8 punkt porządku dziennego:

Informacja prezesa Rady Ministrów na temat projektu wdrażanego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, ograniczającego wymiar godzin lekcji historii w szkołach ponadpodstawowych.

Poseł Artur Ostrowski:

    Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoki Sejmie! Problem jest dużo szerszy i głębszy niż tylko kwestia nauczania historii, bo dotyczy reformy programowej. Wdrażanie zmian programowych i organizacyjnych w szkołach ogólnokształcących czy też modernizacja systemu kształcenia zawodowego nie zostały w pełni przygotowane i nie osiągniemy celów, które ta reforma zakłada.

    Na realizację reformy nie zabezpieczono środków, błędnie przyjmując, że samorządom tych pieniędzy po prostu nie należy przekazywać i że samorządy same poniosą koszt wprowadzenia tej reformy programowej.

    Proces wdrażania tej reformy nie został starannie zaplanowany, przebiega zbyt pospiesznie i nie został poprzedzony szeroką kampanią informacyjną ani też programem pilotażowym, m.in. dotyczy to też kwestii nauczania historii. Nie zbadano, nie przeanalizowano, jakie będą skutki, efekty takiej reformy programowej. Brakuje skutecznego systemu szkoleń, merytorycznego wsparcia zarówno dla nauczycieli, jak i dyrektorów szkół. Jest też chaos informacyjny. Jest też taki problem, że młody człowiek w szkole ponadgimnazjalnej, w pierwszej klasie, ale w sumie wychodzi na to, że już w gimnazjum, musi zadeklarować, jaką wybierze specjalizację. Taki wybór w tym wieku, czy w klasie pierwszej, czy też w ostatniej klasie szkoły gimnazjalnej, może nie być do końca trafiony. Czy więc w ten sposób nie pozbawia się uczniów w ramach ich edukacji ważnych przedmiotów, m.in. rozszerzonej historii?

    Oprócz podstawy programowej pojawią się programy nauczania i nowe podręczniki. Jedne i drugie muszą mieć akceptację Ministerstwa Edukacji Narodowej. Przy czym, sądząc z wykazu, który pojawił się na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej, z podręcznikami może być problem. Do niektórych przedmiotów tych podręczników jest niewiele, a jest też tak, że do niektórych przedmiotów nie ma ich wcale.

    Co do historii, możemy tu mówić o kilku problemach. Po pierwsze, tematy zarysowane są dość ogólnikowo, nauczyciel staje więc wobec problemu, czego faktycznie wymagać od uczniów i czego ich nauczyć. Po drugie, zwraca się uwagę, że poruszenie tylko wybranych zagadnień zatrze całościowe patrzenie na historię, a błędnie zwróci uwagę na jej wybrane aspekty. Konsekwencją tego będzie jedynie fragmentaryczna wiedza uczniów o dziejach świata, uzależniona od zainteresowań nauczyciela. Dobrze by było, żeby ona była również obiektywna, a nie subiektywna. Po trzecie, taka formuła nauczania historii spowoduje, iż uczeń kończący liceum wyjdzie z niego z wiedzą poszatkowaną, a wielu aspektów historii po prostu nie pozna. Przeciętny uczeń skazany będzie tylko na wiedzę pozyskaną w gimnazjum, co ze względu na jego niedojrzałość emocjonalną, a przez to nieumiejętność zrozumienia wielu zagadnień, może być niewystarczające dla jego przyszłego życia. Jest obawa, że zgodnie z nową podstawą programową w ramach edukacji, w ramach przedmiotu: historia i społeczeństwo, nie zostanie poszerzony szereg umiejętności uczniów, jakie kształtuje historia, takich jak chociażby dla przykładu analiza źródeł historycznych. Historia XX wieku ma być nauczana w pierwszej klasie liceum, gdy uczniowie i uczennice nie są jeszcze przygotowani do wyciągnięcia wniosków z bardzo skomplikowanej i trudnej historii ostatniego stulecia. W drugiej, trzeciej klasie mają być wyłącznie przygotowania do matury. W praktyce może się okazać, że sprowadzi się to do uczenia pod egzaminy maturalne i pod arkusze.

    (Głos z sali: Tak jest.)

    Nie wiadomo, czy osoba, która wybrała najpierw np. biologię, a w drugiej klasie liceum zdecydowała, że na maturze będzie zdawać historię - a przecież takie przypadki bardzo często się zdarzały i będą się zdarzać - zostanie pozostawiona sama sobie, czy też szkoła będzie mogła i będzie potrafiła takiej osobie, takiemu uczniowi pomóc przygotować się do matury z historii. Czy pani minister bierze na siebie odpowiedzialność za to, że jeśli młody uczeń, młody człowiek w drugiej klasie zmieni wybrany przedmiot, to będzie miał wsparcie i będzie do tej historii na maturze w 100% przygotowany, że po prostu szkoła będzie mogła mu stworzyć takie warunki?

    W gimnazjum nauka historii kończy się na roku 1918. Jeśli ktoś nie pójdzie do liceum ogólnokształcącego, to w sumie nie usłyszy nic o historii najnowszej. I tu będzie problem. (Poruszenie na sali)

    (Poseł Domicela Kopaczewska: Co ty opowiadasz?)

    Tak, tak właśnie będzie.

    (Głos z sali: Cicho! Słuchajcie teraz.)

    (Głos z sali: W zawodówce też będzie miał.)

    Nowa podstawa programowa będzie wymuszać na nauczycielach przygotowanie stosów dokumentów, konspektów, planów wynikowych i tym podobnych dokumentów, co może dla doświadczonych nauczycieli nie będzie problemem, natomiast dla nauczycieli stażystów czy kontraktowych ten problem może być poważny.

    Ministerstwo, jak do tej pory, nie ujawniło listy ekspertów, którzy pisali nową podstawę programową. Na posiedzeniu podkomisji doczekaliśmy się wyjaśnień w tej sprawie. Podstawa była pisana w pośpiechu, za duże pieniądze unijne, dokument został podpisany w sumie po cichu, bo przeszliśmy nad tym jakby do porządku dziennego, 23 grudnia 2008 r. Niewiele osób zwróciło na to uwagę, jak ważna to jest reforma. Prawdopodobnie jedynym celem, co podkreślają komentatorzy, tej reformy programowej było danie zarobienia wydawnictwom, które wprowadzą kolejny raz nowe podręczniki i w sumie zarobią miliardy złotych na tej reformie programowej.

    (Poseł Romuald Ajchler: A rodzice zapłacą.)

    I to, co powiem, być może nie będzie się podobać posłankom i posłom Prawa i Sprawiedliwości, ale ja mam pomysł, gdzie znaleźć te godziny na historię. I powiem, chociaż tutaj posłanki mówią, żeby nie mówić. Mamy dwie godziny religii. (Poruszenie na sali)

    (Głos z sali: Idź, chłopie!)

    (Poseł Anna Paluch: Powtarzacie to do znudzenia.)

    Proponuję ograniczyć naukę katechezy albo przywrócić jej nauczanie w salach katechetycznych, pani minister, i wtedy znajdą się te dwie godziny dodatkowo na naukę historii. (Oklaski) Liczę tutaj na poparcie Prawa i Sprawiedliwości, bo lepszym miejscem do nauki religii jest kościół czy sala katechetyczna niż sala lekcyjna w szkole.

    (Poseł Iwona Ewa Arent: Niedoczekanie wasze.)

    (Poseł Dorota Arciszewska-Mielewczyk: To jest to udogodnienie dla dzieci, o którym pan mówił.)

    I teraz drugi przykład, który nie będzie podobał się posłankom i posłom z Prawa i Sprawiedliwości. Dlaczego trzeba się uczyć historii?

    (Głos z sali: Masz jakąś manię prześladowczą?)

    Żeby wyciągać wnioski, umieć oceniać sytuację i stosować pewien język. Posłużę się takim cytatem z uzasadnienia Klubu Parlamentarnego PiS. Cytuję: Obserwujemy nasilający się proces ˝pisania historii na nowo˝ przez najsilniejsze państwa Unii Europejskiej, szczególnie Niemcy - na marginesie, w Polsce gościł prezydent Niemiec - które...

    (Głos z sali: I co z tego?)

    ...zamiast jako agresor, chcą być przedstawiane jako ofiara II wojny światowej. W tej sytuacji młodzi Polacy, pozbawieni wiedzy historycznej o Polsce i świecie, mogą ulegać manipulacji i wynarodowieniu.

    (Głos z sali: Taka prawda.)

    Członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej powinno prowadzić do skuteczniejszej realizacji polskich interesów, a nie służyć jako pretekst do budowy nowej, kosmopolitycznej tożsamości - i tutaj akcent - na gruzach tożsamości narodowej Polaków.

    (Głos z sali: To prawda!)

    Szanowne posłanki i posłowie...

    (Poseł Dorota Arciszewska-Mielewczyk: Dziękujemy za przypomnienie tych bardzo ważnych spraw.)

    ...to jest czysta aberracja...

    (Głos z sali: Wiesz, co to oznacza?)

    (Poseł Anna Paluch: Proszę zajrzeć do słownika.)

    ...i ksenofobia.

    (Głos z sali: Tak?)

    Jest to przykład...

    (Głos z sali: Panie pośle, proszę zajrzeć do słownika.)

    ...potwierdzający tę tezę, że historia w szkole jest potrzebna, tak jak i wiedza o społeczeństwie...

    (Poseł Dorota Arciszewska-Mielewczyk: Pan nie zna współczesnej historii.)

    ...aby takich tekstów nie zamieszczać w poważnym wniosku, który dotyczy debaty o nauczaniu historii.

    (Głos z sali: Przestań już.)

    Nie uchodzi, szanowne posłanki i posłowie, aby takie treści trafiały do marszałka Sejmu i były procedowane.

    (Głos z sali: Uczyłeś się o stanie wojennym?)

    Panie Marszałku! Pani Minister! Posłanki i Posłowie! Z uwagi na to, iż ta reforma w całości nie została dobrze przygotowana, nie ma na to środków finansowych, jest wiele problemów, które dotkną uczniów, nauczycieli, dyrektorów szkół, organy prowadzące, Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycznej będzie głosował za odrzuceniem tej informacji. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

    (Poseł Iwona Ewa Arent: Chociaż tyle dobrze!)