Szanowna Pani Marszałek! W nawiązaniu do pisma z dnia 5 marca 2013 r. (sygn. SPS-023-14976/13) dotyczącego interpelacji posła na Sejm RP pana Tadeusza Arkita oraz grupy posłów w sprawie możliwości wprowadzenia obowiązkowego ubezpieczenia dla osób wyruszających na wyprawy górskie uprzejmie przedstawiam następujące informacje.
System ratownictwa górskiego w różnych krajach kształtowany jest w sposób odmienny w zależności od czynników, takich jak m.in. warunki polityczne, gospodarcze (finansowe), społeczne, a także geograficzne (ukształtowanie i rzeźba terenu), mających podstawowy wpływ na charakter i sposób działania służb ratowniczych wyspecjalizowanych w udzielaniu pomocy osobom wypoczywających w górach czy uprawiających sporty górskie.
Pragnę poinformować, że ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich (Dz. U. Nr 208, poz. 1241, z późn. zm.) została uchwalona w celu poprawienia bezpieczeństwa osób przebywających w górach z uwagi na stale rosnące zainteresowanie turystyką i sportami górskimi, dynamiczny rozwój infrastruktury związanej z uprawieniem różnych form aktywności górskiej oraz w celu zapewnienia stabilnego finansowania organizacji zajmujących się ratownictwem górskim. Przepisy ww. ustawy weszły w życie, co do zasady, z dniem 31 grudnia 2011 r.
Jednocześnie zgodnie z art. 17 ww. ustawy zadania z zakresu ratownictwa górskiego powierzane i finansowane są przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych w ramach dotacji celowych przyznawanych z części budżetu państwa, której jest dysponentem.
Pragnę również zauważyć, że zgodnie z przedmiotową ustawą wydzielone zostało z ratownictwa górskiego ratownictwo narciarskie na zorganizowanych terenach narciarskich, co stanowi rozwiązanie odmienne w stosunku do rozwiązań przyjetych w innych krajach.
Równocześnie ww. ustawa reguluje kwestię ponoszenia kosztów ratownictwa narciarskiego na zorganizowanych terenach narciarskich. Stosownie do art. 19 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 powyższej ustawy za zapewnienie warunków bezpieczeństwa osób przebywających na zorganizowanych terenach narciarskich odpowiada zarządzający tymi terenami. Zapewnienie warunków bezpieczeństwa polega między innymi na zapewnieniu ratownictwa narciarskiego, tj. na organizowaniu i udzielaniu pomocy osobom, które uległy wypadkowi lub są narażone na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia na ww. terenach.
W związku z powyższym od dnia 1 stycznia 2012 r. koszty ratownictwa narciarskiego nie są pokrywane z budżetu państwa lub środków własnych Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego i Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, ale przez zarządzających terenami narciarskimi.
Należy wskazać, że o przyjęcie takiego modelu finansowania ratownictwa górskiego zabiegali również przedstawiciele Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego i Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego.
Jednocześnie pragnę zauważyć, że Sejm RP nie zdecydował się na wprowadzenie rozwiązań statuujących obowiązek ponoszenia kosztów akcji ratowniczych przez osoby ratowane, co wiązałoby się z obowiązkiem ubezpieczenia osób przebywających w górach.
Mając powyższe na uwadze, uprzejmie informuję, że Ministerstwo Spraw Wewnętrznych pomimo prowadzenia bieżących analiz nad różnymi rozwiązaniami w przedmiotowym zakresie w najbliższym czasie nie planuje wprowadzenia uregulowań prawnych mających na celu zobowiązywanie osób wędrujących po górach do obowiązkowego ubezpieczania się. Powyższe stanowisko jest zbieżne ze stanowiskiem podmiotów uprawnionych do wykonywania ratownictwa górskiego.
Równocześnie uprzejmie informuję, że w obowiązującym stanie prawnym brak jest przepisów ustawowych przewidujących obowiązek ponoszenia kosztów przeprowadzonej akcji ratunkowej przez osoby, w szczególności w sytuacji gdy akcja ratunkowa odbyła się na skutek nierozważnego postępowania osób, którym udzielana była pomoc.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Stanisław Rakoczy
Warszawa, dnia 28 marca 2013 r.