2 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych (druki nr 3843 i 3900).

Poseł Wincenty Elsner:

    Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Pani Minister! Pozwolę sobie wymienić zainteresowane tymi regulacjami firmy, dlatego że ich nazwy znalazły się, zostały upublicznione w uzasadnieniu do ustawy. Tak więc po jednej stronie stanęły dwie korporacje, mające istotny udział w rynku polskim, w zasadzie będące na nim duopolem, czyli MasterCard oraz Visa, natomiast po drugiej stronie znalazły się American Express i Diners Club mające niewielki udział w rynku, bo jak podaje w swojej opinii Związek Banków Polskich, w I kwartale 2015 r. chodziło raptem o 320 tys. kart, czyli o 0,9% ich ogólnej liczby. Te dane mogą być trochę mylące, bo - na co z kolei zwracają uwagę przedsiębiorcy - w niektórych segmentach rynku udział tych kart jest istotnie większy. Na przykład Izba Gospodarcza Hotelarstwa Polskiego wskazuje, że w zakresie przychodów realizowanych w obrębie branży hotelarskiej udział jest prawie 12-procentowy, a w przypadku branży lotniczej wynosi on ok. 10%. Chodzi tu nie tylko o linie lotnicze, ale również o szereg drobnych agentów pośredniczących w transakcjach zakupu biletów lotniczych.

    Bardzo trudno jest mi w jakimś stopniu wypośrodkować racje obu tych grup firm, nie narażając się na sugestie sprzyjania tej czy innej grupie. Regulacja jest w oczywisty sposób niekorzystna dla duopolu, MasterCard i Visy, a korzystna dla American Express i Diners Club. Co prawda Narodowy Bank Polski w swojej opinii zwraca uwagę, że być może zastosowanie tej opcji narodowej, czyli rezygnacja z możliwości pobierania opłaty tylko na tym niskim poziomie 0,2% lub 0,3% interchange’u, może doprowadzić do powstania polskich podmiotów, funkcjonujących na polskim rynku. Zresztą uważam, że to uzasadnienie jest być może na wyrost. Mimo że American Express i Diners Club mają niszowe miejsce na rynku polskim, byłoby jednak źle - zgadzam się z opiniami Związku Banków Polskich i pozostałych opiniujących, jak również ze stanowiskiem komisji - gdyby nawet ta istniejąca w niewielkim stopniu konkurencja na polskim rynku płatności bezgotówkowych została zlikwidowana, bo te dwie organizacje, jak sugerują, nie zdążyłyby przebudować swoich systemów biznesowych, tak aby sprostać nowym wymogom.

    Z drugiej strony trudno nie brać pod uwagę zastrzeżeń przedsiębiorców, którzy są akceptantami kart i którzy twierdzą, że w ten sposób robimy absolutny wyłom w tym, co już osiągnęliśmy w ciągu tej kadencji. Chodzi o to, że kilka lat temu zaczynaliśmy od najwyższej w Europie opłaty interchange na poziomie 1,6, a dzięki regulacjom polskim, w tej chwili również unijnym, doszliśmy do poziomu 0,2 i 0,3.

    Nie sposób również nie stwierdzić dość sarkastycznie, odmówić tego tym przedsiębiorcom, że w porządku, te dwie organizacje, dwie korporacje uzyskają czas na dostosowanie swoich modeli biznesowych do zmieniającej się sytuacji, ale zostanie to zrobione kosztem nas wszystkich. Dlatego że wyższe opłaty pobierane przez te dwa systemy w trzyletnim okresie koniec końców zostaną przerzucone na akceptantów, a docelowo również w jakimś stopniu na klientów. Wobec tego trudno zgodzić się na powrót modelu wysokich opłat, zwłaszcza że można podejrzewać, że w tym trzyletnim okresie banki, które są beneficjentami opłaty interchange, będą bardziej zainteresowane wydawaniem kart tych dwóch korporacji, zwiększając z jednej strony rynek, konkurencję, ale z drugiej strony - pobierając przez te trzy lata opłatę interchange na bardzo wysokim poziomie. (Dzwonek)

    Konkludując, trzeba powiedzieć, że Sojusz Lewicy Demokratycznej, aby wypośrodkować obie racje, składa poprawkę skracającą okres dostosowawczy do jednego roku, do 9 grudnia 2016 r., oraz w związku z tym, że jest za tym, że należy stwarzać sprzyjające warunki do rozwoju rodzimych systemów płatności bezgotówkowych, deklaruje prace nad nową inicjatywą legislacyjną, już w nowej kadencji, ukierunkowaną dokładnie na zachęcanie do tworzenia systemów płatności bezgotówkowych w Polsce o rodowodzie polskim. To wymaga jednak konsultacji ze stroną bankową, z sektorem finansowym, jak również ze stroną przedsiębiorców, co oczywiście w ostatnich dniach funkcjonowania Sejmu nie jest możliwe.

    W związku z tym klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej w trzecim czytaniu, w ostatecznym głosowaniu nad projektem tej ustawy wstrzyma się od głosu. Dziękuję.