6 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Ewa Drozd:

    Dziękuję bardzo.

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Problem, który chcę dzisiaj poruszyć, dotyczy jednostek samorządu terytorialnego, które w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Dolnego Śląska na lata 2007-2013 zrealizowały zadania w ramach priorytetu 5., działania 5.4, dotyczące zwiększenia efektywności energetycznej. Rezultatem realizacji tych projektów w zakresie odnawialnych źródeł energii jest wytwarzanie energii elektrycznej. Wytworzona w ramach zrealizowanych inwestycji energia w znacznej części jest spożytkowana przez te podmioty, ale jej część powinna trafić do sieci energetycznej. I tu problem stanowią zapisy ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii, a dokładnie jej art. 5 pkt 1, który wskazuje podmioty mogące podpisać umowę o sprzedaży i bilansie energii elektrycznej. Niestety nie uwzględniono tam jednostek samorządu terytorialnego i podległych im jednostek jako podmiotów mogących wykonywać te czynności.

    Stąd też moje pytania. Kto powinien być podmiotem właściwym do podpisania umowy sprzedaży, bilansowania energii elektrycznej w zakresie tej części energii, która trafi do sieci elektroenergetycznej? Czy w myśl obowiązujących przepisów możliwe jest przekazanie w zarząd samej instalacji elektrycznej zakładowi budżetowemu, który podpisałby umowę z zakładem energetycznym, czy też gmina może być potraktowana jako przedsiębiorca? Dziękuję.

6 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Jerzy Witold Pietrewicz:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Odnosząc się szczegółowo do podnoszonej kwestii związanej z tym, kto powinien być podmiotem właściwym do podpisania umowy sprzedaży i bilansowania energii elektrycznej, trzeba zwrócić uwagę na regulacje ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej oraz powiązane z nimi przepisy ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

    Zgodnie z przepisami powołanej ustawy gospodarka komunalna może być prowadzona przez j.s.t. w szczególności w wybranej formie samorządowego zakładu budżetowego lub spółki prawa handlowego. Kolejne przepisy ustawy przyznają jednostkom samorządu terytorialnego uprawnienie do tworzenia i przystępowania do spółek. Ustawa przyznaje j.s.t. uprawnienie do tworzenia spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółek akcyjnych, a także przystępowania do takich spółek. Dodatkowo w odniesieniu do gminy art. 10 ustawy przewiduje w określonych sytuacjach możliwość tworzenia spółek i przystępowania do nich poza sferą użyteczności publicznej. A zatem gmina może tworzyć spółki prawa handlowego i przystępować do nich, jeśli łącznie spełnione są określone warunki: istnieją niezaspokojone potrzeby wspólnoty samorządowej na rynku lokalnym i występujące w gminie bezrobocie w znacznym stopniu wpływa ujemnie na poziom życia wspólnoty samorządowej, a zastosowanie innych działań i wynikających z obowiązujących przepisów środków prawnych nie doprowadziło do aktywizacji gospodarczej, w szczególności do znacznego ożywienia rynku lokalnego lub trwałego ograniczenia bezrobocia. Ponadto poza sferą użyteczności publicznej gmina może tworzyć spółki prawa handlowego i przystępować do nich również wówczas, jeśli zbycie składnika mienia komunalnego mogącego stanowić wkład niepieniężny gminy do spółki albo też rozporządzanie nim w inny sposób spowoduje dla gminy poważną stratę majątkową. A zatem reasumując, należy stwierdzić, iż gmina w zakresie wytwarzania energii elektrycznej w mikroinstalacji zainstalowanej na budynku gminnym lub na obszarze działki stanowiącej własność gminną nie jest podmiotem właściwym do podpisania umowy na sprzedaż czy też bilansowanie wytwarzanej energii elektrycznej. Gmina nie może być stroną takiej umowy, ponieważ nie ma statusu osoby fizycznej ani przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Umowę na sprzedaż energii elektrycznej z mikroinstalacji lub jej bilansowanie handlowe mógłby zawrzeć wyodrębniony zakład budżetowy lub powołana spółka prawa handlowego.

    Czy gmina może być traktowana jako przedsiębiorca? Katalog zadań własnych gminy określa ustawa o samorządzie gminnym, wśród których to zadań stosownie do postanowień art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy znalazły się sprawy zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz. W świetle przywołanych przepisów ustawy o gospodarce komunalnej zadania związane z zaopatrzeniem w energię elektryczną mieszkańców są zadaniami użyteczności publicznej i mogą być wykonywane przez gminę za pośrednictwem zakładu budżetowego. Stanowisko to potwierdza brzmienie art. 14 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Gdyby jednak działalność gminy miała polegać na sprzedaży wytworzonej w mikroinstalacji energii elektrycznej podmiotowi zewnętrznemu, zakładowi energetycznemu, to tego rodzaju działalność wydaje się wykraczać poza sferę użyteczności publicznej. Stąd też, jak to było przedstawione w odpowiedzi na pytanie pierwsze, powyższa działalność gospodarcza może być wykonywana przez zakład budżetowy jednostki samorządowej albo przez spółkę prawa handlowego.

    I ostatnia część pytania, czy planowana jest ewentualna nowelizacja ustawy o OZE idąca w takim kierunku, o jakim mówiła pani poseł. Chciałbym przede wszystkim wyjaśnić, iż wejście w życie przepisów ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii doprowadziło do daleko idącej deregulacji zasad wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii. Dzięki temu żaden wytwórca energii elektrycznej w mikroinstalacji nie ma obowiązku ubiegania się o udzielenie koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej. Ponadto przyłączenie mikroinstalacji do sieci następuje na podstawie zgłoszenia. Dodatkowo na podstawie art. 7 ust. 8 ustawy Prawo energetyczne za przyłączenie mikroinstalacji do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej nie pobiera się opłat.

    Chciałbym stwierdzić, iż w chwili obecnej Ministerstwo Gospodarki nie planuje podjęcia inicjatywy wprowadzenia zmian w zakresie ustawy o OZE czy też ustawy Prawo energetyczne ani ustawy o samorządzie gminnym umożliwiających j.s.t. wykonywanie działalności w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji bez konieczności prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Inicjatywa taka może zostać rozważona podczas prac (Dzwonek) nad projektem ustawy o zmianie ustawy o OZE stanowiącej kompleksowe uregulowanie zasad wytwarzania energii w jednostkach rozproszonych.

    Wicemarszałek Eugeniusz Tomasz Grzeszczak:

    Proszę kończyć.

    Sekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Jerzy Witold Pietrewicz:

    Podsumowując, jak wskazano wcześniej, aktualne rozwiązania prawne w omawianym zakresie umożliwiają j.s.t. wykonywanie działalności w obszarze wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji poprzez zakładowe budżetowe jednostki samorządowe albo też poprzez spółkę prawa handlowego utworzoną na podstawie art. 10 ustawy o gospodarce komunalnej.

6 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Ewa Drozd:

    Dziękuję bardzo.

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Z uwagą słuchałam odpowiedzi pana ministra i muszę powiedzieć, że dla wielu gmin, które niekoniecznie mają zakłady budżetowe i spółki prowadzące taką działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności, że mogą być traktowane jako przedsiębiorstwa, jest to bardzo skomplikowane i jest to poważny problem. Wydawałoby się, że w efekcie - bo faktycznie w jednostkach, które stosują odnawialne źródła energii, ta ilość tej energii nie jest aż tak duża, wobec tego tworzenie kolejnych podmiotów, które mogłyby podpisywać umowy, jest dla nich na pewno bardzo skomplikowane - byłoby lepiej, i jednak będę się przy tym upierała, wprowadzić zmiany w art. 5 ustawy. Czy nie byłoby to łatwiejsze i dla ministerstwa, i dla wszystkich, którzy z tej ustawy będą korzystać? Dziękuję.

6 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Jerzy Witold Pietrewicz:

    Panie Marszałku! Szanowna Pani Poseł! Nie ulega wątpliwości, że wytwarzanie energii elektrycznej jest działalnością gospodarczą, dlatego też przesuwanie istotnych działów związanych z wytwarzaniem nie tylko na własne potrzeby, ale także na użytek zewnętrzny i traktowanie tego w taki sposób, że nie jest to działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, jest bardzo kreatywnym podejściem do prawa gospodarczego. W związku z tym pracując nad tą ustawą, chcieliśmy tego uniknąć. Natomiast nie wykluczamy tego, że po pierwszym okresie funkcjonowania tej ustawy, kiedy być może pojawią się istotne luki, które powinny być usunięte, wrócimy do tej dyskusji i do sprawy związanej z możliwością występowania j.s.t. w roli de facto prosumentów. Wydaje się jednak, że na tym etapie byłoby to jeszcze przedwczesne.