7 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz ustawy o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym (druki nr 3845 i 3866).

Poseł Magdalena Kochan:

    Bardzo dziękuję.

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska Rzeczypospolitej Polskiej przedstawić stanowisko wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz ustawy o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, druk nr 3845.

    Projekt tej ustawy doprecyzowuje m.in. przepisy związane z wydawaniem legitymacji dokumentującej niepełnosprawność lub jej stopień. Wnioskodawcy uznali, że ponieważ jest to dokument, który uprawnia do szeregu ulg, w tym także ulg finansowych, winien to być dokument, który bardzo dokładnie potwierdza tożsamość - czyli przy jego okazywaniu nie wymagano by dodatkowych dokumentów - i jest ważny przez 10 lat, a nie, jak mówiliśmy do tej pory, 5 lat. Projekt ustawy zawiera stosowne delegacje dla ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego odpowiedzialnego za cały proces wydawania, produkcji i dystrybucji tego dokumentu, a także za system elektroniczny, na podstawie którego będzie on dystrybuowany, i stosowne dane potrzebne do tego, żeby uzupełniać dane o legitymacjach znajdujące się w Elektronicznym Krajowym Systemie Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności. Wszystkie te administracyjne czynności i ich koszt leżą po stronie budżetu państwa.

    Bardzo ważną rzeczą jest uporządkowanie zapisów dotyczących tego, kto opłaca składki na ubezpieczenie zdrowotne za osoby niepełnosprawne, które są zarejestrowane jako poszukujące pracy, ale nie pozostają w zatrudnieniu. Za te osoby odprowadzane są składki i znany jest ten, kto ten koszt ponosi - ponosi go Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych - ale mamy lukę w prawie, którą uzupełniamy tym projektem ustawy. Mianowicie osoby, które są zarejestrowane w urzędach pracy, pozostają niezatrudnione, ale odbywają staże, kursy, są przeszkalane czy otrzymują stypendia, dzisiaj nie są ubezpieczone zdrowotnie. Uzupełniamy tę lukę: także za te osoby składkę na ubezpieczenie zdrowotne odprowadzać będzie Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

    Kolejna propozycja przepisów doprecyzowujących to zwolnienie zakładów opieki leczniczej z wpłat na PFRON. Wzorem hospicjów, domów pomocy społecznej będą one zwolnione z tego odpisu na rzecz PFRON. Uważamy, że jest to bardzo słuszna decyzja.

    Mamy jednak sporo zastrzeżeń do rozstrzygania spraw związanych z nieprawidłowościami, o których bardzo szczegółowo informował Wysoką Izbę poseł sprawozdawca pan Sławomir Piechota. Otóż dotyczą one ulg, z których dzisiaj mogą korzystać pracodawcy niespełniający kryterium związanego z ustawowym 6-procentowym limitem zatrudnienia osób niepełnosprawnych, którzy mogą kupować ulgi w firmach, zakładach, które zatrudniają co najmniej 50% osób niepełnosprawnych, w tym co najmniej 30% osób ze specyficznymi schorzeniami. Dzisiaj dla takiego pracodawcy niezatrudniającego osób niepełnosprawnych mamy ulgi do wysokości 80% należnych PFRON-owi wpłat. Uważamy, że jest to granica zbyt wysoka, zresztą często jest to wyliczane w oparciu o wysokości wynagrodzeń deklarowane przez pracodawców osób niepełnosprawnych. Przypominamy, że osoby pracujące i zatrudniane w firmie o szerokim spektrum zatrudniania osób niepełnosprawnych są subsydiowane z budżetu państwa, każde miejsce pracy osoby niepełnosprawnej dotujemy. To już jest jedna część pomocy, którą udzielamy z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, a za chwilę mamy drugą ulgę dotyczącą tego samego pracownika niepełnosprawnego, bo od wysokości jego pensji liczy się potem zwolnienie pracodawcy niezatrudniającego osób niepełnosprawnych z wpłat na fundusz, o którym przed chwilą mówiłam. Podwójne subsydiowanie wydaje się nadmierną pomocą, tym bardziej że, jak wynika ze statystyk, z tego rodzaju ulg... (Dzwonek)

    Panie marszałku, proszę o jeszcze sekundkę.

    Z takich ulg lawinowo korzystają pracodawcy. Muszę powiedzieć, że jeśli w lipcu 2011 r. wartość niewpływających do PFRON składek wynosiła ponad 25 mln zł, 25 mln z lekkim haczykiem, to obecnie, w lipcu tego roku ta wartość była równa ponad 60 mln zł. PFRON-owi nie starcza pieniędzy na wtz, na środowiskowe domy pomocy, na wszelkie działania, które ustawowo musi zabezpieczyć finansowo i zapewnić ich realizację. Ten mechanizm nie jest dobry. Proponujemy zatem ograniczenie tej ulgi do wysokości 50% i wyliczanie jej na podstawie najniższej pensji krajowej. Ten sposób liczenia ulgi, przywiązany do najniższej krajowej, jest prostszy i, co ważniejsze, przenosi się na łatwy sposób monitorowania tych ulg, ich wypływu, kontrolowania, mówiąc krótko, braku należnych PFRON-owi wpływów.

    W zamian za to proponujemy wydłużenie vacatio legis, przesunięcie terminu z marca na lipiec przyszłego roku oraz zmniejszenie wysokości kar, które wnioskodawcy przewidzieli dla tych pracodawców, którzy źle wyliczą ulgi. Według propozycji zawartej w projekcie miałaby to być trzykrotność wysokości pomyłki, my proponujemy, aby była to trzykrotność różnicy między tym, co należało się PFRON-owi, a tym, co nie wpłynęło na jego korzyść, niemniej jednak wartość kary nie mogłaby być wyższa niż 30% udzielonej ulgi. Słowem, jeśli PFRON-owi należało się 100 tys. zł, a ktoś pomyli się o 10 tys. zł, to zapłaci 30 tys. zł kary. Jeśli natomiast ktoś pomyli się o 15 tys. zł i, mając do zapłacenia trzykrotność, musiałby wpłacić 45 tys. zł, to i tak zapłaci najwyżej 30%.

    Te propozycje poprawek składam na ręce pana marszałka, jednocześnie deklarując w imieniu mojego klubu poparcie dla przewidywanych przez wnioskodawców rozwiązań zawartych w nowelizacji. Bardzo dziękuję. (Oklaski)