18 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Polityki Senioralnej o komisyjnym projekcie ustawy o osobach starszych (druki nr 3838 i 3852).

Poseł Tadeusz Tomaszewski:

    Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowna Pani Minister! Dziś po raz kolejny w Wysokiej Izbie podejmujemy problem osób starszych, widzianych przez pryzmat polityki państwa czy polityk publicznych. Tak, to prawda, w tej kadencji zarówno parlament, jak i rząd podjął kilka ważnych spraw, ale można powiedzieć, że my wszyscy razem jesteśmy na starcie budowania systemowych rozwiązań w zakresie polityki senioralnej.

    Ustawa o osobach starszych bardziej mi się kojarzy z deklaracją polityki państwa, którą zamierza ono w przyszłości na podstawie zebranych informacji realizować. Gdy tymczasem popatrzymy na rzeczywistość, a także obszary, które chcemy monitorować, to okaże się, że one wymagają rozwiązań dzisiaj, natychmiast.

    Pani minister, kiedy trafi do parlamentu ustawa o opiekunach dorosłych osób niepełnosprawnych jako wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego? Ci ludzie już wątpią w stoliki i podstoliki, oczekują konkretnych decyzji.

    W wielu miejscach właśnie osoby po 60. roku życia są dzisiaj w grupie osób najczęściej zwalnianych z pracy, m.in. ze względu na podwyższenie wieku emerytalnego. Ich sytuacja jest bardzo trudna, szczególnie na lokalnych rynkach pracy, gdzie bezrobocie jest bardzo wysokie. Programy rządowe, które miały aktywizować, niestety nie przynoszą oczekiwanych efektów. Mamy też po raz kolejny szansę na pozyskanie określonych środków europejskich. Myślę, że władza publiczna musi być bardzo aktywna, jeśli chodzi o angażowanie w te programy zarówno sektora pozarządowego zajmującego się tą problematyką, jak i władz samorządowych.

    Mówimy tu również o sytuacji dochodowej osób starszych. Proponowaliśmy jako Sojusz Lewicy Demokratycznej podwyższenie najniższych świadczeń, tych 880 zł brutto o 200 zł, wtedy kiedy likwidowaliśmy otwarte fundusze emerytalne, kiedy 1700 mln zł z tych otwartych funduszy przejęto i z jednej ręki przełożono do drugiej, która nazywa się ZUS. Proponowaliśmy też rozwiązania systemowe, mianowicie, tzw. emeryturę wdowią, czyli możliwość pobierania emerytury po zmarłym małżonku w wysokości do 25%, tak jak to funkcjonuje w wielu innych państwach europejskich. Wprowadziliśmy wspólnie ustawę, która również była projektem Klubu Poselskiego SLD, ustawę o tzw. odwróconej hipotece. To też jeden z elementów, który ma pozwolić lepiej gospodarować dorobkiem życiowym w sensie sytuacji dochodowej na starość.

    Jakie są obawy? Obawy są takie. Po pierwsze, nie ma tu terminarza. Może w rekomendacjach i wnioskach do pierwszego sprawozdania będzie pokazany terminarz budowania systemowych rozwiązań w poszczególnych obszarach, które chcemy monitorować. Po drugie, z doświadczenia, z monitorowania funkcjonowania np. Karty Praw Osób Niepełnosprawnych wynika, że słabością tego dokumentu czy zebranych materiałów jest wszystko to, co leży w gestii samorządu. Dzisiaj wiele samorządów podjęło też, można powiedzieć, bardzo dobre inicjatywy, np. wspierające rozwój kart seniora, lokalnych kart seniora, które funkcjonują w wielu miastach, w wielu gminach.

    Stworzyliśmy też możliwość włączania tej grupy w aktywność obywatelską poprzez stworzenie reprezentacji grupy osób starszych, czyli budowanie rad seniorów w poszczególnych gminach. Stworzyliśmy taką możliwość prawną. Oczywiście po przedstawieniu pierwszego raportu, może już wcześniej, będziemy wiedzieć, ile rad gmin skorzystało z tej możliwości, stworzyło tę płaszczyznę aktywności, a jednocześnie umożliwiło reprezentowanie interesów seniorów wobec władz samorządowych.

    Czy te instrumenty, zakreślone obszary, które będą poddane monitoringowi rządowemu, pozwolą wyciągnąć informacje np. o sytuacji mieszkaniowej seniorów? Przecież za politykę mieszkaniową w takim globalnym sensie nie odpowiada państwo, państwo tylko stwarza określone warunki do tego, żeby ją rozwijać, a prowadzi się ją lokalnie. (Dzwonek) Dlatego mamy wątpliwości, czy uda się zebrać pełne informacje o sytuacji seniorów.

    Biorąc jednak pod uwagę to, że ta ustawa jest krokiem we właściwym kierunku - choć zaznaczamy, że jest to bardziej deklaracja niż rzeczywiste poprawienie sytuacji osób niepełnosprawnych - dajemy sobie wszyscy razem szansę i Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycznej udzieli wsparcia tejże ustawie. Dziękuję. (Oklaski)