18 i 19 punkt porządku dziennego:

  18. Sprawozdanie z działalności generalnego inspektora ochrony danych osobowych w roku 2009 (druk nr 63) wraz ze stanowiskiem Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka (druk nr 128).
  19. Sprawozdanie z działalności generalnego inspektora ochrony danych osobowych w roku 2010 (druk nr 64) wraz ze stanowiskiem Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka (druk nr 129).

Poseł Józef Zych:

    Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego zapoznał się ze sprawozdaniem generalnego inspektora ochrony danych osobowych za lata 2009 i 2010. Klub z dezaprobatą odnosi się do sytuacji, gdy sprawozdania dotyczące niestety odległych lat są rozpatrywane przez Sejm następnej kadencji. Cokolwiek by powiedzieć o przyczynach takiego stanu, jedno jest pewne: nie najlepiej to świadczy o braniu pod uwagę przekazywanej przez generalnego inspektora wiedzy na temat tak wrażliwy, jak ochrona danych osobowych.

    Jak wynika z przedłożonych sprawozdań oraz codziennych doświadczeń, ustawa o ochronie danych osobowych budzi wiele wątpliwości. Ważniejsze jest jednak to, że jej przepisy w wielu przypadkach są nieprzestrzegane lub pokrętnie interpretowane. Obydwa sprawozdania są kopalnią wiedzy na temat stosowania przepisów ustawy, wyjaśnień stosowanych przez generalnego inspektora, a także uwag zgłaszanych do projektowanych przepisów, w tym projektów ustaw.

    W czasie gdy Sejmowi zarzuca się tworzenie niespójnego, niezgodnego z konstytucją, a nawet złego prawa, warto nieco uwagi poświęcić sprawozdaniom odnoszącym się do opiniowania projektów ustaw i rozporządzeń dotyczących ochrony danych osobowych. Szczególnie interesujące są uwagi odnoszące się do projektów ustaw, zarówno w czasie konsultacji na etapie rządowym, jak i sejmowym.

    Jak wynika ze sprawozdania za rok 2009, do generalnego inspektora w roku 2009 do zaopiniowana skierowano 624 akty prawne, a w roku 2010 przekazano 617 projektów. Szczególne miejsce wśród projektów ustaw przekazywanych do zaopiniowania w 2009 r. zajmował projekt ustawy o systemie informacji o ochronie zdrowia. Zresztą wywoływał on w Sejmie także bardzo poważne kontrowersje. Ze sprawozdania wynika, że generalny inspektor po zapoznaniu się z tym projektem podjął działania dla zapewnienia, by przyjmowane nowe rozwiązania prawne gwarantowały jak najwyższy poziom ochrony szczególnie wrażliwych danych, jakimi są dane o stanie zdrowia. Generalny inspektor wskazał zagrożenia dla prawa do prywatności i prawa do ochrony danych osobowych wynikające z regulacji zawartych w przedstawionym do zaopiniowania projekcie. Uwagi dotyczyły głównie oceny zbioru jego zawartości oraz metod zabezpieczenia tych danych. Generalny inspektor zwrócił bardzo istotną uwagę na fakt, iż niektóre systemy rejestracji, np. rejestry rakowe, wprowadzone zostały do projektu ustawy bez podstawy prawnej. Trafnie zatem generalny inspektor zauważył, że wprowadzony projektem ustawy system informacji o ochronie zdrowia swoim zakresem obejmować powinien wyłącznie te rejestry oraz ewidencje, które tworzone będą w oparciu o przepisy obowiązującego prawa.

    Ważne uwagi zgłosił także do projektu ustawy o systemie informacji oświatowej oraz do pakietu ustaw zdrowotnych. Można by przeprowadzić całą analizę tego. Chciałbym podkreślić jedną rzecz - to jest ogromna praca. Dziś wiemy, że z danymi tajnymi, poufnymi mamy ogromny problem i trafnie kiedyś premier Tusk powiedział, że w Polsce trzeba by cudu, żeby dane tajne rzeczywiście były tajnymi.

    A zatem, panie inspektorze, chciałbym panu serdecznie podziękować, bo to jest ogromna praca w sensie prawnym, interpretacyjnym i ona powinna być przez Sejm właściwie wykorzystana.

    Natomiast jeżeli można, to chciałbym się odnieść do dwóch zagadnień. Mój kolega z Ruchu Palikota poruszył problem rejestrów kościelnych. Otóż to nie był tylko problem zależny od ówczesnych posłów - doskonale pamiętam tę dyskusję - to był problem m.in. umowy rządowej, umowy między rządem a Stolicą Apostolską, konkordatu. Kolego, ja akurat w imieniu Sejmu prowadziłem rozmowy i coś na ten temat wiem. A więc jeżeli pan chciałby tak powiedzieć i analizować konkordat pod takim kątem, że tam nie ma odpowiedniego zapisu, to ja się z panem zgodzę, tylko trzeba wczuć się w ducha tego porozumienia zawartego przez rząd. Nie odnoszę się do tego, czy to jest słuszne, czy nie. Nie odnoszę się do tego. Pokazuję tylko - bo pan podniósł problem, że to sprawa posłów - jak to wyglądało, ale nie ustosunkowuję się do tego, czy to było zasadne w tym momencie, czy to nie było zasadne.

    Problemów jest ogromnie dużo i sądzę, że w niedługim czasie - i z tym zgadzam się również - trzeba będzie się zastanowić nad zmianą tej ustawy, i w tym zakresie powinniśmy głównie wykorzystać wiedzę, doświadczenie i praktykę generalnego inspektora. Jeżeli tak się stanie, to będzie dobrze.

    I druga rzecz. Pan mówił o tym, że byłoby dobrze, gdybyśmy w przyszłym roku rozpatrywali...

    (Poseł Robert Biedroń: Tak.)

    Proszę pana, w tym roku powinniśmy mieć sprawozdanie za rok 2011 i wprowadzić taką praktykę, tylko że z informacjami, które przyjmujemy w Sejmie, różnie bywa, bo te informacje, sprawozdania pochodzą od różnych organów podporządkowanych Sejmowi lub organów, które mają obowiązek ich składania. A problem zaległości, niewykorzystywania tego to jest problem występujący od wielu lat.

    (Poseł Robert Biedroń: Tak, dziękuję.)

    Rzecz jasna, deklaracja generalnego inspektora w sprawie współpracy jest istotna, tylko inny jest poziom współpracy z rządem, z innymi organizacjami, inny z Sejmem, bo przecież w Sejmie generalny inspektor składa sprawozdania. Jednak to jest bardzo cenne, że uczestniczy w tym pracach, że poważnie podchodzi do projektów ustaw. Dziękuję.