje się, aby dotyczyło ono podatników, u których wielkość obrotu towarami wrażliwymi przekraczała pułap 50 tys. zł (bez kwoty VAT).

   Omówione rozwiązania powinny poprzez stopniową eliminację z obrotu gospodarczego podmiotów uchylających się od zapłaty kwot należnego podatku VAT lub wyłudzających zwroty tego podatku, operujących na rynku wyrobów stalowych, a tym samym podmiotów zbywających takie towary, np. po cenach niższych niż ceny rynkowe, przyczynić się dzięki ograniczeniu nieuczciwej konkurencji ze strony podmiotów niepłacących podatku do poprawy kondycji gospodarczej przedsiębiorstw działających w tych sektorze, prawidłowo regulujących zobowiązania podatkowe z tytułu podatku od towarów i usług.

   Powyższe rozwiązania powinny zostać wprowadzone w jak najszybszym terminie. Należy podkreślić, że towarami wrażliwymi, o których mowa w ww. projekcie ustawy, poza wyrobami stalowymi są jeszcze paliwa oraz złoto nieobrobione.

   Jednocześnie uprzejmie informuję, że projektowanym działaniom legislacyjnym nadal będą towarzyszyć intensywne działania kontrolne.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Maciej Grabowski

   Warszawa, dnia 8 lipca 2013 r.