9 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji do Spraw Unii Europejskiej oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji decyzji Rady Europejskiej nr 2011/199/UE z dnia 25 marca 2011 r. w sprawie zmiany art. 136 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do mechanizmu stabilności dla państw członkowskich, których walutą jest euro (druki nr 37 i 106).

Poseł Marek Krząkała:

    Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Platforma Obywatelska RP mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie projektu ustawy o ratyfikacji decyzji Rady Europejskiej nr 2011/199/UE z dnia 25 marca 2011 r. w sprawie zmiany art. 136 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do mechanizmu stabilności dla państw członkowskich, których walutą jest euro (druki nr 37 i 106).

    W przedmiotowej ustawie wyraża się zgodę na dokonanie przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ratyfikacji decyzji Rady w sprawie zmiany powyższego art. 136. Zmiana art. 136 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej polega na dodaniu ust. 3 w brzmieniu: Państwa członkowskie, których walutą jest euro, mogą ustanowić mechanizm stabilności uruchamiany, jeżeli będzie to niezbędne do ochrony stabilności strefy euro jako całości. Udzielenie wszelkiej niezbędnej pomocy finansowej w ramach takiego mechanizmu będzie podlegało rygorystycznym warunkom.

    Decyzja ta spełnia przesłanki określone w art. 89 ust. 1 Konstytucji RP i w ustawie o umowach międzynarodowych, czyli ratyfikacji za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie, ponieważ w obecnym stanie faktycznym nie stanowi ona przekazania kompetencji na rzecz Unii Europejskiej lub innej organizacji międzynarodowej.

    Dodany ust. 3 do art. 136 rozumieć należy jedynie jako określenie nowych warunków prowadzenia polityki pieniężnej, a nie przekazanie nowych kompetencji, które obecnie posiadają państwa należące do strefy euro. Potwierdza to opinia Komisji Europejskiej z 15 lutego 2011 r., gdzie w pkt 11 mówi się, że proponowana zmiana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, cytuję: nie zmienia kompetencji Unii określonych w traktacie. Celem zmiany nie jest stworzenie nowej podstawy prawnej umożliwiającej Unii podejmowanie działań, które nie były możliwe przed modyfikacją traktatu. Zgodnie z projektem decyzji stały mechanizm stabilizacyjny zostanie utworzony bezpośrednio przez państwa członkowskie. Koniec cytatu.

    Dlatego oceniając skutki prawne, należy zauważyć, że decyzja o utworzeniu stałego mechanizmu stabilizacyjnego nie narusza ani mechanizmów solidarnościowych, o których mowa w art. 122 i 143 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, ani kompetencji Unii w zakresie koordynowania polityki ekonomicznej i finansowej państw członkowskich.

    Ponadto należy podkreślić, że jedno z orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego stanowi, iż art. 90 ust. 1 Konstytucji RP nie upoważnia do przekazania kompetencji, które nie mają bliżej określonego zakresu. Dodany do art. 136 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej ust. 3 takiego zakresu w ogóle nie określa. Proszę się zastanowić - w którym miejscu w tym zapisie następuje transfer kompetencji? Mamy raczej do czynienia z sytuacją, w której państwa członkowskie uzyskują dodatkowe kompetencje i możliwości działania. Art. 136 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej nawet pośrednio takiego zakresu nie formułuje. Tym samym klub Platforma Obywatelska RP stoi na stanowisku, że omawiana decyzja Rady spełnia przesłanki określone w art. 89 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, gdyż dotyczy członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w organizacji międzynarodowej - art. 89 ust. 1 pkt 3 - w związku z tym związanie Rzeczypospolitej Polskiej decyzją Rady Europejskiej w sprawie zmiany art. 136 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do mechanizmu stabilności powinno nastąpić w trybie art. 89 ust. 1 Konstytucji RP, czyli ratyfikacji za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie, ponieważ na tym etapie nie dochodzi do żadnego transferu kompetencji.

    Druga kwestia, niezwykle istotna. Polska, wchodząc do Unii, zobowiązała się, że wejdzie również do strefy euro. W naszym żywotnym interesie jest więc to, byśmy o tę strefę zadbali. To Polska w czasie swojej prezydencji przypominała o elementarnej zasadzie solidarności. Dzisiaj potrzebujemy decyzji politycznej, żeby Unia się nie rozpadła, żeby była silna, solidarna i zjednoczona, również dla dobra Polski. Brak solidarności w tym obszarze może w przyszłości skutkować brakiem solidarności wobec Polski ze strony innych państw członkowskich na przykład w niezwykle istotnym obszarze, jakim jest bezpieczeństwo.

    Na szczęście idea ustanowienia stałego mechanizmu stabilności znalazła swoje uzgodnienie w październiku 2010 r. podczas posiedzenia Rady Europejskiej, w trakcie którego szefowie państw i rządów byli zgodni, że do ochrony stabilności finansowej strefy euro niezbędny jest stały mechanizm zapobiegający dalszemu kryzysowi. W marcu ub.r. Rada Europejska jednomyślnie przyjęła decyzję w sprawie zmiany art. 136. Rada podjęła również jednomyślną decyzję w sprawie zmiany tego artykułu, aby decyzja ta mogła wejść w życie z dniem 1 stycznia 2013 r.

    Mam pełną świadomość, że sama zmiana traktatu wcale nie rozwiąże dzisiejszych problemów Unii. Potrzebne są zmiany strukturalne, ale to jest temat na odrębną debatę. Jeżeli Polska chce być wiarygodnym partnerem na arenie międzynarodowej, to nie może blokować decyzji o stworzeniu możliwości udzielenia pomocy dla krajów przeżywających trudności, ponieważ sytuacja gospodarcza w Grecji, we Włoszech i w Hiszpanii czy Portugalii staje się coraz trudniejsza, zmiany następują niezwykle dynamicznie. Kraje te nie mogą czekać na rozstrzygnięcie sporów prawnych, które stanowią de facto zasłonę dla sporów politycznych, mimo że taka debata i dyskusja dla prawników jest z pewnością niezwykle interesująca. Proszę pamiętać chociażby o prawie 50-procentowej rzeszy bezrobotnych absolwentów Unii, których dywagacje prawno-polityczne mniej obchodzą niż konkretna pomoc udzielana przez pozostałe kraje.

    Jest rzeczą oczywistą, że musimy lepiej zarządzać strefą euro. Omawiany zapis w art. 136 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej taką możliwość stwarza. Dzisiejszy wybór jest oczywisty. Polska chce i powinna być w grupie tych państw, które mają wpływ na zasady funkcjonowania strefy euro. Leży to w naszym żywotnym interesie i ma bardzo duże znaczenie dla naszej pozycji i przyszłości w Europie.

    Konsekwencje zaniechania pomocy mogą być tragiczne w skutkach. Dlatego apeluję do pozostałych klubów, aby w imię odpowiedzialności i solidarności za wspólny dom, jakim jest Europa, zagłosowali za przyjęciem omawianego projektu ustawy o ratyfikacji decyzji Rady Europejskiej w sprawie zmiany art. 136 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do mechanizmów stabilności dla państw członkowskich, których walutą jest euro. Dziękuję bardzo. (Oklaski)