7 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie przedstawionego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy o nasiennictwie (druk nr 176).

Poseł Stanisław Kalemba:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego zająć stanowisko wobec prezydenckiego projektu ustawy o nasiennictwie, zawartego w druku nr 176.

    Należy zwrócić uwagę na to, że taki projekt o nasiennictwie rozpatrywaliśmy w 2011 r., w poprzedniej kadencji. Był to projekt rządowy, a w toku prac rząd był reprezentowany przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Prace nad tym projektem w parlamencie trwały długo, projekt przeszedł przez cały proces legislacyjny i ostatecznie został zawetowany przez pana prezydenta Bronisława Komorowskiego. Obecnie pod obrady trafia projekt prezydencki, mimo że najwięcej specjalistów w tym zakresie, instytucji z tym związanych, agend, inspekcji mają Ministerstwo Środowiska i Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Trzeba jasno powiedzieć, że ten projekt prezydencki generalnie zawiera treści tego projektu, który przeszedł cały proces legislacyjny. Jest to dorobek i projektu rządowego, i pracy w Sejmie. Oczywiście pozostaje zasadniczy temat organizmów genetycznie zmodyfikowanych i mimo że możemy tu sobie opowiadać, że ten projekt nie dotyczy GMO, to cała debata, jak widać, jest z tym związana i tego po prostu nie unikniemy.

    Natomiast chciałbym bardzo wyraźnie zaprotestować przeciwko dzieleniu w tej bardzo ważnej dyskusji parlamentarnej na opozycję, koalicję, partie polityczne. GMO jest bardziej skomplikowaną sprawą.

    Panie pośle Bąk, w projekcie rządowym była część związana z GMO i wtedy w imieniu klubu wyraźnie powiedziałem, że klub Polskiego Stronnictwa Ludowego opowiada się za wyłączeniem zapisów związanych z GMO. Byliśmy konsekwentni i te zapisy, które były w projekcie rządowym, generalnie zostały z niego wyłączone. I wy doskonale o tym wiecie. Nawet gdyby nie wiem, co opozycja tutaj robiła, to sama przecież by tego nie przegłosowała. Tak więc wyłączenie z projektu rządowego zapisów o organizmach genetycznie zmodyfikowanych, to, co było zapowiadane tu w Sejmie, było konsekwentnie realizowane w pracach komisji. Takie stanowisko zaprezentował Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego.

    Gdyby w sprawach GMO wszystko było takie proste, jak tutaj mówicie, to - powiem tak skrótowo - gdyby można to tak uprościć, wszyscy ludzie, którzy wchodzą na cmentarz, musieliby z tego cmentarza już nie wychodzić. Sprawa GMO jest bardziej złożona.

    Spór w tych sprawach nie dotyczy tylko rejestracji odmian oraz wytwarzania, oceny i kontroli materiału siewnego odmian gatunków roślin uprawnych czy wytwarzania, oceny i kontroli materiału siewnego. Spór dotyczy obrotu materiałem siewnym i uprawy roślin genetycznie zmodyfikowanych.

    Prawda jest też taka, że nie odcięliśmy się od tego całkowicie w tym projekcie prezydenckim, bo faktycznie są pewne wątpliwości, chociażby art. 104, który mówi, że do obrotu dopuszcza się rośliny, które są dopuszczone w Unii Europejskiej. Ładnie to zostało tu wychwycone. W trakcie dalszych prac, jak dojdziemy do tego, powinniśmy na to zwrócić uwagę, pracując nad tym, bo uważam, że jesteśmy zgodni co do tego, że w warunkach polskich, w trosce o środowisko, ludzi, zdrowie, zwierzęta i przyszłość pokoleń, Polska powinna być krajem wolnym od GMO. A do szczegółów trzeba dojść, tylko nie przez dzielenie, ale przez merytoryczną dyskusję.

    Podam jeszcze jeden argument. Przecież trwały prace nad ustawą o organizmach genetycznie zmodyfikowanych. Była powołana podkomisja nadzwyczajna, w której pracach uczestniczyliśmy z panem przewodniczącym prof. Szyszką. Pan profesor może powiedzieć, jakie stanowisko zajmował Klub Parlamentarny PSL czy ja osobiście.

    Powiem, czym ja byłem zbudowany podczas prac tej podkomisji. Tym, że prawie wszyscy posłowie, bez względu na przynależność do partii politycznych, opowiedzieli się za zapisami art. 4 i art. 5, za tym, co przyjęliśmy w sprawozdaniu podkomisji, że zakazuje się zarówno uprawy roślin GMO, jak i obrotu. Przecież to jest dorobek podkomisji, tak? Przecież jeden klub sam by tego nie przegłosował. Taka jest prawda. Uważam, że jak chcemy wypracować dobre rozwiązanie, to we współpracy, a nie dzieląc się, zarzucając sobie mówienie półprawd czy nieprawd. Tak więc to jest, uważam, bardzo ważna sprawa.

    Jeżeli natomiast chodzi o spór dotyczący zgodności zapisów w tym zakresie, propozycji zapisów z prawem europejskim, to trzeba powiedzieć, że ten spór istnieje. Jest orzeczenie - wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 17 lipca 2009 r. W wyroku tym ETS orzekł, że Polska, zakazując swobodnego obrotu materiałem siewnym odmian genetycznie zmodyfikowanych oraz zakazując wpisu odmian genetycznie zmodyfikowanych do krajowego rejestru odmian, uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na mocy art. 22 i art. 23 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/18/WE z dnia 12 marca 2001 r. w sprawie zamierzonego uwalniania do środowiska organizmów genetycznie zmodyfikowanych. Ten spór trwa. To nie jest spór, który dotyczy tego rządu czy jakiegoś ugrupowania, on dotyczy państwa członkowskiego. Należy podkreślić, że taki zakaz obowiązuje zgodnie z ustawą o nasiennictwie, bo przecież są takie zapisy, że odmian genetycznie zmodyfikowanych nie wpisuje się do krajowego rejestru. Po drugie, materiał siewny odmian genetycznie zmodyfikowanych nie może być dopuszczony do obrotu na terytorium RP. Próby zmiany tych zapisów, jeśli chodzi o dostosowanie naszego prawa krajowego do prawa europejskiego, zaproponowane w rządowym projekcie ustawy o nasiennictwie w roku 2011, zostały odrzucone, o czym już wcześniej mówiłem, zdecydowaną większością głosów, wszystkich klubów, bo to była mądra decyzja. Było tak w przypadku Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a dalej przez parlamentu. Jaka przeważała opinia? Że głosy były różne i powiedzmy sobie, że do dzisiaj są różne, ale przeważyła rozsądna opinia, że te sprawy powinny być uregulowane w zasadniczej ustawie o organizmach genetycznie zmodyfikowanych. Panie ministrze, dalej uważamy, że po prostu tak to powinno być.

    Mimo różnicy zdań, jeśli chodzi o to zagadnienie, w tym zakresie właśnie panowała zgoda. Uważam, że to też jest dorobek Izby. Warto przypomnieć, że prace nad rządowym projektem ustawy Prawo o organizmach genetycznie zmodyfikowanych, to był druk nr 2547, zakończyły się na poziomie prac podkomisji sprawozdaniem z 21 lipca 2010 r. To było sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Byłem członkiem podkomisji. Powiem, że byłem zbudowany poziomem dyskusji, wyborami, zapisami, sprawozdaniem tej komisji. Sądzę, że pan przewodniczący prof. Szyszko to potwierdzi, tak?

    Szukajmy więc porozumienia, mądrych rozwiązań, bo jeden klub tych spraw w Sejmie, w parlamencie nie rozwiąże. Dalej czekamy na merytoryczną dyskusję, odpowiedzialną, w trosce o przyszłe pokolenia. Ja też przesiedziałem tutaj kilkanaście godzin. Chodzi mi o wysłuchanie publiczne w Sejmie, bardzo odpowiedzialne, kilkunastogodzinne, z udziałem naukowców, praktyków z różnych dziedzin czy polityków. To jest bardzo ciekawy dorobek.

    O tym, jak trudny, sporny jest ten temat, nie tylko zresztą w Polsce, świadczy fakt, że sprawozdanie podkomisji nie było dalej procedowane w komisjach sejmowych ani dalej, w obu Izbach parlamentu. Powiedzmy sobie uczciwie, że jedną z przyczyn jest to, że w Parlamencie Europejskim, w Komisji Europejskiej, w Radzie trwają prace nad dalszymi rozwiązaniami. (Dzwonek)

    Jak pan marszałek pozwoli, poruszę bieżące sprawy w tym zakresie. To jest problem w Polsce, w każdym państwie członkowskim, w Unii Europejskiej. Otóż 9 marca br. w ramach prezydencji duńskiej odbędzie się posiedzenie Rady ds. ochrony środowiska, gdzie będzie kontynuowany ten proces dotyczący zgody poszczególnych państw członkowskich na uprawę roślin GMO, w zakresie lokalnym ten temat był omawiany ostatnio na posiedzeniu Komisji Europejskiej, jest w związku z tym bardzo ciekawy materiał. Istnieją też pewne niepokojące sprawy.

    Namawiam rząd polski, żeby stał na gruncie tego, co dotychczas, żeby Polska była wolna od GMO, żeby nie przyjęto tej propozycji, żeby każde państwo członkowskie co do uprawy roślin GMO, wprowadzenia ich obrotu miało na ten temat debatować z podmiotem, który ma zamiar wprowadzić do uprawy i obrotu rośliny GMO. To jest jedna z propozycji. Uważam, że powinniśmy dyskutować na tym poziomie. Najlepiej by było, gdyby Unia Europejska wprowadziła zakaz obrotu roślinami GMO i ich uprawy. To by było najlepsze rozwiązanie.

    Kolejne rozwiązanie, które też powinno być do przyjęcia dla Polski, polega na tym, żeby każde państwo członkowskie decydowało, czy uprawiać GMO, czy nie. Jest jednak jeszcze inna kwestia, bardziej skomplikowana, dotycząca obrotu. Tutaj Komisja Europejska, Parlament Europejski, poszczególne rady niestety stoją na gruncie, że mimo że można zakazać uprawy, to obrót ma być obligatoryjny w każdym państwie członkowskim Unii. Skoro ma być zakaz, to po co ma być dopuszczony obrót. Tu są wątpliwości, nie mówmy, że nie ma wątpliwości. Dlatego Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego opowiada się za dalszymi pracami, za skierowaniem tego do komisji i odpowiedzialną dyskusją, ponadpartyjną, bo do tego zobowiązali nas wyborcy, bez względu na to, na jaką partię głosowali. Dziękuję uprzejmie. (Oklaski)