1 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy budżetowej na rok 2012 (druki nr 44 i 134).

Poseł Bożena Szydłowska:

    Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Państwo Ministrowie! Światowy kryzys trwa, przyznaje to nawet, o dziwo, opozycja. Ale mimo to odnoszę wrażenie, że nie wszyscy na tej sali rozumieją przyczyny i powody naszej determinacji w uzdrawianiu polskich finansów publicznych.

    Opozycja skrzętnie wykorzystuje to, że głośno mówimy o sukcesach. Wysoka Izbo, mamy do tego pełne prawo, bo odnotowaliśmy najwyższy w Europie w ostatnich latach wzrost gospodarczy, który wynosi 15,5% przy średniej w Unii Europejskiej wynoszącej minus 0,5%. Gdybyśmy rozwijali się w relacji do Unii Europejskiej w takim tempie, jak w ciągu ostatnich 4 lat, to w ciągu 16 lat nadrobilibyśmy dystans, który dzieli nas od Unii Europejskiej. Gdybyśmy utrzymali tempo rozwoju, oczywiście również w relatywnym ujęciu, jakie mieliśmy w czasach rządów PiS czy SLD, to zajęłoby to nam, bagatela, 50 lat, a może więcej. Ponadto mamy najwyższy poziom inwestycji publicznych w Unii Europejskiej, tj. 2,2% PKB, mamy również najwyższy przyrost zatrudnienia w Unii Europejskiej w ciągu ostatnich 4 lat. W Polsce w tym czasie powstało ok. 800 tys. miejsc pracy, tj. połowa miejsc pracy, jakie powstały w całej Unii Europejskiej, a ta liczba ciągle rośnie.

    Czemu zawdzięczamy tę relatywnie dobrą sytuację? Otóż przede wszystkim optymizmowi i przedsiębiorczości Polaków. Ten optymizm przekłada się na spożycie wewnętrzne, na popyt krajowy, którego tempo wzrostu co prawda w nadchodzącym roku nieco zwolni, będzie trochę mniejsze, ale mogę powiedzieć, że będzie podtrzymywane m.in. dzięki temu, że jesteśmy organizatorami mistrzostw Europy w piłce nożnej.

    Jest też stosunkowo wysoki popyt inwestycyjny w sektorze prywatnym. W 2012 r. zakładamy wzrost tego popytu. Wysokie jest także spożycie publiczne. Mówimy tu o inwestycjach publicznych, inwestycjach, których nie bylibyśmy w stanie realizować bez środków unijnych. Wartość tych inwestycji co prawda też się zmniejszy, relatywnie tempo przyrostu będzie tu mniejsze, niemniej jednak w dalszym ciągu jest to bardzo istotny element, decydujący o poziomie naszego PKB. Ważnym czynnikiem jest wreszcie konkurencyjność polskiego eksportu.

    Ostatnia kwestia, którą chciałabym podkreślić z całą mocą, to roztropność naszego rządu, który wbrew opozycji, nie oglądając się także na inne kraje, już w 2010 r. rozpoczął proces konsolidacji finansów publicznych. Instrumenty, które zastosowaliśmy, to reguła wydatkowa, zamrożenie wynagrodzeń, reforma emerytalna i elastyczna linia kredytowa.

    Pan poseł Kuźmiuk pyta: skoro jest tak dobrze, to dlaczego jest tak źle? Opozycja żąda: dajcie więcej na edukację, bo to najszybciej zwracająca się inwestycja. A przecież odpisy na edukację wzrosły o 6,7%.

    (Poseł Zbigniew Kuźmiuk: To dlaczego zamyka się 1000 szkół?)

    Demografia, panie pośle.

    Żądacie więcej na naukę. Tu stopa zwrotu jest jeszcze wyższa i tu jest, Wysoka Izbo, wzrost o ponad 12%. Żądacie jeszcze więcej na lotniska, na drogi, na dostępność komunikacyjną, bo to przecież jest klucz do sukcesu. Ale czy chodzi tylko o sukces dnia dzisiejszego? Dlaczego ograniczacie wydatki na rolnictwo, górnictwo, lotnictwo? Dlaczego?

    Dlaczego upieramy się przy programie zacieśnienia fiskalnego? Ten program i budżet tak trzeba nazwać, to budżet zacieśnienia fiskalnego, to prawda, ale tak naprawdę nie mamy wyjścia, bo wiemy, do czego prowadzi nadmierny deficyt. Pierwsze doświadczenia już mamy. Prowadzi on w gruncie rzeczy do wyższych podatków i to, niestety, z żalem przyjmujemy; przejściowo, mam nadzieję, podniesiony VAT, składka rentowa, podatek od kopalin to są przykłady tego typu działań. Ale warto też zwrócić uwagę na to, że jeżeli nie zapanujemy nad tym deficytem, to czekają nas większe rozpiętości w dochodach, to jest kolejne następstwo, z którym musimy się liczyć, a także potencjalnie związane z tym niepokoje społeczne. Nie bez znaczenia jest także to, że z deficytem, z rosnącym długiem publicznym na dłuższą metę łączy się także gorsza struktura wydatków publicznych, tj. mniej wydatków prorozwojowych, a niestety więcej socjalnych. Nawiasem mówiąc jest to pętla, która powoduje, że deficyt rośnie coraz bardziej.

    To oczywiście nie koniec potencjalnych negatywnych skutków. Kolejne to podbita stopa procentowa, czego już także dzisiaj doświadczamy, pogłębiona niepewność, a w efekcie mniej inwestycji. Mniej inwestycji w warunkach pogłębionej niepewności, tak naprawdę w warunkach odpływu kapitału zagranicznego, a jednocześnie napływu kapitału portfelowego, powoduje wahania kursowe. To z kolei w połączeniu ze zmniejszeniem liczby inwestycji pociąga za sobą niższy eksport, wolniejszą dyfuzję wiedzy, chociażby o tym, jak efektywniej wytwarzać, a także mniejszą zdolność do obsługi zadłużenia zagranicznego. To są kwestie, które także musimy brać pod uwagę.

    Wreszcie finalnie może nas spotkać odmowa finansowania potrzeb pożyczkowych naszego państwa, a za tym mogłaby iść drastyczna podwyżka podatków, o czym mówił tu wcześniej pan poseł, i chaotyczne cięcia wydatków publicznych. Nie chcielibyśmy do tego dopuścić, zwłaszcza że dzisiaj wszyscy mamy świadomość, iż wyrosnąć z długu praktycznie się nie da. Jedyne dostępne narzędzie, które pozwoli nam wyjść z tej niekorzystnej sytuacji, to zacieśnienie fiskalne, w którym stosujemy dwa rozwiązania: podniesienie podatków i jednoczesne obniżenie wydatków. Nie możemy zachowywać się inaczej.

    Pamiętajmy, że w dalszym ciągu jesteśmy objęci procedurą nadmiernego deficytu. Przekroczenie 3% to zagrożenie blokadą środków europejskich, a w konsekwencji ograniczenie wydatków, w tym inwestycyjnych, na gigantyczną wprost skalę. Wiarygodność Polski przekłada się na koszty obsługi zadłużenia zagranicznego. Koszty tej obsługi przekraczają wielkość deficytu, to ponad 40 mld. Biorąc pod uwagę fakt, że dług w najbliższych latach w ujęciu nominalnym nam nie spadnie, to wzrost wiarygodności Polski to dobra inwestycja. Dla przykładu chciałabym powiedzieć, że na ostatnich aukcjach obligacji 10-letnich rentowność naszych obligacji wynosi 5,7%, tj. ponadtrzykrotnie więcej niż obligacji niemieckich, dwukrotnie więcej niż obligacji francuskich i sporo mniej niż węgierskich, których rentowność jest bliska 10%. Spadek rentowności o 1/4 to ponad 10 mld oszczędności rocznie. Zatem konsekwentna polityka w tym zakresie z pewnością może doprowadzić do jeszcze większych spadków rentowności i wyższych oszczędności. Dziękuję. (Oklaski)