Poseł Bożena Kamińska:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje oświadczenie poświęcam ofiarom obławy augustowskiej.

    Od 10 do 25 lipca 1945 r. oddziały Armii Czerwonej wspomagane przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa oraz Milicji Obywatelskiej przeprowadziły szeroko zorganizowaną akcję pacyfikacyjną na terenach ziem augustowskiej, sejneńskiej, suwalskiej i sokólskiej. Oddziały Armii Czerwonej przeszukiwały lasy, a także wsie, aresztując podejrzanych o współpracę z partyzantką niepodległościową. Podczas tej akcji zatrzymano kilka tysięcy ludzi, z czego część po przesłuchaniach została wypuszczona na wolność. Natomiast blisko 600 osób zostało wywiezionych w nieznanych kierunkach, a ślad po nich całkowicie zaginął.

    Władze Polski Ludowej nigdy oficjalnie nie potwierdziły tego wydarzenia. Dopiero w 1992 r. śledztwo w sprawie obławy augustowskiej wszczęła prokuratura w Suwałkach, a w 2000 r. podjął je Instytut Pamięci Narodowej w Białymstoku. Początkowo w śledztwie było to kwalifikowane przez prokuratorów IPN jako zbrodnia komunistyczna, a od lipca 2009 r. także jako zbrodnia przeciwko ludzkości.

    Dla upamiętnienia ofiar augustowskiej obławy w 1987 r. w miejscowości Giby powstał pomnik projektu profesora Andrzeja Strumiłły, który jest symbolicznym grobem zaginionych. Mimo upływu blisko 70 lat od popełnienia największej po II wojnie światowej zbrodni na Polakach, nazwanej ˝podlaskim Katyniem˝, do dziś pozostają bez odpowiedzi pytania: Gdzie popełniono zbrodnię? Gdzie zostały pogrzebane ciała ofiar? Dlaczego do tego wszystkiego doszło?