11 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o przekazywaniu przez pracodawców środków na sfinansowanie wydatków związanych z ochroną zdrowia pracowników (osobiste konta zabezpieczenia zdrowotnego) oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 348).

Poseł Jerzy Rębek:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Solidarna Polska mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie projekt ustawy o przekazywaniu przez pracodawców środków na sfinansowanie wydatków związanych z ochroną zdrowia pracowników (osobiste konta zabezpieczenia zdrowotnego) oraz o zmianie niektórych innych ustaw. W projekcie ustawy proponuje się wprowadzenie w stosunku do pracodawców rozwiązań mających na celu umożliwienie im wydatkowania środków na ochronę zdrowia pracowników. Rozwiązanie to można opisać jako przekazywanie określonych kwot na odrębny rachunek bankowy pracownika, z którego można będzie wydatkować pieniądze wyłącznie na działania związane z ochroną zdrowia tego pracownika oraz jego najbliższej rodziny. Proponuje się, aby kwoty te wahały się w granicach od 5% do 10% minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. W projekcie ustawy proponuje się dwutorowe przekazywanie środków na ochronę zdrowia pracowników: ze środków pracodawcy oraz ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. U pracodawców, którzy nie tworzą zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, lub takich, którzy niezależnie od zakładowego funduszu świadczeń socjalnych chcą przekazać środki na ochronę zdrowia pracowników, inicjatorem zastosowania opisanego w projekcie rozwiązania będą mogli być sam pracodawca lub pracownicy.

    Wniosek pracownika będzie mógł być złożony nie później niż w terminie do 31 marca danego roku. Będzie on mógł dotyczyć danego roku kalendarzowego. Wniosek nie będzie wiążący dla pracodawcy. Pracodawca w przypadku akceptacji wniosku będzie obowiązany przekazać środki na wskazany przez osobę uprawnioną do korzystania z funduszu rachunek bankowy w terminie nie późniejszym niż do 20 grudnia danego roku lub przekazywać systematycznie co miesiąc, począwszy od dnia otwarcia rachunku bankowego. Środki zgromadzone na rachunku bankowym osoba uprawniona do korzystania z funduszu będzie mogła przeznaczyć wyłącznie na opłacenie świadczeń zdrowotnych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej, zakup leków w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne, przepisanych na receptę, oraz na zakup wyrobów medycznych będących przedmiotami ortopedycznymi lub środków pomocniczych zleconych przez lekarza. Powyższe wydatki będą mogły dotyczyć pracownika lub jego małżonka, zstępnych, wstępnych, powinowatych do drugiego stopnia lub rodzeństwa. Płatności za powyższe świadczenia będą mogły być dokonywane wyłącznie przy pomocy karty płatniczej, u świadczeniodawców, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w aptekach lub podmiotach prowadzących działalność w zakresie sprzedaży wyrobów medycznych lub środków pomocniczych.

    Bardzo istotne normy wprowadza art. 7 proponowanej ustawy, zgodnie z którym kwoty uzyskane przez pracownika na podstawie ustawy nie będą zaliczane do jego wynagrodzenia oraz będą wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych. Od kwot uzyskanych przez pracownika na podstawie ustawy nie będą pobierane składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Z powyższego wynika, że celem projektodawcy jest maksymalizacja środków przeznaczanych na ochronę zdrowia pracowników i ich rodzin poprzez zwolnienie kwot otrzymywanych przez pracodawców od danin i obciążeń publicznych. Przewiduje się również, że kwoty wydatkowane przez pracodawców na cele określone w projekcie ustawy będą traktowane jako koszt uzyskania przychodu. W konsekwencji rozwiązania te będą neutralne z punktu widzenia podatkowego.

    Dla zapewnienia realizacji powyższych rozwiązań przewiduje się odpowiednie zmiany w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych oraz w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

    Projekt przewiduje również zmiany w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, które w głównej mierze mają na celu wprowadzenie ram prawnych umożliwiających bankom prowadzenie szczególnych rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych na potrzeby ochrony zdrowia pracowników oraz zabezpieczenie przez banki warunków technicznych i organizacyjnych dla prowadzenia tych rachunków.

    Przewiduje się również zakaz przyjmowania płatności dokonywanych przy pomocy karty płatniczej wydanej do tego rachunku przez podmioty do tego nieuprawnione. Naruszenie tego zakazu będzie skutkowało karą grzywny.

    Przy wprowadzaniu ustawy o przekazywaniu przez pracodawców środków na sfinansowanie wydatków związanych z ochroną zdrowia pracowników nie występują bezpośrednio jakiekolwiek obciążenia dla budżetu państwa. Mówiąc o kosztach przyszłych, należy zwrócić uwagę na budżet państwa i nieosiągnięcie przez niego dochodów z powodu zwolnienia wymienionych w projekcie ustawy kwot z podatku dochodowego, a także składki ZUS. Łączne obciążenia pracodawcy z tytułu podatku dochodowego i składki ZUS sięgają 49% kwoty przekazanej pracownikowi z tytułu wynagrodzenia. Takiej też wysokości dochodów nie osiągnie budżet państwa, zwalniając pracodawcę z podatku dochodowego i składki ZUS. W przypadku przekazania środków na ochronę zdrowia pracowników z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i tym samym zwolnienia pracodawcy z płacenia podatku dochodowego z tego tytułu budżet państwa nie osiągnie dochodów w wysokości ok. 18% przekazywanych środków. Należy podkreślić, że środki, które mogą być przekazane na cel podany w ustawie, mogą sięgnąć nawet 15 mld zł rocznie, przy założeniu, że 15 mln pracowników otrzyma średnio 1 tys. zł rocznie na ten cel. Oczywiście proces ten nie będzie z całą pewnością procesem gwałtownym. Na pewno nie stanie się tak, że w jednym roku wszyscy pracownicy czy też wszyscy pracodawcy podejmą decyzję o przekazaniu tych środków na cele ochrony zdrowia dla pracowników. To jest naturalne. Ten proces może być i zapewne będzie, jeśli Wysoka Izba uzna za słuszne, procesem powolnym, systematycznym. Środki te będą jednak mogły być wydatkowane na ochronę zdrowia, przez co odciąży się budżet Narodowego Funduszu Zdrowia.

    I tutaj chciałbym również dodać, że nie zgadzam się z takim twierdzeniem, że to nie ma żadnego związku z Narodowym Funduszem Zdrowia. Pośrednio, Wysoka Izbo, ma związek, bo jeśli kończą się środki na szeroko rozumianą ochronę zdrowia i Narodowy Fundusz Zdrowia nie ma już więcej środków, pracownicy, którzy posiadają takie środki na wyodrębnionych kontach, będą mogli realizować to, co jest ich celem, czyli diagnozować się, a nawet poddawać pewnym zabiegom medycznym Zaletą podanych w ustawie rozwiązań jest przede wszystkim przeznaczenie tych pieniędzy na ochronę zdrowia pracowników i ich rodzin. W ten sposób może się ukształtować system oszczędzania i gromadzenia środków przeznaczonych na ochronę zdrowia. Nie chodzi tu z całą pewnością, Wysoka Izbo, o to, aby ten system miał zastępować system realizowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia, absolutnie nie. To ma być system wspomagający system obecnie funkcjonujący, realizowany przez NFZ. Myślę, że nie muszę państwu dowodzić, jak bardzo potrzeba dodatkowych środków na rynku ochrony zdrowia, aby rzeczywiście polski pacjent mógł czuć się bezpieczny.

    Warto również podkreślić, iż środki z tak utworzonych i prowadzonych kont będą wykorzystywane w sposób ściśle określony i w pełni ewidencjonowany. To pozwoli na uzyskanie przez budżet państwa dochodów z tytułu podatków od każdej kwoty wydatkowanej przez pracownika na ochronę zdrowia.

    Projektowane rozwiązania mogą pozytywnie wpłynąć również na rozwój rynku pracy poprzez stworzenie nowych miejsc pracy. Projekt ustawy nie wymaga wydawania aktów wykonawczych.

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jak wcześniej powiedziałem, ten system nie ma zastępować systemu realizowanego w NFZ. Jest to rzeczywiście rozwiązanie nowatorskie, jeśli chodzi o nasze państwo. Natomiast jest to system znany w świecie, znacznie bardziej udoskonalony funkcjonuje m.in. w Stanach Zjednoczonych, w Singapurze, nawet w Chinach.

    W trakcie analiz, które prowadzono z instytucjami, wyraziły one swoje opinie o tym projekcie ustawy, mam tutaj na uwadze prokuratora generalnego, Sąd Najwyższy, Narodowy Bank Polski. Uznajemy, że jeśli Wysoka Izba pozwoli, aby ten projekt był procedowany w komisji, wniesiemy stosowne autopoprawki, aby zadośćuczynić przedstawicielom tych instytucji, które wnoszą o wprowadzenie takich poprawek, aby rzeczywiście ten projekt był dopracowany. Nie kryję zresztą, że z wielką radością przyjmiemy wszystkie sugestie, uwagi, ale również propozycje, które będą szły w tym kierunku, aby ten projekt był uszlachetniony i aby mógł zafunkcjonować w polskim systemie ochrony zdrowia.

    Myślę, że na zakończenie warto, Wysoki Sejmie, zapytać o to, czy takiego systemu oczekują zwykli, przeciętni Polacy. Czy, krótko mówiąc, polski pracownik, który będzie mógł, podkreślam: mógł ubiegać się o takie środki, będzie zadowolony z tego, że otrzyma 100 zł czy nawet 150 zł miesięcznie na to wyodrębnione konto zabezpieczenia zdrowotnego, czy też nie. Faktem jest, że w tym systemie przewidujemy absolutnie dobrowolność, jeśli chodzi o przekazywanie tych środków przez pracodawcę. Dziękuję serdecznie. (Oklaski)