10 punkt porządku dziennego:

Poseł Romuald Ajchler:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Prawda, susza jest niespotykana, właściwie najstarsi rolnicy nie pamiętają, aby w ciągu kilkudziesięciu lat wystąpiło zjawisko, które przyniosłoby tak negatywne skutki na polskiej wsi. Ale i rok jest wyjątkowy, w związku z powyższym wysiłek rządu, a przede wszystkim ministra rolnictwa powinien być szczególny w takiej sytuacji.

    Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej już w czerwcu zwracał na to uwagę podczas jednego z posiedzeń, komisja także. Kolega Cezary Olejniczak występował na tej mównicy, zwracał uwagę, mówił, co nas czeka za chwilę, jeśli nie będziemy temu przeciwdziałać. I stało się. Wysoka Izbo, jesteśmy czy byliśmy w ogóle nieprzygotowani do suszy. Samorządy niejednokrotnie występowały już w styczniu do wojewodów o powołanie komisji do szacowania strat. Wojewodowie powołali komisje, ale powołali je wtedy, kiedy pierwsze zboże trafiło do magazynów. Jak w taki sposób organizować to i szacować straty? Jak w tej sytuacji podejść poważnie do rozmów z rolnikami?

    Ja - wielu z nas także - spotykam się teraz, w tym szczególnym okresie dożynek, dziękczynienia za zbiory, na wsi z rolnikami i rozmawiamy. Na jednych z ostatnich dożynek w powiecie pilskim w miejscowości Osiek podszedłem do rolnika i pytam: Panie, proszę powiedzieć, jak pan traktuje to, co w tej chwili jest przygotowywane, jeśli chodzi o pomoc rządu dla rolnictwa? Panie ministrze, nie chcę tego powtarzać, to się nie nadaje do powtórzenia, ale jak pan będzie ciekawy, to poza mównicą podam panu adres i wskażę rolnika, niech to panu powtórzy. Obiecałem mu, że o tym wspomnę.

    Wysoka Izbo, nie do zaakceptowania jest mówienie czy usprawiedliwianie ministra rolnictwa, że zgadza się z karami, które Komisja Europejska nałożyła na rolników w związku z przekroczeniem kwoty mlecznej. Panie ministrze, realną pomocą byłoby to, gdyby te środki umorzyć rolnikom, gdyby umorzyć im tę karę, bo była do tego okazja. Pojawia się pytanie, czy rząd wystąpił o takie umorzenie.

    Czytam dzisiejszą informację, z września, jaką dostaliśmy. Na wniosek Polski pod obrady został wprowadzony punkt: Susza w Polsce i w Rumunii. Z tego, co się orientuję, z informacji, jaką uzyskaliśmy, wynika, że oczywiście w tych dwóch państwach wystąpiła susza. Jak pan minister przedstawił, 500 mln euro będzie przekazane na zapobieganie jej skutkom, ale przypuszczam, że nie tylko Polska i Rumunia otrzymają te pieniądze. Do podziału w większym stopniu na pewno znajdą się i inni.

    Wysoki Sejmie, każdy z rolników oczekuje tego, że zamiast się kłócić na tej sali, wraz z ministrem rolnictwa i całym rządem opracujemy metody, które będą funkcjonowały nie tylko w momencie, gdy występuje w Polsce susza, ale będą mogły być zastosowane każdego roku w podobnych okolicznościach. Powinno się pójść w tym kierunku, a nie kopać studni wtedy, kiedy się pali, bo to jest zbyt późno.

    Następna sprawa - komisje, metody szacowania, kiedy szacować. Panie ministrze, nie powinno to zależeć od urzędnika, który siedzi w Puławach i który albo dobrze zmierzył opad w danej miejscowości czy w danej gminie, albo nie. Bo pogoda była tak zróżnicowana, że w jednej miejscowości były obfite opady, a w drugiej w ogóle nie padało przez kilka miesięcy. W związku z tym, że te miejscowości były w jednej gminie, nie szacowano w niej szkód. Do dzisiejszego dnia nie szacuje się szkód w uprawach buraków cukrowych i kukurydzy. Straty w odniesieniu do kukurydzy to ponad 50%, niekiedy nawet 70%, a teraz odmawia się komisjom szacowania tych szkód. Nie rozumiem dlaczego - bo instytut nie podał, bo średni bilans opadów jakoś tam pasuje i w takim razie susza nie wystąpiła.

    Panie ministrze, trzeba to zrobić inaczej, odwróćmy role. Na posiedzeniu sejmowej komisji rolnictwa mówiłem, że trzeba wysłać komisję, żeby sprawdziła, czy wystąpiła susza, a powinno być tak, że to instytut daje sygnał do powołania komisji. Jeśli susza w danej miejscowości nie wystąpiła, to komisja nie uwzględni jej w swoim protokole, rolnik nie będzie nawet takowej zgłaszał, bo nie będzie chciał się ośmieszyć.

    Panie ministrze, z jednej rzeczy się cieszę. Na ostatnim posiedzeniu komisji rolnictwa, występując w imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej, podnosiłem, że należy przyspieszyć dopłaty powierzchniowe. Była to informacja, której nie potwierdzono, było sceptyczne podejście w debacie do tego wniosku. Cieszę się, że to jednak będzie, ale mam prośbę, żeby jak najszybciej wprowadzić to w życie, bowiem to są realne pieniądze, na które rolnik może liczyć. To nie są pieniądze na kredyty preferencyjne, bo rolnik, jak usłyszy o kredytach, mówi: Proszę pana, mam niespłacone kredyty jeszcze sprzed kilku lat, od powodzi, a wy mi proponujecie następne. Panie ministrze, mówimy o ubezpieczeniu i pomocy w KRUS-ie. Wczoraj rozmawiałem z rolnikami z Lwówka - powiedziałem, że wymienię tę nazwę - a oni zapytali: Panie pośle, a co z tymi, którzy są ubezpieczeni w ZUS? Płacą wyższe składki i nie dostaną pomocy. Czy z racji tego, że są ubezpieczeni w ZUS, w ich gospodarstwach nie wystąpiła susza? Trzeba...

    Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:

    Panie pośle, pan poseł Olejniczak prawą rękę ma na temblaku, ale lewą daje panu znaki, żeby zostawił mu pan trochę czasu.

    (Poseł Zbigniew Babalski: Już się domaga głosu.)

    Poseł Romuald Ajchler:

    Umówiliśmy się z panem posłem Olejniczakiem, że tą ręką na temblaku da mi znak, że mam kończyć.

    (Poseł Zbigniew Babalski: Po 10 minut dają.)

    Wysoka Izbo, kończę już, bo pan poseł Olejniczak rzeczywiście ma bardzo dużo ważnych informacji.

    Panie ministrze, ostatnia sprawa, na którą chcę zwrócić uwagę. Była mowa o tym, żeby rybacy wykorzystali ten czas do czyszczenia cieków wodnych, które wyschły. Pomóżcie rybakom, zamieńcie środki, można wiele zrobić w ramach budżetu, którym państwo dysponujecie - nie tylko obiecywać, ale zrobić coś, z czego będzie realna pomoc.

    Panie ministrze, nawiasem mówiąc, ilu rolników dostało chociaż jedną złotówkę w związku z suszą, która wystąpiła w tym roku? Czy jest taki rolnik w Polsce, który dostał w tym roku pieniądze w związku z suszą? Bo mówimy, że dajemy pieniądze na odtworzenie produkcji. To odtworzenie produkcji już jest, rolnicy już powinni zasiać rzepak, zboża i inne i przystąpić do zbiorów. Dziękuję bardzo.