Szanowna Pani Marszałek! Odpowiadając na pismo z dnia 11 września 2012 r. (znak: SPS-023-8493/12) przekazujące interpelację pana Tadeusza Arkita oraz pani Krystyny Pośledniej, posłów na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, w sprawie zagospodarowania odpadów z procesów oczyszczania spalin w instalacjach termicznego przekształcania odpadów komunalnych, przekazuję stosowne wyjaśnienia.
Podstawowym aktem prawnym regulującym kwestie spalania i współspalania odpadów na poziomie Unii Europejskiej jest dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/76/WE z dnia 4 grudnia 2000 r. w sprawie spalania odpadów.
Dyrektywa 2000/76/WE określa m.in. wymagania techniczne, jakie musi spełnić spalarnia odpadów i współspalania odpadów (warunki eksploatacji), dopuszczalne wielkości emisji z tych instalacji czy podstawowe zasady dotyczące pozostałości odpadów powstałych w wyniku termicznego przekształcania odpadów.
Zgodnie z art. 9 ww. dyrektywy przed określeniem dróg unieszkodliwiania lub odzysku tych odpadów przeprowadza się właściwe badania w celu ustalenia charakterystyki fizycznej i chemicznej oraz możliwości zanieczyszczania różnych pozostałości spalania. Analiza obejmuje całą frakcję rozpuszczalną i frakcję rozpuszczalną metali ciężkich.
Wyżej wymienione przepisy zostały transponowane do prawa krajowego przede wszystkim przepisami ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243, z późn. zm.). Zgodnie z art. 45 ust. 2 ustawy zarządzający spalarnią odpadów lub współspalarnią odpadów, termicznie przekształcając odpady niebezpieczne, jest obowiązany do badania fizycznych i chemicznych właściwości odpadów powstałych w wyniku termicznego przekształcania odpadów, w tym w szczególności rozpuszczalnych frakcji metali ciężkich. Warto przy tym zaznaczyć, że w nowym projekcie ustawy o odpadach przedmiotowy przepis został rozszerzony do pozostałości powstałych w wyniku termicznego przekształcania wszystkich odpadów (nie tylko odpadów niebezpiecznych).
Zgodnie z rozporządzeniem ministra środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206) odpady z termicznego przekształcania odpadów klasyfikuje się w podgrupie 19 01. Odpady z oczyszczania gazów odlotowych co do zasady stanowią odpady niebezpieczne. Zgodnie z obowiązującymi przepisami odpady wymienione na liście odpadów niebezpiecznych mogą być uznane za odpady inne niż niebezpieczne wyłącznie na podstawie rozporządzenia ministra środowiska z dnia 13 maja 2004 r. w sprawie warunków, w których uznaje się, że odpady nie są niebezpieczne (Dz. U. Nr 128, poz. 1347).
Odpady te celem spełnienia wymagań rozporządzenia ministra gospodarki z dnia 7 września 2005 r. w sprawie kryteriów oraz procedur dopuszczania odpadów do składowania na składowisku odpadów danego typu (Dz. U. Nr 186, poz. 1553, z późn. zm.) poddaje się stosownym procesom przetwarzania, tj. stabilizowaniu czy zestalaniu. Należy zaznaczyć, że procesy stabilizowania mają na celu zmianę niebezpiecznych własności składników odpadów, a przez to przekształcają odpady niebezpieczne w inne niż niebezpieczne. Procesy zestalania natomiast zmieniają tylko stan fizyczny odpadów poprzez zastosowanie dodatków (np. przekształcają odpady ciekłe w stałe), nie zmieniając chemicznych własności odpadów.
Zgodnie z § 2 ww. rozporządzenia procedura dopuszczania odpadów do składowania na składowisku odpadów danego typu obejmuje m.in. sporządzanie podstawowej charakterystyki odpadów, zwanej dalej podstawową charakterystyką, poddanie odpadów okresowej kontroli, zwanej dalej testem zgodności, w celu weryfikacji informacji zawartych w podstawowej charakterystyce weryfikację odpadów na miejscu ich składowania. Odpady kierowane na składowisko odpadów danego typu poddaje się testowi zgodności, podczas którego sprawdza się dopuszczalne wartości wymywania oraz dodatkowo wybrane parametry charakterystyczne dla danego rodzaju odpadów.
Należy zatem stwierdzić, że odpady przed skierowaniem na składowisko odpadów danego typu poddaje się stosownym badaniom w celu spełnienia kryteriów oraz procedur określonych w przedmiotowym rozporządzeniu.
Natomiast wszelkie przedstawione w interpelacji pana Tadeusza Arkita oraz pani Krystyny Pośledniej propozycje mogą być szczegółowo rozważone w ramach prac legislacyjnych nad aktami wykonawczymi do nowej ustawy o odpadach.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Piotr Woźniak
Warszawa, dnia 2 października 2012 r.